هرچند به طور معمول و در تحلیل های رایج از اوضاع منطقه ای، رقبا و عرصه بازی قدرت ایران در سطح منطقه خاورمیانه و به طور خاص در مقابل کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس تعریف می شود، اما روابط ایران با برخی دیگر از کشورهای منطقه نیز از پتانسیل تأثیرگذاری فراتر از مرزهای معمول برخوردار است. در همین راستا، یک نشریه ژاپنی به تحلیل آینده روابط ایران و پاکستان پرداخته و از تقابل احتمالی دو کشور در آینده نزدیک سخن گفته است.
به گزارش «تابناک»، نشریه ژاپنی «دیپلمات» با انتشار مطلبی به بررسی تحولات اخیر در روابط ایران و پاکستان پرداخته و چنین استدلال می کند که دو کشور، در مسیر تقابل با یکدیگر قرار دارند. تقابلی که سبب تیره شدن شدید روابط آن ها طی سال های پیش رو خواهد شد.
در این مطلب آمده است:
آشکارترین نشانه از تیرگی روابط ایران و پاکستان، موضوعی است که شاید از بسیاری از جنبه ها کمتر از دیگر موضوعات مرتبط جدی باشد. ماه گذشته، پنج مرزبان ایرانی در استان سیستان و بلوچستان ایران از سوی گروهک موسوم به «جیش العدل» ربوده شدند. به گفته مقامات ایرانی، این مرزبان ها به پاکستان انتقال داده شده و در استان بلوچستان این کشور نگهداری می شوند.
به فاصله اندکی پس از وقوع این حادثه، دولت ایران از پاکستان به واسطه عدم انجام اقدام مناسب در مقابل گروه های افراط گرا انتقاد کرد. عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور ایران حتی تهدید کرد که نیروهای نظامی ایران برای آزادی مرزبان ها به پاکستان اعزام خواهند شد. در مقابل، مقامات پاکستانی اعلام کردند: «نیروهای ایرانی هیچ اجازه ای برای عبور از مرز و تخلف از قوانین بین المللی ندارند. ما باید به مرزهای یکدیگر احترام بگذاریم».
هر چند پس از این اظهارات، تنش ها میان دو کشور تا حدی فروکش کرد، اما موضع گیری های دو طرف در این زمینه همچنان ادامه دارد و مرزبان های ایرانی نیز همچنان در گروگان نیروهای افراط گرا به سر می برند.
اما تقابل جدی تر ایران و پاکستان، در نقطه ای دورتر و در سوریه در حال شکل گیری است. به طور خاص، شمار زیادی از رسانه ها و موسسات اطلاعاتی خصوصی تأیید کرده اند که ملاقات اخیر مقامات ارشد پاکستانی و عربستانی بر سر مسائل دفاعی، با هدف رسیدن به توافقی انجام گرفته که بر اساس آن، ریاض بتواند برای شورشیان سوری از پاکستان سلاح خریداری کند.
چنین توافقی، ایران و پاکستان را به یک تقابل مستقیم نزدیک تر می کند؛ زیرا ایران و متحدش، یعنی حزب الله، از مدت ها پیش به عنوان حامی دولت سوریه فعالیت کرده اند. در این شرایط، در صورتی که به عنوان مثال یک هواپیمای تدارکاتی ایران در سوریه با موشک های پاکستانی منهدم شود، اقدام نکردن ایران در راستای انتقام گیری از پاکستان کار دشواری خواهد بود.
اما این موضوع نه تنها دارای جدیت بیشتری است، بلکه احتمالاً به مدت بیشتری نیز تداوم خواهد داشت. نخستین دلیل این امر آن است که انتظار نمی رود جنگ داخلی در سوریه به این زودی ها تمام شود و تا مدت ها پس از آنکه مسئله ایران و پاکستان بر سر مرزبان ها حل شود نیز ادامه خواهد یافت.
افزون بر این، مسیر تقابلی ایران و پاکستان در سوریه، از بسیاری جنبه ها بازتابی از مسائل گسترده تر موجود میان دو کشور بر سر حمایت پاکستان از عربستان سعودی و واکنش ایران به این موضوع است. با افزایش احتمالی رقابت ایران و عربستان طی سال های آتی، حساسیت ایران نسبت به پیوندهای اسلام آباد با ریاض نیز افزایش خواهد یافت. این رابطه سه جانبه، احتمالاً پیامدهای جالب توجهی برای قدرت های جهانی، از جمله آمریکا، چین و هند خواهد داشت.
اما یکی از عرصه هایی که این رابطه سه جانبه به طور کلی و رقابت ایران و پاکستان به طور خاص می تواند در آینده نزدیک در آن نمود پیدا کند، افغانستان است. انتظار می رود که با خروج نیروهای ناتو از افغانستان در سال جاری، قدرت های منطقه ای همچون ایران، پاکستان، هند، چین و روسیه برای نفوذ در این کشور فعال شوند.
در این میان، ایران و پاکستان از منافع کاملاً متفاوت و متضادی در افغانستان برخوردارند که همین امر خود می تواند افغانستان را به مهمترین نقطه تقابل ایران و پاکستان طی سال های پیش رو تبدیل کند. این روند می تواند سبب وارد شدن برخی دیگر از کشورها، از جمله هند و چین به ماجرا نیز بشود.
تحلیلی بسیار کشککی بود!