به عنوان بخشی از روند مذاکرات بین دولت محمود عباس و رژیم صهیونیستی، جان کری وزیر خارجه آمریکا پیشنهادی را پییری میکند که بر پایه آن، جاناتان پولارد از زندانهای آمریکا آزاد خواهد شد و در مقابل رژیم اسرائیل نیز جمعی از فلسطینیان ساکن در مرزهای ۱۹۴۸ را از زندانهای خود آزاد خواهد کرد. این پیشنهاد در حالی مطرح شده که نه تنها احزاب تندروی اسرائیل چنین پیشنهادی را رد کردهاند، بلکه آنها مدعی شدهاند که پولارد نیز خود با چنین معاملهای موافق نیست.
به گزارش «تابناک»، آزادی پولارد که اکنون ۵۹ سال دارد، در مدت تقریبا سی سال گذشته، همواره با مخالفت رؤسای جمهور آمریکا روبه رو شده است و یا اینکه فشار نهادهای اطلاعاتی آمریکا، باعث شده که رؤسای جمهور این کشور، تن به چنین کاری ندهند.
پولارد که یک یهودی آمریکایی است، در سال ۱۹۸۵ در شرایطی پس از هجده ماه جاسوسی برای اسرائیل به دست مأموران FBI دستگیر شد که شدت آسیبی که وی به نهادهای اطلاعاتی آمریکا رسانده است، تنها کمتر از آسیب افشاگریهای ادوارد اسنودن دانسته میشود.
وی که به سمت تحلیلگر غیرنظامی برای نیروی دریایی ایالات متحده مشغول به کار بوده، یک میلیون ورق سند از اطلاعات را به اسرائیل تحویل داده که فضایی با ابعاد شش فوت طول، در شش فوت عرض و با ارتفاع ده فوت را پر میکند. پس از دستگیری وی، افرادی که در بازجویی وی شرکت داشتند، ب صراحت ابراز داشتند که هیچ جاسوسی در تاریخ ایالات متحده، چنین حجمی از اسرار با بالاترین طبقهبندی را در دورهای به کوتاهی هجده ماه به سرقت نبرده است.
بنا بر این گزارش، هرچند در میان اسنادی که پولارد به اسرائیل منتقل کرده، اطلاعاتی از مسائلی مانند تأسیسات ساخت سلاح شیمیایی عراق و یا محمولههای سلاح شوروی سابق برای سوریه نیز وجود داشته، دو مسأله اساسی بر شدت نگرانیهای آمریکاییها افزود؛ نخست اینکه اطلاعات مورد نظر به موضوعاتی که به اسرائیل ربط داشت، محدود نبود و از جمله به شیوههای کسب اطلاعات از شوروی نیز مربوط میشد. دوم آنکه سازمان جاسوسی اسرائیل در آن زمان چنان مورد رخنه سازمان جاسوسی شوروی قرار گرفته بود که یقینا اطلاعات منتقل شده به اسرائیل به دست روسها هم افتاده است.
در میان اسناد بسیار پرارزشی که پولارد به اسرائیل منتقل کرده، از جمله جزئیات فنی ماهوارههای پیشرفته جاسوسی آمریکا، تحلیل سیستمهای موشکی اتحاد شوروی، اطلاعاتی در مورد ابزارهای شنود مورد استفاده نهادهای اطلاعاتی آمریکا برای شنود مکالمات دولتهای خارجی و از جمله اسناد طبقهبندی در مورد چگونگی شنود مکالمات اتحاد شوروی قرار داشته است. احتمالا در نتیجه رخنه «کا.گ.ب» سازمان جاسوسی اتحاد شوروی سابق در موساد و اطلاع آنها از اسناد پولارد، آمریکا بسیاری از منابع اطلاعات خود در شوروی از دست داد و انتقال اطلاعات روسها از کانال هایی که آمریکا پیش از آن توانایی شنود از آن را داشت به شدت کاهش یافت.
گستردگی آسیبی که پولارد به آمریکا وارد کرد، به اندازه ای بود که وی به دلیل جاسوسی برای یک دولت متحد آمریکا به حبس ابد محکوم شد، ولی پس از دادن تابعیت اسرائیل به وی در سال ۱۹۹۵، تلاش برای گرفتن عفو وی از رؤسای جمهور آمریکا به هدف مشترک مقامات اسرائیلی و لابیهای پرقدرت یهودی طرفدار اسرائیل تبدیل شده است.
هرچند پولارد در اسرائیل یک قهرمان شناخته میشود، نامه چندین چهره برجسته نهادهای اطلاعاتی آمریکا به روزنامه واشنگتن پست در سال ۱۹۹۸ حاکی از این است که پولارد پیش از استخدام توسط اسرائیلیها تلاش کرده که اطلاعات در دسترس خود را به دست کم سه کشور دیگر نیز بفروشد.
نشریه آمریکایی فارین پالیسی، این سه کشور را آفریقای جنوبی، آرژانتین و تایوان میداند و حتی این ادعا مطرح شده که وی به دنبال برقراری ارتباط با ایران و پاکستان نیز بوده است. مقامات آمریکایی، پول و حرص مال را انگیزه اقدامات پولارد دانسته و وی در جریان محاکمه خود، موضوع دریافت نیم میلیون دلار از اسرائیلیها را تکذیب نکرده است.
در سال ۱۹۹۸ نیز در جریان مذاکرات سازش، بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا آماده بود که وی را آزاد کند، ولی در نتیجه تهدید جورج تنت، رئیس وقت سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا به استعفا از تصمیم خود صرف نظر کرد. جان کری سناتور وقت ایالت ماساچوست نیز از جمله شصت سناتوری بود که در نامهای به کلینتون با آزادی پولارد مخالفت کرد.
بنا بر قوانین کنونی آمریکا، پولارد پس از گذراندن سی سال زندان، میتواند شخصا تقاضای عفو کند و از آنجا که این مهلت در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۵ به سر خواهد رسید، آمریکا فرصت زیادی برای استفاده از وی به عنوان ابزار چانهزنی در مقابل اسرائیل ندارد.
تلاش برای به نتیجه رساندن روند سازش بین فلسطینیها و اسرائیل در کنار مسأله هستهای ایران دو دستور کار اصلی جان کری وزیر خارجه آمریکا هستند. او این روزها تلاش زیادی دارد که موفقیت در این کار را در حکم نقطه روشن کارنامه خود به ثبت برساند. در حالی که تقریبا چهار هفته دیگر، مهلت تعیین شده برای پیشرفت در مذاکرات به پایان خواهد رسید، شرایط به گونهای است که دست محمود عباس برای فشار بر اسرائیل باز است.
هم اکنون رژیم اسرائیل روز به روز در نزد دولتهای اروپایی منزویتر میشود، تحریمها علیه شهرکهای اسرائیلینشین در حال تشدید است و مراجعه فلسطینیها به سازمانهای بینالمللی برای عضویت در آنها در کنار مسئول دانستن نتانیاهو در به شکست رساندن روند سازش، فشار زیادی بر دولت وی به بار آورده است. به همین دلیل است که درخواست فلسطینیها برای آزادی اسرای سرشناسی مانند مروان البرغوثی، رهبر احتمالی آینده فلسطینیها که دوره پنج حبس ابد خود را در زندانهای اسرائیل میگذراند، به دلیل اتهام نقش داشتن در قتل اسرائیلیها، آزادی وی با مخالفت شدید در سرزمینهای اشغالی روبه رو شده است، نمیتواند به آسانی از سوی اسرائیل رد شود.
احتمالا به همین دلیل است که آمریکاییها با وعده آزادی پولارد می خواهند قدری از تلخی آزادی اسرای فلسطینی برای رژیم اسرائیل بکاهند و روند سازش را نجات دهند. بسیاری از تحلیلگران شروع دور جدید در مبارزه با اسرائیل در صورت به نتیجه نرسیدن روند کنونی سازش را پیشبینی کردهاند.