انتقال آب، مقدمه نابودي استان خوزستان

همايش «آسيب شناسي اثرات انتقال آب خوزستان بر منافع ملي» با حضور دكتر محسن رضايي، دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام، استاندار خوزستان، امام جمعه اهواز، جمعي از اساتيد دانشگاه شهيد چمران، اصحاب رسانه و برخي ديگر از مسئولان استاني و محلي در اهواز برگزار شد.

همايش با پخش كليپ زيبايي كه شعري از مرحوم قيصر امين پور شاعر فقيد خوزستاني و با صداي مرحوم عبدالهي و تصاويري از پر آبي كارون و جنگ و مصيبت‌هاي خوزستان و سپس خشكسالي بسيار شديد در خوزستان شروع شد كه وصف حال هم اكنون مشكلات موجود در خوزستان بود:
از آب نه، از مهر آب مي‌گويم... سرا پا اگر زرد و پژمرده‌ايم/ولي دل به پائيز نسپرده‌ايم/چو گلدان خالي لب پنجره/پر از خاطرات ترک خورده‌ايم/اگر داغ دل بود ما ديده‌ايم/اگر خون دل بود ما خورده‌ايم/اگر دل دليل است آورده‌ايم/اگر داغ شرط است ما برده‌ايم/اگر دشنه دشمنان گردنيم/اگر خنجر دوستان برده‌ايم/گواهي بخواهيد اينک گواه/همين زخم‌هايي که نشمرده‌ايم/دلي سربلند و سري سر بزير/از اين دست عمري به سر برده‌ايم.

محسن رضايي دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام در همايش آسيب شناسي اثرات انتقال آب خوزستان بر منافع ملي گفت: بحث‌هاي پيرامون آب بايد از مسائل احساسي در يک طرف و سياسي از طرف ديگر خارج شود و بايد مسائلي را که به نفع ايران است در نظر بگيريم، همچنين اين همايش نبايد تنها در جهت آب در جريان باشد، بلکه مسايلي چون غبار را در نظر قرار داد که در همين ارتباط در سفر چند ماه گذشته خود به اهواز گله خود را به چند تن از گروه‌هاي سياسي کردم چرا که اين گروه‌ها با تمام قدرت در حمايت از دولتمردان سياسي در انتخابات حرکت مي‌کنند و گله من اين بود که براي يک بار هم كهخ شده در جهت اهداف اين استان کار کنند، چرا كه در واقع هنگامي که غبار مي‌آيد جناحين چپ و راست را نمي‌شناسد و گريبان همه را مي‌گيرد.

وي خاطر نشان کرد: بحث آب را معقولانه اما با جديت بايد پيگيري کرد. دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام ضمن اشاره به ديگر مشکلات ادامه داد: متاسفانه استان خوزستان در مشکلات آب کارون و غبار خلاصه نمي‌شود بلکه فرار مغزها،افت تحصيلي وغيره... نيز از جمله اين مشكلات هستند که در حدود هشت مشکل حياتي عمده و اساسي اين استان محسوب مي‌شود اما اغلب نگاه‌ها به آب کارون و غبار معطوف گرديده است که تنها با هم انديشي مي‌توان آنها را از ميان برد.

محسن رضايي تصريح کرد: برخي تشکيل اين جلسات را سياسي مي‌دانند، اما تشکيل اينگونه جلسات و همايش‌ها که براي گرفتن حق خود بپا مي‌شود نمي‌تواند سياسي نام بگيرد به همين سبب از تشکيل جلسه ترس نداشته باشيد و در گرفتن حق خود همواره کوشا باشيد همچنين کساني که اينگونه همايش‌ها را سياسي اعلام مي‌کنند بي ترديد خود سياسي اند.
رضايي آب را در امنيت، توسعه و تمدن تاثير گذار عنوان کرد و گفت: رودخانه کارون به اين دليل که به مرکز اتصال دارد سبب مي‌شود تا اهواز از ايران جدا نگردد و موجب امنيت گردد همچنين به دليل بهم پيوستگي فرهنگي، نقل و انتقالات و پيوستهاي جمعيتي، از اين رهگذر انسجام اجتماعي را نيز شاهد هستيم.

وي افزود: نكته مهم آنكه استان خوزستان در مبادلات تجاري در همجواري عراق و کويت که 9 ميليون جمعيت و با درآمد سالانه‌اي بالغ بر هفتاد ميليون دلار است، قرار دارد.
محسن رضايي همچنين با اشاره به نقش مهم كارون در توسعه اين استان خاطرنشان كرد: كشور ايران براي توسعه به هشت منطقه تقسيم شده كه منطقه جنوب غرب با مركزيت خوزستان يكي از اين مناطق است. لرستان، ايلام، چهار محال و بختياري و خوزستان با هشت ميليون نفر جمعيت از استانهايي مي‌باشند كه در اين منطقه قرار مي‌گيرند. دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام تصريح كرد: مسئله آب را نبايد در افق امروز بلكه در افق آينده به آن نگريست. خوزستان در سال 1404 در منطقه متشکل از 30 ميليون نفر جمعيت خواهد بود. خوزستان در 1404، به ارزش 60 ميليارد دلار، كالا مصرف مي‌كند كه بايد 60 درصد از اين ميزان در اين استان توليد شود و به همين سبب بايد در آن زمان، توان توليد استان معادل 60 ميليارد دلار باشد.

رضايي اذعان کرد: توسعه آب خوزستان نقش تعيين کننده‌اي در آينده به عهده دارد بنابراين آب را بايد جدي گرفت و پيگيري کرد سپس نتايج را انتقال داد. همچنين بايد مجموعه مطالعاتي داشته باشيم و آن را به صورت کتابچه درآوريم تا با آب برخورد منطقي شود.

محسن رضايي به عقب ماندگي استان خوزستان نيز اشاره کرد و گفت: استان خوزستان در واقع دچار عقب ماندگي تاريخي است و بخشي از آن به قبل از انقلاب و بخش ديگر به دوران جنگ ارتباط دارد که حداقل 12 سال از عمر و زمان لازم براي پيشرفت، از آن گرفته شده است به همين سبب بودجه‌اي تحت عنوان عقب ماندگي تاريخي براي 5 استان در نظر گرفته شده است که بايد نمايندگان مجلس براي دريافت آن تلاش کنند تا تحولات اساسي در استان صورت گيرد.

در ادامه امام جمعه اهواز و نماينده مجلس خبرگان اهواز گفت: موضوع انتقال آب آنقدر مهم بود که جناب رضايي براي آن اهميت قائل شده و براي اهتمام به اين موضوع و علاقه به استان خوزستان با ما همصدا شد.
آيت الله موسوي جزايري افزود: از کلمات اميرالمومنين(ع) اين معلم بزرگ که مي‌گويد کسي که از بيان حق سکوت کند شيطان ساکتي است همچنين گفتن حقايق وظيفه است و از آموزه‌هاي دين محسوب مي‌شود به همين سبب موضوع انتقال آب را بايد فهميد، مطرح کرد و از آن دفاع کرد.

نماينده مردم خوزستان در مجلس خبرگان خاطر نشان کرد: انتقال آب کارون از قبل از انقلاب و بعد از انقلاب و تا کنون مد نظر بوده است اما گاهي در اين رابطه عقب نشيني‌هايي صورت مي‌گرفت اما با گذشت زمان مشخص گرديد که اين حرکت، حرکتي تاکتيکي بوده است.
آيت الله موسوي جزايري اظهار کرد: عدالت بايد به طور کامل اجرا شود و هيچ جاي کشور نبايد مورد بي مهري قرار گيرد و با توجه به اينکه دولت خدمتگذار، امروز با شعار عدالت محوري و ضد تبعيض در كشور فعاليت مي‌كند، بايد مسئله انتقال آب را ريشه‌يابي كرده و كار كارشناسي بر روي اين موضوع انجام دهد.

وي افزود: حقوق استان خوزستان نبايد پايمال شود چرا که در طول اين 30 سال و به ويژه در جنگ بيشترين آسيب‌ها را متحمل شد که در پي آن حاشيه‌نشيني‌هاي فراواني به وجود آمد و اکنون از جمله آن آسيب‌هاست. همچنين در حدود 400 تا 500 هزار حاشيه‌نشين در اغلب شهرهاي استان وجود دارد. اينها محروميت‌هايي هستند که بايد ملاحظه و مطالعه شوند.
آيت الله موسوي جزايري در پايان گفت: اکنون بحث خشکسالي از ديگر مشکلاتي است که حاشيه نشيني را افزايش داده است و اگر بحث انتقال آب هم انجام شود به واقع کمر اين استان خم خواهد شد.

سيد حميد حسن زاده رئيس شوراي شهر اهواز نيز در اين همايش گفت: بحث آب اغلب بحث‌هاي فني را شامل مي‌شود و مطالعات 50 ساله انجام شده نشان مي‌دهد که اين کار نمي‌تواند درست باشد همچنين با توجه به دعوت از مسئولين آب کشور حضور پيدا نکردند تا فرياد ما را برسانند و به همين سبب ترجيحاً از مطبوعات و جرايد در اين امر ياري مي‌گيريم.
حسن زاده افزود: برخي از شهرهاي حاشيه رودخانه کارون با مشکل آب شرب مواجه‌اند و به موجب اين مشکل بايد از تعارفات دست برداشت و اعتراض خود را نشان داد.
وي در پايان تصريح کرد:مشکل انتقال آب تنها در اين دولت نبوده بلکه در رژيم گذشته هم مطرح بوده است و مخالفت ما با انتقال آب نبايد دليلي بر موضع ما نسبت به دولت محسوب شود، همچنين از جناب محسن رضايي انتظار داريم تا با ارتباطات خود در مرکز از تخريب استان جلوگيري نمايند.

در ادامه سيد رسول موسوي، مدير مسئول و سردبير روزنامه «عصر کارون» گفت: انتقال آب کارون به معناي از بين رفتن مدنيت ايران است؛ مدنيت در فلات خوزستان به دليل وجود آب است و من به عنوان يک شهروند اهوازي مي‌گويم از انتقال آب کارون دست برداريد و با اين کار روح مردم را جريحه دار نکنيد، با وجود اين همه مشکلات با احساسات آنها بازي نکنيد چرا که مردم فهيم و داناي استان خوزستان مي‌دانند که اگر آب را ببرند يعني اهواز و استان را از بين برده‌اند و به همين سبب براي انتقال اين انتقادات با قدرت ادامه خواهيم داد.
وي ضمن اشاره به حل مشکلاتي چون آبادي عمراني، زراعت و آب شرب مردم گفت: کساني که مي‌گويند کارشناسند اگر واقعاً اينگونه‌اند براي حل مشکلات بايد فکر ديگري کنند، نبايد تفکري را عملي کنند که سبب از بين رفتن استان محروم خوزستان شود.

در ادامه حميدرضا خدابخشي دبير همايش گفت: هدف از برگزاري اين همايش علمي توجه به مشکلات و معضلات کم آبي و بحث‌ها و اختلاف نظرها است که در مورد انتقال آب استان خوزستان وجود دارد و پرداختن به زواياي مختلف آن از ديدگاهي کارشناسي براي بررسي آثار و تبعات انتقال آب از سرشاخه‌هاي رودخانه‌هاي استان خوزستان بر منافع ملي است که به درخواست جناب آقاي دکتر رضايي دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام و با همکاري شوراي شهر اهواز شهرداري و دانشگاه شهيد چمران اهواز با برنامه ريزي فشرده يکماهه توسط انجمن صنفي مهندسان صنعت آب خوزستان در مدت يک روز برگزار مي‌گردد.

وي افزود: عمليات انتقال آب از رودخانه‌هاي استان خوزستان قبل از انقلاب و در دهه 30 با بهره برداري از تونل کوهرنگ يک آغاز گرديده و پس از انقلاب اسلامي و بعد از ايجاد وقفه پس از چند دهه مجددا در سال 1364 با آغاز بهره برداري از تونل کوهرنگ 2 و با ادامه عمليات احداث تونل‌ها و سدهاي ديگر در دولت‌هاي مختلف تاکنون ادامه داشته است که به نظر مي‌رسد استانداردهاي لازمي که از سوي مراجع جهاني پيشنهاد شده است با توجه به زمان اخذ تصميم براي اجراي اين طرح‌ها و شامل مرور زمان شدنشان رعايت نگرديده و آمار 40 ساله نشان مي‌دهد که طرحهاي انتقال آب بايد مورد بازنگري تخصصي واقع شوند تا خصوصيات فني، اقتصادي، زيست محيطي عزيزان حاضر حتما مستحضرند که مهندسي ارزش علمي است که براي بررسي مجدد طرح‌ها اعم از مطالعاتي ،اجرايي و حتي در حال بهره برداري براي بهينه کردن تمام فوائد و کاهش هزينه آنها مورد استفاده قرار گرفته و کاملا حذف شود تا از زيان‌هاي آتي جلوگيري به عمل آيد.

همچنين شايان توجه است که انجام مهندسي ارزش و بازنگري ربطي به‌اندازه و ابعاد مختلف طرح‌ها نداشته و براي طرح‌هايي که هزينه سنگين آنها منابع مالي ملي را تحت تاثير شديد قرار مي‌دهند ضروري‌تر است.

مهندس خدابخشي گفت: براساس اطلاعات مندرج در مستندات موجود مانند گزارش بررسي انتقال آب از تونل بهشت آباد به حوضه زاينده رود که توسط دفتر امور زيربنايي مرکز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي تهيه شده است و صورتجلسات شماره 67 تا 72 اتاق فکر استانداري اصفهان، اجراي طرحهاي انتقال آب رودخانه‌هاي استان خوزستان براي توسعه کشاورزي ساير استان‌هايي است که اتفاقا در محدوده حوضه‌هاي آبريز رودخانه‌هاي اصلي استان خوزستان قرار ندارند.
از اين رو بررسي همه جانبه اثرات انتقال آب از حوزه‌هاي آبريز خوزستان بر منافع ملي در فضايي کاملا علمي و کارشناسي و برپايه مستندات و استانداردهاي بين المللي مانند استانداردهاي پيشنهادي يونسکو يا کميسيون سدهاي بزرگ فارغ از هرگونه بخشي نگري اجتماعي و سياسي ضروري به نظر مي‌رسد که در اين همايش برجنبه‌هاي تخصصي و فني آن تاکيد ويژه شده و وجود ديدگاه کارشناسي براي اموري که نياز به متخصصين فن دارد به شدت از سوي مراجع برگزار کننده مورد تاکيد است.

دبير همايش آسيب شناسي اثرات انتقال آب کارون خاطر نشان کرد: توجه مسئولين محترم حاضر و ساير مديران را براي استفاده از رويکردهاي تخصصي و کارشناسي براي حل مسائل و معضلات استان و کشور جلب نموده اميد است تصميم گيران و مسئولان رده بالاي کشور با تصويب و تقويب قوانين امکان ايجاد فضاي ارائه پيشنهادات و راهکارهاي مناسب را در قالب مجموعه‌هاي نخبگان فراهم آورده و از نظرات نهادهاي کارشناسي مردمي و غير دولتي در انجام برنامه ريزيهاي بهره مند گردند.
حميدرضا خدابخشي در پايان گفت: به همين سبب مسئولين اطمينان داشته باشند که انجام موفقيت آميز هر طرح بزرگي نياز به پذيرش مردمي دارد و استفاده از اين گروه‌ها موجبات بالندگي، نشاط و رشد جامعه بخصوص جوانان را فراهم آورده و رشد فرهنگ عمومي را نيز به دنبال خواهد داشت.

در پايان مديريت روابط عمومي انجمن صنفي گفت: قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران که مبين نهادهاي فرهنگ، اجتماعي، سياسي و اقتصادي جامعه ايران بر اساس اصول و ضوابط اسلامي مي‌باشد در اصل بيست و ششم، آزادي احزاب، انجمن‌هاي سياسي و صنفي، انجمن‌هاي اسلامي يا اقليت‌هاي ديني شناخته شده را تا آنجا که استقلال، آزدي، وحدت ملي، موازين اسلامي و اساس و جمهوري اسلامي را نقص ننمايند، تنفيذ و از حقوق مسلم ملت شريف ايران قلمداد نموده است.

امير زماني افزود: انجمن‌هاي صنفي در مبحث ايجاد تشکل‌ها بشرح ماده 131 قانون کار و با استناد به اصل مذکور از قانون اساسي و ماده 15 قانون راهبردهاي اصل 44 قانون اساسي که سازمان‌ها و دواير دولتي را براي همکاري در تشکيل انجمن‌هاي صنفي ملزم نموده است تشکيل مي‌گردند و منظور حفظ حقوق و منافع مشروع و قانوني و بهبود وضع اقتصادي کارگران و کارفرمايان، در سطح يک حرفه يا صنعت مي‌باشد که خود باعث حفظ منافع جامعه است.
وي ادامه داد: انجمن صنفي مهندسان صنعت آب خوزستان تبلور عيني آزاديهاي ياد شده و مصداق بارز مشارکت تشکل‌هاي صنفي در مسير ارتقا و تعالي جامعه در جمهوري اسلامي ايران بشمار مي‌رود و چون در مسير منطقي با تکيه بر اصول و مفاهيم علمي هدايت شوند آثار و برکات آن به منصه ظهور مي‌رسد.

انجمن به اعضاي خود اين امکان را مي‌دهد که از عقايد خود در برابر مراکز قانون گذاري و خط مشي سازي به عنوان يک جمع سخن بگويند و جمع بندي عقايد و نظرات اعضاء را در اختيار مراکز قانون گذاري و خط مشي سازي در ابعاد ملي قرار مي‌دهد و انجمن صنفي مجالي براي آمال اجتماعي اعضاء فراهم مي‌کند که به صورت انفرادي در حجره‌هاي خصوصي هرگز مجال بروز آن فراهم نمي‌گردد.

مديريت روابط عمومي انجمن صنفي اذعان کرد: شايان توجه است بسط و توسعه اين انجمن‌ها و امکان استفاده از پنانسيل بسيار بالاي کارشناسي و تخصصي آنها در صحنه‌هاي برنامه ريزي و اجرايي کشور، براي نيل به اهداف اصل 44 قانون اساسي و چشم انداز 20 ساله کشور نياز به قوانين و آيين نامه‌هاي تکميلي دارد تا جايگاه اجرايي و نظارتي لازم آنها تبيين گردد.

زماني يادآور شد: انجمن صنفي مهندسان صنعت آب خوزستان انجمني غير انتفاعي که در اسنفدماه سال 1386 به همت چند تن از مهندسان با سابقه اين صنعت در خوزستان تشکيل شد و هم اکنون متشکل از نخبگان مدرسين دانشگاهها ، دانش آموختگان و دانشجويان و شاغلان بخش آب اعم از آب و فاضلاب، سدها و شبکه‌هاي آبياري و زهکشي، محيط زيست و توسعه منابع آب رودخانه ها، درياچه ها، تالاب‌ها و در هر سه بخش مطالعه، توسعه و بهره برداري است که براي توسعه علم و آگاهي‌هاي فردي و اجتماعي در جهت نيل به اهداف نظام مقدس جمهوري اسلامي که همانا عمران، آباداني و توسعه استان و کشور است، فعاليت مي‌نمايد.

امير زماني تصريح کرد: همگان مي‌دانند که يکي از اولين تمدن‌هاي تاريخ بشر در کنار رودهاي استان خوزستان شکل گرفته است و اين استان از ديرباز مهد فن آوري‌ها در علوم مختلف به خصوص در صنعت آب بوده است وجود تعداد زيادي سازه‌هاي تاريخي مختلف مرتبط با آب در جاي جاي اين سرزمين همگي از قدمت وجود علوم مهندسي آب در ايجاد اين شکوه و اعجاز خبر مي‌دهد.

وجود دانشگاه‌هاي مختلف، خيل فراوان دانش آموختگان مهندسي علوم آب و ساير رشته‌هاي تحصيلي مرتبط ، دانش و تجربيات اندوخته شده، امکانات بالقوه طبيعي و موجود بودن بيش از 3/2 ميليون هکتار اراضي مستعد کشاورزي، امکان ايجاد قطب کشاورزي و صنايع تبديلي وابسته را در سطح بالاي بين المللي براي اين استان فراهم نموده است که بايد از اين فرصت بهره برداري لازم به عمل آيد تا شاهد رشد و توسعه فزاينده‌اي در اين بخش براي ايران اسلامي باشيم.
او گفت: از آنجايي که اين انجمن دفاع از حقوق صنفي شاغلان اين بخش را با استفاده از روش‌هاي علمي و قانوني را سرلوحه اقدامات خود قرار داده است لذا نسبت به کليه حوادث و اتفاقات حوزه آب در استان خوزستان حساس بوده و انجام عکس العمل لازم را حق قانوني خود به شمار مي‌آورد.

وي افزود: از اين روست که اين انجمن پيگيري جلوگيري از انتقال آب از سرشاخه‌هاي رودخانه‌هاي استان خوزستان،جلگيري از انتقال اعتبارات و مديريت مطالعه،اجرا و بهره برداري طرح‌هاي آب به شرکت‌هاي غير بومي،روند کند توسعه در طرح‌هاي توسعه منابع آب و سامانه‌هاي آب و فاضلاب و حفظ کيفيت و محيط زيست منابع آب را به دليل اسرات مستقيمي که بر اشتغال و منابع صنفي شاغلان اين بخش که جداي از منافع کشور عزيز اسلامي و مردم شريف نيست،تا حصول نتيجه،از حقوق مسلم خود براي انعکاس و اقعيات علمي ونيل به اهداف انجمن به کار خواهد بست.

امير زماني در پايان گفت: در همين جا بر خود لازم مي‌داند که از حمايت و تلاش رسانه‌ها و مطبوعات شريف و زحمتکش استان که تريبون انعکاس مطالب صحيح را در اختيار نهاد‌هاي مردمي قرار مي‌دهند تشکر و قدرداني نماييم