بیگمان تا چند سال آینده، محاسبات Cloud یا آنچه در فارسی «پردازش ابری» ترجمه شده است، به قطب اول دنیای فناوری بدل خواهد شد و طولی نخواهد کشید که محاسبات و پردازشهای تحت Cloud، دنیای فناوری اطلاعات را در بر خواهد گرفت؛ پس بهتر است هر چه زودتر قدم در این دنیای ابری بگذاریم و با آن آشنا شویم.
به گزارش «تابناک» از چندی پیش که گسترش روزافزون استفاده از اینترنت و وب، منجر به تحول اساسی در دنیای فناوری شد و به عبارتی فناوری اطلاعات را از محوریت Offline به دنیای Online انتقال داد، مفهوم و پدیده Cloud نیز به عنوان یک مسیر ناگزیر در پیش پای دنیای فناوری قرار گرفت.
بدون آنکه در پی ریشهیابی و شناخت بیوگرافی این پدید باشیم و خود را درگیر چیستی و ماهیت آن کنیم، باید به این واقعیت تلخ اذعان کنیم که متأسفانه در ایران به دلیل مشکلات عدیده در ارتباطات از جمله ضریب نفوذ اندک اینترنت و همچنین سرعت بسیار پایین ارتباطات اینترنتی که گاهی حتی عاجز از انجام امور معمول و روتین است، این پدید که بدون شک آینده فناوری اطلاعات است، هنوز به خوبی معرفی نشده و از فواید آن اطلاعات زیادی برای کاربران ایرانی بازگو نشده است.
پدیده محاسبات Cloud یا آنچه در فارسی به عنوان «پردازش ابری» معنی شده – ترکیبی که ما چندان با آن موافق نیستیم و مانند بسیاری دیگر از واژگان فناوری اطلاعات بدون در نظر آوردن ماهیت، تنها به فارسی ترجمه شده است ـ به شکل خلاصه عبارت است از امکان انجام هر آنچه شما به شکل Offline در رایانهها قادر به انجام آن هستید، در دنیای Online و با قابلیت دسترسی از هر نقطهای از جهان:
البته این تعریف بسیار تقلیلگرایانه و شاید نارسا باشد؛ اما در اینجا مجالی برای بحث مفصل درباره این پدیده نیست و قصد ما معرفی سادهترین دروازه ورود به دنیای Cloud است؛ یعنی Cloud Storage یا حافظهای Online که از هر کجا که باشید، تنها با داشتن اینترنت میتوانید به آن دسترسی پیدا کنید.
برای روشن شدن این موضوع، بهتر است به این حافظه آنلاین شبیه به یک فلش مموری یا حافظه جانبی نگاه کنید که همواره همراه شماست. با این تفاوت که هرگز گم نمیشود، از بین نمیرود و از هر نقطهای که باشید، میتوانید با اینترنت به آن و فایلهایی که روی آن ذخیره کردهاید، دسترسی داشته باشید. این حافظه میتواند برای مقاصد متفاوت، از تهیه نسخه پشتیبان از فایلهای حساس تا انجام امور عادی و ذخیره سازی فایلهای مورد نیاز، استفاده شود.
بسیاری از کاربران ایرانی معمولا از ایمیل خود چنین استفادهای میکنند و فایلهایی را که نیاز به دسترسی سریع و مطمئن و از همه جا به آنها دارند، در ایمیل خود به شکل Draft ذخیره کرده یا آن را برای همان آدرس میفرستنند؛ اما بهتر است از این عادت ابتدایی و غیر حرفهای دست کشیده و با استفاده از Cloud Storage مستقیم به دنیای Cloud پای گذارید.
اکنون سرویسهای زیادی برای استفاده از حافظه Cloud وجود دارد که بیشتر آنها تا یک فضای معین را به رایگان در اختیار کاربران میگذارند. مهمترین و بهترین آنها Google Drive برای شرکت گوگل و Sky Drive از شرکت مایکروسافت است.
البته همان گونه که گفته شد، سرویسهای Cloud Storage زیاد است و ما این دو را به دلیل سهولت استفاده و آشنایی بیشتر کاربران ایرانی برگزیدهایم.
در واقع هر دو اینها یک کاربری و استفاده دارند و برای آنکه از هر کدام از آنها بتوانید استفاده کنید، باید حساب کاربری آنها را داشته باشید. حساب کاربری گوگل یا همان جی میل را برای Google drive و حساب کاربری مایکروسافت یا همان Hotmail یا Live را برای مایکروسافت. بگذارید مقایسه کوچکی بین این دو سرویس داشته باشیم.
فضای آنلاین در اختیار کاربر
هر کدام از این دو سرویس، فضاهای متفاوتی را به رایگان در اختیار کاربران میگذارند. Google Drive در ابتدا ۵ گیگابایت فضای رایگان را در اختیار کاربران قرار میداد؛ اما در رقابت با مایکروسافت و سایر رقبا این رقم را تا ۱۵ گیگابایت افزایش داده است. پس از آن فضای اضافی نیازمند خرج کردن پول است:
اما سرویس مایکروسافت در ابتدا ۷ گیگابایت فضای رایگان را در اختیار کاربران میگذارد و البته در بین سرویسهای رقیب از ارزانترین الگوها برای ارتقای فضا استفاده میکند:
پشتیبانی از سیستم
عاملها
از آنجا که فضای Cloud برای دسترسی جهانی و سریع تدارک دیده شده، اینکه شما از هر جایی و با هر ابزار و سیستم عاملی بتوانید به فایلهای خود دسترسی داشته باشید، یک امر ضروری است. در نتیجه حمایت و پشتیبانی سرویسها از سیستم عاملها، نکتهای کلیدی است.
هماکنون سرویس گوگل از سیستم عاملهای ویندوز و Mac به خوبی پشتیبانی میکند اما دسترسی به آن از طریق لینوکس با برنامههای ثانوی امکان پذیر است. همچنین روی موبایل سرویس گوگل تنها از طریق ویندوز فون و iOS قابل دسترسی است:
سرویس مایکروسافت نیز
مانند گوگل از ویندوز و Mac پشتیبانی کامل داشته؛ اما در لینوکس از طریق نرمافزارهای جانی
قابل دسترس است، ولی بر موبایل نرمافزار مخصوص به خود را برای اندروید و
ویندوز فون داشته و iOS دارد:
گفتنی است، آنچه در خصوص دسترسی در بالا گفته شد، مربوط به نرمافزارهای مخصوص این سرویسهاست. در واقع شما بدون هر گونه نرمافزاری و در هر سیستم عاملی، هنوز خواهید توانست از طریق وب و مرورگر خود از این سرویسها استفاده کنید.
امنیت اطلاعات
آنلاین بودن فایلهای شما در سرویس Cloud به این معناست که بیشتر در خطر سرقت قرار دارند؛ اما شرکتهای رقیب در این خصوص نیز بیکار نبوده و راهحلهای خود را برای بالا بردن امنیت ارئه کردهاند.
در واقع باید گفت از آنجا که استفاده از این سرویسها به وسیله حساب کاربری شما در مایکروسافت یا گوگل امکان پذیر است، امنیت فایلهای شما در آنها نیز دقیقا همانند لایه امنیتی است که در ایمیل شما مورد استفاده قرار گرفته است؛ به عبارت دیگر، به هر اندازه که این شرکتها در ایمن ساختن ایمیل شما فعالند، در حال بهبود امنیت و ایمن سازی Cloud Storage خود نیز هستند.
در نتیجه در این سرویسها به امنیت اطلاعات خود باید همانند امنیت ایمیلهای خود نگاه کنید، نه چیزی بیش از آن و نه چیزی کمتر از آن. البته با گسترش روزافزون استفاده از Cloud Storageها در سطح جهانی راهکارهای امنیتی برای محافظت از اطلاعات کاربران در این سرویسها روز به روز بهبود یافته و به مراتب بهتر از سالیان گذشته است:
قابلیت دسترسی و ویرایش
فایلها
یکی از مهمترین نکاتی
که ما درباره حافظه تحت کلاود مد نظر داریم و در واقع یکی از ویژگیهایی که ما درباره این سرویس بسیار دوست داریم، این است که شما با استفاده از آنها میتوانید در
هر جایی اقدام به ایجاد فایلهای Office مانند Word و Excel کرده و در هر زمانی آنها را ویرایش کنید و به آنها دسترسی داشته
باشید:
اما قابلیت ویرایش
فایلها در این دو سرویس کمی متفاوت است. هر دو این سرویسها، امکانات ابتدایی
ویرایش فایلها را فراهم میآورند اما SkyDrive فضایی بسیار شبیهتر به برنامههای Office ویندوز دارد و شاید از این جهت بیشتر برای کاربران ایرانی قابل
قبول باشد.
البته در برخی محورها
گوگل پیشتر است؛ اما در خصوص بحث سازگاری، SkyDrive مطمئنتر از Google Drive است.
نصب برنامه دسکتاپ
هر دو این سرویسها از برنامههای دسکتاپ برای ویندوز پشتیبانی میکنند که در بالا ذکر شد. برنامه هر دو سرویس نیز به خوبی عمل میکند؛ اما در اینجا باز هم باید گفت که مایکروسافت از برتریاش در انحصار ویندوز استفاده کرده و برنامه SkyDrive به خوبی با ویندوز ممزوج میشود.
نصب نرمافزار هر دو سرویس به سهولت امکانپذیر است و این قابلیت را فراهم میکند که از روی سیستم خود فایلها را آپلود یا دانلود کنید و اگر از SkyDrive استفاده میکنید، این برتری را دارید که از هر کجا، تنها با اینترنت به اطلاعات موجود بر سیستم خود دسترسی داشته باشد:
سرانجام اینکه هر دو
این سرویسها میتوانند شروع خوبی برای پا گذاشتن در آینده فناوری اطلاعات باشند.
البته همان گونه که گفته شد، سرعت پایین اینترنت در کشور مسلما اجازه آن را نمیدهد که
کاربران ایرانی بتوانند از 100 درصد قابلیتهای محاسبات Cloud استفاده کنند، اما داشتن یک حافظه جانبی که همیشه و از همه جا و
بدون دردسر و نگرانی قابل دسترس باشد، برای
بسیاری یک ضرورت است و برای بسیاری دیگر همان شروعی که از آن سخن گفتیم.