در حالی که تنها سه روز به زمان آغاز روند اجرایی شدن توافق هسته ای ژنو باقی مانده، جمهوری خواهان آمریکایی همچنان به مخالفت های خود با این توافق ادامه می دهند. اما موضوعی که این بار بهانه مخالفت را به دست آن ها داده، عدم انتشار متن کامل توافقنامه اجرایی هسته ای با ایران است. جمهوری خواهان می پرسند آیا دادن امتیازات بیش از حد به ایران سبب شده دولت اوباما از انتشار متن توافق خودداری کند؟
به گزارش «تابناک»، سایت شبکه خبری «فاکس نیوز» با انتشار مطلبی از نگرانی جمهوری خواهان آمریکایی از تصمیم دولت آمریکا برای عدم انتظار متن توافقنامه اجرایی هسته ای با ایران خبر داده است. آن ها معتقدند توافقی سری با ایران وجود دارد که دولت آمریکا مایل نیست متن آن را منتشر نماید.
به نوشته این سایت، سناتور «مارک کِرک» در این زمینه گفته: «توافق ایران نباید از مردم آمریکا مخفی نگه داشته شود. اگر کاخ سفید به این توافق افتخار می کند، باید بتواند در مقابل ارزیابی های مردمی نیز از آن دفاع کند».
کاخ سفید روز گذشته متن «خلاصه»ای از توافقنامه مقدماتی هسته ای با ایران را در پایگاه اینترنتی خود منتشر کرد؛ اما گفته می شود آنچه به عنوان متن اصلی برای مطالعه برخی نمایندگان کنگره ارائه شده، متنی مفصل تر است که البته ملاحظات خاصی نیز در آن در نظر گرفته شده است.
یکی از کارمندان جمهوری خواه کنگره گفته دولت سند توافق را در یک بخش سری در عمارت کنگره قرار داده که اسناد احساس در آن نگهداری می شود. تنها نمایندگان و کارمندانی که صلاحیت آن ها از نظر امنیتی تأیید شود می توانند این سند را مورد مطالعه قرار دهند؛ اما حتی آن ها نیز نمی توانند اقدام به تهیه کپی یا عکس از این سند کنند. این در حالی است که متن مذکور در زمره اسناد طبقه بندی شده قرار ندارد.
همین امر سبب شده نگرانی جمهوری خواهان از توافق هسته ای با ایران افزایش یابد. این نگرانی به ویژه پس از آن تشدید شد که حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، چند روز پیش توافق هسته ای ژنو را به معنای «تسلیم» قدرت های غربی در مقابل ایران ارزیابی کرد. این جمله در صفحه توئیتر منسوب به روحانی نیز قرار گرفته بود که البته بعداً از این صفحه حذف شد.
به هر حال، جِی کارنی، سخنگوی کاخ سفید، روز گذشته در پاسخ به سوالی در این زمینه گفت این ترجیح آژانس بین المللی انرژی اتمی بوده که بخش های فنی مشخصی از توافقنامه، محرمانه باقی بماند. وی افزود: «این نوع اسناد همیشه به صورت عمومی منتشر نمی شوند؛ اما دولت متعهد است که هر میزان اطلاعات این متن را که انتشار آن امکان پذیر باشد، منتشر نماید».
گفتنی است پیش از این سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته ای کشورمان نیز از وجود متنی مفصل تر از آنچه به طور علنی منتشر شده، سخن گفته بود. هرچند اظهارات عراقچی با انکار مقامات آمریکایی مواجه شد، اما روند اخیر نشانگر صحت این سخنان است.
عراقچی در پاسخ به این سوال که «گفته می شود متن موجود میان ایران و 1+5 برای اجرای توافق 30 صفحه است؟» بدون پاسخ مستقیم به این سوال گفته بود: «منتشر کردن متن به دست آمده درباره اجرای توافق به معنای رسمیت دادن به آن است و از آن جا که توافق شفاهی (Non-Paper) است، انتشار آن ضرورتی ندارد».
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای ایران در پاسخ به این سوال که ممکن است در روند اجرای توافق، طرف مقابل خلاف تعهداتش عمل کند و تاریخ ها و ارقام جابجا شود، از این نظر بهتر نیست متن به دست آمده منتشر شود نیز گفته بود: «این موارد قابل تفسیر نیست؛ چرا که کاملاً دقیق و روشن است و اگر به مشکلی در زمان اجرای توافق برخورد کنیم و یا تفاسیر مختلفی صورت گیرد، کمیسیون مشترکی که در چارچوب توافق پیش بینی شده است که به این موارد رسیدگی و اختلاف نظرها برای حل و فصل به آن ارجاع می شود».