سل یک بیماری واگیردار باکتریایی است که بر اثر تماس نزدیک با فرد مبتلا از فردی به فرد دیگر منتقل می شود و قرار است تا 2050 یعنی 36 سال دیگر به ازای هر یک میلیون نفر فقط یک نفر در جهان مبتلا به سل داشته باشیم.
به گزارش ایرنا، به عبارت دیگر، تا 36 سال دیگر اگر جمعیت حال حاضر کشور را همان 75 میلیون نفر در نظر بگیریم ، از 75 میلیون هموطن باید 75 نفر به بیماری سل مبتلا باشد.
این در حالی است که در زمان حاضر و بنا بر اظهارات دکتر « محمد مهدی گویا » رییس اداره بیماری های واگیر وزارت بهداشت ، درمان وآموزش پزشکی تاکنون 11 هزار نفر مبتلا به سل در کشور شناسایی شده اند .به عبارت دیگر از هر یکصد هزار نفر جمعیت کشور ، 14 نفر به سل مبتلا هستند. در ضمن 12 درصد این افراد را اتباع کشورهای خارجی تشکیل می دهند.
این مقام مسوول در وزارت بهداشت تاکید می کند که نظام سلامت به سمت حذف کردن سل تا سال 2050 می رسد.
**امکانات کشور برای مقابله با سل تاچه حد است؟
گویا تشخیص و درمان سل در تمام مراکز بهداشتی درمانی سراسر کشور را رایگان عنوان می کند و می گوید: این بیماری قابل درمان است و اکثریت قریب به اتفاق موارد ابتلا به سل در صورتیکه درمان آن جدی گرفته شود، درمان خواهند شد. اگر بیمار مبتلا به سل طی دو هفته داروهای خود را بخوبی و بموقع مصرف کند، بیماری او به دیگران مبتلا نمی شود.
سوالی مطرح است و آن اینکه آیا همه مبتلایان به بیماری سل مصرف داروها را جدی می گیرند و اصلا دارو به دست آنها می رسد؟
کارشناسان بیماری سل معتقدند : داروهای سل همچون آنتی بیوتیک عمل می کنند و باید آنها را بدقت و تا آخرین عدد مصرف کرد و اگر بیماری این داروها را سرسری بگیرد و در نیمه راه درمان خود به تصور اینکه بهبود یافته است ، درمان را خودسرانه قطع کند ، بیماری سل دوباره باز می گردد.
**سل این بار چگونه باز می گردد؟
دکتر ناصحی رییس اداره سل وزارت بهداشت ، درمان وآموزش پزشکی ، پیشتر در سمینار سل عنوان کرده بود که اگر بیمار داروی خود را قطع کند سل او دوباره باز می گردد اما این بار سل دیگر آن سل قدیمی نیست بلکه به «سل مقاوم به دارو» نام دارد که خطرناک تر از قبل می شود .
بر این اساس کارشناسان معتقدند : سل در زمان حاضر همچون بسیاری از بیماری های واگیر مثل جذام قابل کنترل و درمان است به شرط آنکه در درمان آن دقت لازم از سوی بیمار انجام شود.ناگفته نماند که برخی مسوولان هشدارهایی در خصوص برخی مبتلایان به سل مقاوم به دارو می دهند و آن اینکه بسیاری از افراد مبتلا به سل مقاوم به دارو نه ایرانی بلکه از اتباع خارجی از جمله افاغنه هستند.
یکی از مسوولان که خواست نامش فاش نشود پیش تر گفته بود که برخی بیماران افغان اگر در ایران حضور داشته باشند درمان خود را می گیرند اما برخی از آنها به کشورشان به هر دلیلی مهاجرت می کنند و به علت وضعیت حال حاضر افغانستان ممکن است داروهایشان تمام شود و به ناچار درمان خود را قطع می کنند.
وی می گوید : این افراد از آنجا که وضعیت جسمانی بدتری پیدا می کنند اگر بتوانند، برای درمان به ایران سفر می کنند اما متاسفانه سل آنها در اکثر مواقع به سل مقاوم به دارو تبدیل می شودکه این موضوع ، بسیار خطرناک است.
معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز اخیرا نسبت به شیوع سل مقاوم به درمان هشدار داد و در نشستی مطبوعاتی گفت: نگران شیوع این نوع بیماری در کشور هستیم.
دکتر «علی اکبر سیاری» هر چند سخنان دکتر گویا مبنی بر شناسایی حدود 11 هزار فرد مبتلا به سل را تایید کرد اما یک موضوع دیگر را نیز عنوان کرد وآن اینکه این تعداد مبتلای اعلام شده 70 درصد موارد کشف شده این بیماری به شمار می آیند.
به گزارش ایرنا سخنان دکتر سیاری را اینگونه می توان تحلیل کردکه 30 درصد مبتلایان به این بیماری در کشور گم شده اند و نظام سلامت حداقل از وجود آنها خبرندارد.
سیاری با بیان اینکه سل مقاوم به درمان، خطر بزرگی برای کشور است ، خاطرنشان کرد: اگر درمان سل معمولی برای کشور ، 450 هزار تومان هزینه دارد اما سل مقاوم به درمان 40 تا 250 میلیون تومان هزینه دارد.
وی با اشاره به اینکه تشخیص و درمان سل در کشور رایگان است، یادآور می شود : میزان شیوع سل مقاوم به درمان در کشورهای افغانستان ، پاکستان، عراق و همسایه های شمالی ایران بالا است و نگران سلامت بیماران در این کشورها نیز هستیم.
** چقدر طول می کشد که سل با آزمایش تشخیص داده شود؟
اگر با آزمایش ها و آزمایشگاه های حال حاضر کشور بخواهیم بیماری سل را تشخیص دهیم حداقل دو ماه زمان لازم است که به گفته دکتر «علی جعفریان » رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران که روز افتتاحیه یکی از آزمایشگاه های مجهز سخن می گفت ، ممکن است طی این مدت بیماری یک فرد مبتلا به سل بدتر شود و شاید به آزمایش و خطا ، داروهایی تجویز شود که نباید بر روی نسخه بیمار قرار گیرد.
**یک روزنه امید و آن ، راه اندازی مراکز تشخیص دو ساعته سل
نویدی که در نظام سلامت در رابطه با تشخیص سل می توان داد این است که اگر تا یک ماه پیش برای آزمایش و تشخیص سل دو ماه زمان لازم بود، این بار در کمتر از دو ساعت می توان این بیماری را تشخیص داد که به این مهم شهر هایی همچون تهران ، گرگان ، کرمانشاه و زاهدان رسیده اند.
دکتر گویا رییس مرکز بیماری های واگیر وزارت بهداشت ، درمان وآموزش پزشکی می گوید: در زمان حاضر 487 آزمایشگاه آزمایش ساده سل و 480 آزمایشگاه تشخیصی پیشرفته در کشور وجود دارد.
وی همچنین می افزاید : طی 21 سال گذشته میزان بروز سل در کشور 33 درصد و مرگ و میر ناشی از سل به 33 درصد کاهش یافته است.
**علایم سل
دکتر گویا، طولانی شدن زمان سرفه بیش از دو هفته، عرق شبانه، کاهش وزن و کم خونی را از علایم مهم ابتلا به سل عنوان می کند و می گوید: در صورتیکه فردی این علایم را داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کند و با آزمایش خلط، بیماری احتمالی وی اثبات شود.
گویا همچنین به افرادی که با افراد مسلول در تماس مستقیم هستند تاکید می کند که این افراد از جمله خانواده های بیماران اگر هیچ علامتی از بیماری سل را هم ندارند باید حتما مورد بررسی و آزمایش قرار گیرند.
رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت می گوید: برخی خانواده های بیماران مبتلا به سل ممکن است به ظاهر مبتلا نباشند اما چون در معرض خطر ابتلا هستند، ممکن است برای آنها داروهای پیشگیری از ابتلا به سل تجویز شود.
**چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سل هستند؟
گویا در این خصوص چنین پاسخ می دهد:مبتلایان به بیماری های غیرواگیر بیش از سایرین در معرض ابتلا به سل قرار دارند؛ دیابتی ها چهار برابر و سیگاری ها دو برابر بیشتر به سل مبتلا می شوند.
روز چهارم فروردین برابر با 24 مارس تحت عنوان روز جهانی سل نامگذاری شده است.
