لایحه بودجه سال 93 کشور از دو لحاظ نیاز به بررسی و کاوش بیشتر دارد. اول از نظر رقم بودجه بخصوص بودجه عمومی کشور که 195 هزار میلیارد تومان برآورد شده است و دوم هم از نظر توزیع بودجه میان مناطق مختلف کشور. لایحه بودجه 93 از نظر توجه به واقعیتها در سطح کلان منطقی و قابل تقدیر است اما مسئله مهمی که مورد توجه قرار نگرفته نیازهای مردم و کشور است.
به این معنی که در اختصاص بودجه نیاز پروژهها به نیاز مردم ترجیح داده شده است. به عنوان مثال در شهری سه بیمارستان وجود دارد و یک بیمارستان هم 70 درصد تکمیل شده است و در شهر دیگری که فاقد بیمارستان است پروژه ساخت بیمارستان 30 درصد پیشرفت داشته؛ در لایحه بودجه 93 تکمیل کردن آن پروژه که 70 درصد تکمیل شده مورد توجه قرار گرفته و این درحالی است که نیاز مردم در شهری که بیمارستانی در آن وجود ندارد باید در اولویت قرار میگرفت.
با در نظر گرفتن این ویژگی در لایحه بودجه 93 پیشبینی میشود حدود 60 تا 70درصد در ردیفهای بودجه شاهد جابهجایی باشیم. به عنوان مثال در این لایحه برای پروژه راهآهن قم – اصفهان یک میلیارد و 700میلیون یورو اعتبار در نظر گرفته شده و این درحالی است که در برخی جاها که نیاز مبرمتری به راهآهن دارد یک ریال هم اختصاص نیافته است.
این موضوع باعث اعتراض شدید نمایندهها هم شده که مطرح شدن استعفای نمایندگان خورستان هم به مسئله مشابه و کم شدن اعتبارات حوزه آب و مورد توجه قرار نگرفتن موضوع ریزگردها بر میگردد. در کنارضعف توجه نکردن به نیازهای مردم و ترجیح نیاز پروژهها، اشکال دیگر بودجه به قیمت بالای دلار بر میگردد. قیمت 2650 تومان برای دلار میتواند باعث افزایش نرخ آن در بازار آزاد و سقوط بیشتر ارزش ریال شود هر چند هستند نمایندگانی که با این قیمت موافق نیستند اما به احتمال زیاد مجلس هم همین رقم را به تصویب میرساند.
قیمت نفت و دلار و میزان فروش نفت که ما بر اساس آنها درآمد سالانه را در بودجه محاسبه میکنیم اعدادی کاملا فرضی هستند اما تجربه نشان داده همین اعداد فرضی به عنوان قیمت پایه درنظر گرفته میشود. معمولا پس از تصویب این رقمها در جامعه این واکنش نشان داده میشود که مجلس قیمت فلان شاخص را این میزان تعیین کرده است پس باید در این زمینه هم بیشتر دقت شود.
به هر حال هر چند رقم 195 هزار میلیارد تومان پیشنهادی دولت برای بودجه عمومی کشور جای تامل دارد و نمیشود از تحقق آن مطمئن بود اما به نظر نمیرسد مجلس قصد داشته باشد بیش از این بودجه را انقباضی کند چون این بودجه در سالهای اخیر انقباضیترین بودجه کشور بوده است. با این وجود تغییر در ردیفهای بودجه به دلیل در نظر گرفته نشدن نیازهای مردم یک ضرورت انکارناپذیر است و جهتگیری نمایندگان هم نشان میدهد این اتفاق در سطح وسیع رخ خواهد داد. امیدواریم دولت هم با درک شرایط با مجلس همکاری کند.