فراز و فرودهای ۲۵ ساله اینترنت

«سازمان جهانی مخابرات» (ITU) هفته گذشته با انتشار گزارشی اعلام کرد که تا پایان سال 2013 میلادی بیش از 7/2 میلیارد نفر معادل 40 درصد ساکنان کره زمین آنلاین بودند که 69درصد آن‌ها در کشورهای توسعه یافته و 31 درصد هم در کشورهای درحال توسعه زندگی می‌کنند.

به نوشته ایران، طبق این گزارش ضریب نفوذ اینترنت در اروپا 75 درصد و در امریکا 61 درصد است تا این دو منطقه بیش از دیگر مناطق جهان دسترسی به دنیای مجازی را برای ساکنان خود فراهم کنند.

اما این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که تا چند روز دیگر اینترنت 25 ساله می‌شود. این طور که در تاریخ ثبت شده است، «تیم برنرز- لی» در سال 1989 سیستم ویژه‌ای را در حوزه مدیریت اطلاعات ارائه کرد که World Wide Web نام‌گذاری شد و امسال در تاریخ 12 مارس اینترنت 25ساله می‌شود تا شاهد یکی از بزرگترین تحولات قرن باشیم. اگرچه برخی منتقدان می‌گویند که زمان دقیق تولد اینترنت مشخص نیست، اما غالب افراد اتفاق نظر دارند که دوازدهم مارس 1989 یعنی روزی که سیستم ارسال بی‌سیم اطلاعات برنرز- لی برای نخستین بار مورد استفاده قرار گرفت، اینترنت به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. 

مرکز تحقیقاتی Pew Internet به مناسبت 25 سالگی اینترنت یک گزارش آماری منتشر کرده و وضعیت دنیای مجازی را با اعداد و ارقام به تصویر کشیده است. این مرکز در گزارش خود توضیح داده است که در سال 1995 تنها 14 درصد از بزرگسالان امریکایی به اینترنت دسترسی داشتند که این رقم هم‌اکنون به بیش از 87 درصد رسیده است. این روزها 76 درصد مردم فکر می‌کنند که اینترنت یک ابزار کاربردی و مفید برای زندگی در جامعه است و 90 درصد هم به این نتیجه رسیده‌اند که این افراد برای زندگی شخصی آن‌ها کاملاً کارآمد است. 53 درصد کاربران سال 2014 بر این باورند که جدا شدن از اینترنت کار بسیار دشوار و حتی غیرممکنی است. فضایی که ما امروز با نام اینترنت از آن یاد می‌کنیم از ابتدا این‌گونه نبوده و طی این 25 سال فراز و فرودهای فراوانی را تجربه کرده است تا ما هم‌اکنون بتوانیم روی گوشی هوشمند یا رایانه لوحی خود به صورت دائم به اینترنت متصل باشیم و بخش اعظم فعالیت‌های روزمره را به این فضا بسپاریم. بر همین اساس روزنامه «تلگراف» مهم‌ترین افرادی که طی این دو و نیم دهه برای اینترنت زحمت کشیدند و باعث توسعه این فضا شدند، به قرار زیر معرفی کرده است.

«تیم برنرز- لی» مخترع WWW: این دانشمند بریتانیایی که مخترع اینترنت محسوب می‌شود،‌ برای نخستین بار در سال 1989 موفق شد مبتنی بر پروتکل HTTP ارتباط میان کاربر و سرور را برقرار سازد که این فضا بعدها اینترنت نام گرفت. برنرز- لی هم‌اکنون مدیریت «کنسرسیوم گستره جهانی وب» (W3C) را برعهده دارد و بر شرایط کلی اینترنت نظارت می‌کند.

«رابرت کایلیائو» مخترع نخستین مرورگر اینترنتی Mac: این مهندس بلژیکی که در حوزه انفورماتیک و علوم رایانه فعالیت می‌کرد، همکاری‌های مشترکی را با برنرز- لی در جریان توسعه WWW انجام داد. او از سال 1974 در مرکز CERN فعالیت می‌کرد و سرانجام در سال 2007 از این مرکز بازنشسته شد و بنیانگذار نخستین مرورگر اینترنتی برای سیستم‌عامل Mac اپل بود که این نرم‌افزار با نام MacWWW شناخته می‌شد.

«وینت سرف» مخترع نخستین سیستم پست الکترونیکی: او را به عنوان یکی از «پدران اینترنت» می‌شناسند و گفته می‌شود که سرف نخستین شخصی بوده که سیستم پست الکترونیکی برای اتصال به اینترنت را ارائه کرده است. او همچنین در شکل‌دهی «سازمان ثبت اعداد نام‌های اینترنتی»(ICANN) نقش بسزایی داشت و هم‌اکنون یکی از مدیران ارشد شرکت گوگل است.

«مارک اندرسن» مخترع نخستین مرورگر اینترنتی: او را به عنوان سازنده Mosaic که نخستین مرورگر اینترنتی در جهان بود، می‌شناسند. او هم‌اکنون یکی از بزرگترین کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و مهندسان نرم‌افزار در امریکا محسوب می‌شود و هم‌اکنون در هیأت مدیره شرکت‌های فیس‌بوک، eBay و HP فعالیت می‌کند.

«آرتور سی. کلارک» ارائه کننده وب آرمانی: او که این روزها یکی از مشهورترین نویسندگان داستان‌های علمی تخیلی در بریتانیا محسوب می‌شود، نخستین شخصی بود که سیستم ارتباط ماهواره‌ای را ارائه کرد. او برای نخستین بار ایده ماهواره‌های ثابت در فضا را مطرح کرد و پایه سیستم‌های ارتباطی امروزی را بنا نهاد.

«جیمز گوزلینگ» مخترع زبان برنامه‌نویسی Java: این مهندس کانادایی که در رشته علوم رایانه فعالیت می‌کرد، اعتبار خود را به واسطه اختراع زبان برنامه‌نویسی جاوا کسب کرده است. جاوا هم‌اکنون محبوب‌ترین زبان برنامه‌نویسی مبتنی بر وب محسوب می‌شود و غالب ابزارهای اینترنتی در جهان بر اساس این زبان ساخته می‌شوند. این روزها بیش از 9 میلیون شرکت صاحب‌نام در سراسر جهان به توسعه زبان جاوا مشغول هستند.

«بیل گیتس» بنیانگذار شرکت مایکروسافت: او پس از تأسیس بزرگترین شرکت نرم‌افزار جهان به آهستگی در دنیای وب قدم گذاشت. اما در سال 1995 با ارائه طرحی از مرورگر Internet Explorer رونمایی کرد و سپس به کمک سیستم‌عامل ویندوز توانست بزرگترین تحول تاریخ را در حوزه اینترنت برجا بگذارد. باید گفت که IE هنوز هم یکی از محبوب‌ترین مرورگرهای اینترنتی در جهان محسوب می‌شود.

«لوئیز توروالدز» مخترع لینوکس: این مهندس نرم‌افزار امریکایی- فنلاندی مهم‌ترین شخص در توسعه سیستم‌عامل متن‌باز لینوکس محسوب می‌شود. این سیستم‌عامل هم‌اکنون نیروی محرک غول‌های اینترنتی بزرگ جهان از جمله گوگل و فیس‌بوک است. او همچنین نرم‌افزار Git را اختراع کرد که این روزها توسط مهندسان برای ساخت ابزارهای مبتنی بر وب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
«استیو کروکر» مدیر سازمان ICANN: او از نخستین روزهای تولد اینترنت در این عرصه حضور داشت و پس از فارغ‌التحصیلی در دانشگاه UCLA، با یک گروه از دانشمندان در توسعه پروتکل‌های ARPANET فعالیت کرد و بسیاری از کارشناسان او را مخترع اینترنت امروزی می‌نامند. او علاوه بر مدیریت سازمان ICANN در حوزه سیستم‌های پویا برای اشتراک اینترنت هم فعالیت می‌کند.

«لری پیج» و «سرگی برین» بنیانگذاران شرکت گوگل: این دو فرد شرکت گوگل را به عنوان بزرگترین موتورجست‌وجوی اینترنتی جهان تأسیس کردند و تئوری را اساس کار خود قرار دادند که برمبنای آن اطلاعات موجود در سایت‌های مختلف و ارتباط آن‌ها با یکدیگر تحلیل می‌شود و سپس بر اساس کلیدواژه مورد نظر کاربر به نمایش درمی‌آید. گوگل هم‌اکنون در هر لحظه میلیاردها صفحه اینترنتی را فهرست می‌کند و انواع ابزارهای مبتنی بر وب را ارائه می‌دهد.

«استیو جابز» بنیانگذار شرکت اپل: او از جمله افرادی بود که بیشترین تأثیر را در توسعه رایانه‌های شخصی برجا گذاشت و ابزارهای مهمی از جمله گوشی آیفون را عرضه کرد تا زندگی مردم بیش از هرزمان دیگر اینترنتی شود. آیفون نخستین گوشی هوشمند بود که مانند رایانه‌ها مرورگر اینترنتی داشت و کاربران می‌توانستند در آن یک صفحه اینترنتی را به صورت کامل مشاهده کنند.

«جِف بیزوس» بنیانگذار شرکت آمازون: او یکی از بیشترین تأثیرات را در حوزه تجارت الکترونیک برجا گذاشت و سایت Amazon.com را به عنوان بزرگترین فروشگاه اینترنتی جهان عرضه کرد. این سایت همچنین بزرگترین کتابخانه آنلاین جهان را هم در خود جا داده است و انواع محصولات را در زمینه‌های مختلف به فروش می‌رساند.

«جیمی ویلز» بنیانگذار ویکی‌پدیا: این مهندس امریکایی بیشترین تأثیر را در جریان راه‌اندازی دایرئ‌المعارف آنلاین ویکی‌پدیا برجا گذاشت. این دایرئ‌المعارف برخلاف نمونه‌های قبلی به کاربران امکان ویرایش مطالب را می‌دهد و گفته می‌شود که هم‌اکنون بیش از 30 میلیون مقاله به 287 زبان در آن موجود است. این مهندس جوان در سال 2004 میلادی فیس‌بوک را راه‌اندازی کرد تا این روزها عنوان صاحب بزرگترین شبکه اجتماعی جهان را از آن خود کند. او به کاربران امکان می‌دهد ضمن ارتباط با همه مردم در سراسر جهان، فضای کاملاً شخصی داشته باشند. فیس‌بوک هم‌اکنون بیش از 2/1 میلیارد مشترک دارد.

«پیر امیدیار» بنیانگذار eBay: این مهندس ایرانی بزرگترین حراجی آنلاین جهان را با نام eBay تأسیس کرد و باعث شد فرآیند خرید و فروش آنلاین به‌طور کامل متحول شود. این سایت به کاربران جهانی امکان می‌دهد هر کالایی را که در اختیار دارند برای فروش عرضه کنند. نخستین کالایی که در این سایت برای فروش عرضه شد، یک نشانگر لیزری بود.