آزادراه تهران - شمال که طبق قرارداد وزارت راه با بنیاد مستضعفان باید به صورت مشارکتی طی چهار قطعه ساخته شود، فقط قطعه چهار آن به طول 20 کیلومتر از چالوس تا مرزن‌آباد و با پیمانکاری بنیاد مستضعفان عید امسال افتتاح شد که البته پیمانکارش معتقد است "هنوز این قطعه نواقصی دارد و بدون رفع نواقص زیر بار ترافیک رفته است".
قطعه یک این آزادراه نیز به طول 32 کیلومتر با فاینانس چینی و بودجه وزارت راه و کارفرمایی بنیاد مستضعفان در حال ساخت است که به گفته وزیر راه "هنوز بخشی از تونل‌های این قطعه تمام نشده، برق و کف این قطعه باقی‌مانده و حدود 40 درصد پیشرفت داشته که سرعت پیشرفت آن قابل قبول نیست".
و اما قطعات دو و سه آزادراه که طی ماههای اخیر با گفته‌های متناقضی همراه شده 57 کیلومتر طول دارد و قرار بود با پیمانکاری بنیاد مستضعان و مشارکت 50 درصدی وزارت راه ساخته شود اما در اواخر خرداد، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل دولت دهم اعلام کرد به دلیل اینکه بنیاد در این قطعات فعالیت نمی‌کند این قرارداد فسخ و پروژه به پیمانکار دیگری واگذار می‌شود.
به گفته صادقی، معاون وقت وزیر راه و شهرسازی دولت دهم " سال‌های گذشته طبق مصوبه دولت برای ساخت قطعات دو و سه آزادراه تهران - شمال با بنیاد مستضعفان قرارداد منعقد شده بود که به دلیل اجرایی نشدن این پروژه، دولت طی مصوبه‌ای جدید قرارداد ساخت این آزادراه را توسط بنیاد مستضعفان لغو و ساخت پروژه را به قرارگاه خاتم‌الانبیاء واگذار کرد. بر این اساس اعتبار اولیه ساخت قطعات دو و سه آزادراه تهران - شمال پنج میلیارد و 500 میلیون تومان است که بخش خصوصی نمی‌تواند نیمی از آن را تامین کند البته این موضوع تا به امروز مبهم باقی مانده و همچنان بنیاد به کار خود در این پروژه ادامه می‌دهد".
چند روز پیش و در شرایطی که هنوز قراردادی با قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) منعقد نشده و بنیاد مستضعفان نیز عملا از این پروژه کنار نرفته است، معاون وزیر راه و شهرسازی در امور ویژه دولت و هماهنگی امور استانها از کنار گذاشته شدن بنیاد مستضعفان و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا از آزادراه تهران - شمال خبر داد و گفت: ساخت قطعات دو و سه آزادراه تهران - شمال از این دو نهاد گرفته شده است.
اما دو روز پیش سردار عبادالله عبدالهی، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا در جمع خبرنگاران اعلام کرد " کنار گذاشتن قرارگاه خاتم از پروژه آزادراه تهران - شمال صحت ندارد و در این پروژه کماکان حضور داریم و مسئولان وزارت راه هم از کنار گذاشتن قرارگاه خاتم الانبیا از این پروژه عمرانی بی‌اطلاع هستند".
به گفته وی " قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا در صورت تامین منابع مالی می‌تواند این پروژه را مطابق برنامه زمان‌بندی 36 ماهه تکمیل و تحویل دولت دهد و از حیث ماشین آلات، تجهیزات و نیروی اسنانی متخصص مشکلی در اجرا و راه‌اندازی این پروژه ندارد".
از سوی دیگر بنیاد مستضعفان که به قرارداد رسمی خود پایبند است، اعلام کرده که با توجه به اجرای عملیات در این دو قطعه و هزینه‌کردش برای احداث تونل در این مسیر باید خسارتش پرداخت شود.
طبق آنچه مسئولان بنیاد مستضعفان اعلام می‌کنند آنها 810 میلیارد تومان در آزادراه تهران - شمال هزینه کرده‌اند که اگر وزارت راه این مبلغ بپردازد آنها از پروژه کنار می‌روند.
پروژه آزادراه تهران - شمال حدود 36 سال قبل مطرح شد تا گشایشی در مسیر پرترافیک شمال ایران باشد و سرانجام کلنگ احداث این آزادراه با انعقاد قراردادی میان وزارت راه و ترابری با بنیاد مستضعفان در سال 75 بر زمین خورد؛ پروژه‌ای که قرار بود با حدود 150 میلیارد تومان طی هفت سال ساخته شود اما پس از گذشت 17 سال از عملیات اجرایی آن و مدیریت هشت وزیر هنوز به نیمه راه هم نرسیده است.
آخوندی در ابتدای وزارتش در دولت یازدهم اعلام کرد که این آزادراه را طی زمان وزارتش به پایان می‌رساند اما شهریور ماه بعد از اولین بازدیدش از این پروژه هر گونه وعده در این زمینه را بی‌پشتوانه و غیر‌فنی دانست.
به گفته وی کل آزادراه تهران - شمال پروژه‌ای کاملا نامتوازن است که اگر قطعه یک آن تمام شود قطعات دیگر باقی می‌ماند و در صورتی که بخواهیم قطعات دو و سه را به چالوس متصل کنیم، جاده به شکل قیف مانند می‌شود و با حجم ترافیک بالایی مواجه می‌شویم.
این آزادراه بخشی از آزادراه سراسری شمال - جنوب است که کوتاه‌ترین مسیر ارتباطی دریای خزر با خلیج فارس بوده و در ترانزیت منطقه عمده ترین نقش را بر عهده خواهد داشت؛ مسیر آزادراه از محل تقاطع غیر همسطح با بزرگراه 76 متری شهید همت و بزرگراه آزادگان شروع می‌شود و در امتداد دره کن پس از گذشتن از حاشیه روستای سولقان به تدریج از منطقه کوهستانی توچال عبور می‌کند و سپس توسط تونل بلند تالون به طول 4850 متر این رشته کوه را قطع می‌کند و در دامنه‌های شمالی آن در منطقه دو آب شهرستانک قرار می‌گیرد.
اجرای این قسمت که طول تقریبی آن 32 کیلومتر است باعث می‌شود مسیر فعلی حدود 60 کیلومتر کوتاه‌تر شود. از آن پس مسیر به موازات جاده قدیم کرج - چالوس امتداد می‌یابد و در دره سرهنگ وارد تونل البرز بطول 6300 متر شده و در پل زنگوله خارج می‌شود؛سپس با عبور از ارتفاعات البرز به موازات جاده موجود کرج - چالوس تا شهر چالوس ادامه یافته و در نهایت با یک تقاطع غیر همسطح به کمربندی نوشهر - چالوس - تنکابن متصل می‌شود.
طول آزادراه 121 کیلومتر است و دو خط در هر باند دارد. تعداد تونل‌های آن در باند رفت و برگشت 145 دستگاه به طول تقریبی 88 کیلومتر است که بلندترین آنها تونل‌های بلند تالون و البرز هستند و تعداد پل‌های بزرگ این مسیر در باند رفت و برگشت جمعا 97 دستگاه و طول کل آن حدود 13 کیلومتر است.
منبع: ایسنا
