از کفر و ز اسلام برون صحرایی‌ است؛

این شعر مولانا روی بازوی برد پیت رفت؛ اما در ایران برایش چه کردیم؟

شعری که برد پیت از این مجموعه را به زبان انگلیسی حک کرده، به نوشته «کلمن بارکس»، ‌برگردان یکی از رباعیات مولوی از دیوان شمس است... چرا جهانیان که اسیر مفاهیم عرفانی اشعارش شده‌اند، هنوز درباره هویت مولوی و ریشه اشعارش هیچ نمی‌دانند و در ایران بزرگ اینچنین غریب مانده است؟
کد خبر: ۴۰۱۳۰۹
|
۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۳ - ۱۷:۵۸ 18 May 2014
|
751439 بازدید
|
بازیگر مشهور هالیوودی با رونمایی از خالکوبی از شعر مولانا، این تلنگر را ‌به ‌ایرانیان و به ویژه مسئولان و کارشناسان فرهنگی زد که چه بهره‌ای از پدیده‌ای همچون صاحب قوی‌ترین اشعار عرفانی با بیان شیرین پارسی گرفته و چرا جهانیان که اسیر مفاهیم عرفانی اشعارش شده‌اند، هنوز درباره هویت مولوی و ریشه اشعارش هیچ نمی‌دانند و در ایران بزرگ اینچنین غریب مانده است؟!

به گزارش «تابناک»، در جریان سفر برد پیت و متیو مک کانهی دو بازیگر مشهور هالیوودی به نیواورلئان که در راستای پروژه خیریه بنیاد برد پیت پیرامون ساخت خانه برای آسیب دیدگان توفان نیواورلئان از سال 2007 برپاست، برد پیت شعری از مولانا را که روی بازوی راستش خالکوبی کرده، با بلند کردن دستش در بالکن اتاقش در هتل به هوادارانش نشان داد تا به سرعت این موضوع در رسانه‌های جهانی بازتاب یافته و دیلی میل نیز به طور ویژه این رویداد تازه را همچون دیگر حواشی بازیگران پوشش داد.

این شعر که در واقع برگردان یکی از اشعار مولوی است، چنین محتوایی داشت: «There exists a field, beyond all notions of right and wrong. I will meet you there»؛ شعری که‌ «کلمن بارکس» شاعر امریکایی و استاد بازنشسته زبان انگلیسی دانشگاه جورجیا آن را برگردانده و یکی از دلایل مشهور شدن این اشعار میان انگلیسی‌ها، برگردان‌های بسیار جذاب انگلیسی از جمله همین برگردان‌های «بارکس» بوده که البته او را بیشتر با نام «رومی» می‌شناسند.


«کلمن بارکس» مولانا را از طریق «رابرت بلای» نویسنده و شاعر نروژی الاصل امریکا شناخت. بلای در سال ۱۹۷۶ ترجمه انگلیسی «رینولد نیکلسن» از مثنوی مولانا را به بارکس می‌گوید که این کلمات باید از قفس خود رها شوند. بارکس که زبان فارسی نمی‌داند، پس از دیدار با «رابرت بلای» با استفاده از ترجمه‌های قبلی، شروع به ترجمه اشعار عرفانی مولانا کرده که در بیست مجلد منتشر شده و تاکنون بیش از نیم میلیون نسخه از مجموعه کتاب‌ها و آثار مولانا به زبان کلمن بارکس در امریکا به فروش رسیده‌‌ و یکی از پرفروش‌ترین کتب آمریکا شده است.

نشریه امریکایی «بوک لیست» در معرفی ترجمه بارکس می‌نویسد: «ما بی هیچ تردید‌، امتیازی ویژه به کلمن بارکس می‌دهیم، زیرا کاری کرده تا برگردانی مدرن، زنده و دریافتنی از آثار شعری رومی، بهترین و شناخته‌‌شده‌ترین شاعر عرفانی جهان‌ را در دسترس خوانندگان آمریکایی قرار دهد‌». شعری که برد پیت از این مجموعه ‌به زبان انگلیسی حک کرده، به نوشته «کلمن بارکس»، برگردان یکی از رباعیات مولوی از دیوان شمس است:

«از کفر و ز اسلام برون صحرائیست
ما را به میان آن فضا سودائیست
عارف چو بدان رسید سر را بنهد
نه کفر و نه اسلام و نه آنجا جائی است
»

این شعر مولانا روی بازوی بردپیت رفت اما در ایران برایش چه کردیم؟
کلمن بارکس شاعر امریکایی و مترجم مشهور اشعار مولانا جلال الدین بلخی

بارکس به همراه بلای در ۲۷ اردیبهشت سال ۱۳۸۵ از ایران دیدن کرد و در حین این سفر و به هنگام بازدید آن‌ها از دانشگاه تهران، دکترای افتخاری دانشگاه تهران رشته زبان و ادبیات فارسی به کلمن بارکس اهدا‌ شد. رابرت بلای که برنده چندین جایزه معتبر شعر آمریکاست، درباره ترجمه اشعار مولانا توسط بارکس نوشته‌ است: «کلمن بارکس رومی را شناور بر دریاچه جورجیا یافت و او را به زندگی بازگرداند. چه نعمت بزرگی! کلمن بارکس براساس شعر مولانا همه شب را بیدار ماند تا خوانندگان مشعوف شوند‌».

اینکه شعری از یکی از بزرگ‌ترین شاعران تاریخ ادبیات ایران ‌روی دست یکی از بازیگران مطرح هالیوود رفته باشد، ولی درباره این شاعر ۸۰۷ ساله در ایران هیچ اتفاقی جز چند همایش و بزرگداشت‌های روتین برگزار نشده باشد، جای بسی تأمل دارد و تأسف دارد. حتی یک فیلم و سریال درباره مولانا ساخته نشده و اساساً مراسم بزرگ و اصلی برای این شاعر پارسی نیز هر ساله در ترکیه برگزار می‌شود و این اتفاق تلخ را پایانی نیست؛ هرچند مولانا چهره‌ای فرا‌تر از مرز‌ها و زمان‌هاست، او متعلق به ایران بزرگ است و اینکه این فخر بزرگ را برجسته نساخت، اتفاقی عجیب و البته معمول در کشورمان قلمداد است!

ظاهراً جهانیان ‌درک کامل‌تری نسبت به هم‌وطنان مولانا از عمق گفتار «محمد ابن محمد ابن حسین حسینی خطیبی بکری بلخی» دارند و از این بابت باید شرمنده بود که کوچک‌ترین گامی از سوی ایرانیان در معرفی این چهره جهانی و ریشه‌های ایرانی‌اش ارائه نشده و اگر از بسیاری از مخاطبان اشعار انگلیسی‌اش جویا شوید که او متعلق به کدام زبان و جغرافیا بوده، به اشتباه رومی و یا ترک بخوانند و این نیز به نام مصطلح مولانا در مغرب زمین و همچنین تلاش ترکیه در مصادره به مطلوب مولانا بوده است.

هم‌اکنون ویدیو‌ انگلیسی رباعی را که «بردپیت» انتخاب کرده، ‌با کلام «کلمن بارکس» در «تابناک» ببینید.


دانلود
اشتراک گذاری
تور پاییز ۱۴۰۳
بلیط هواپیما
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۱۵
در انتظار بررسی: ۲۷۷
انتشار یافته: ۱۰۸
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۱۰ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
بلخ الان واسه کجاست؟
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۰۱ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
بلخ و کل افغانستان را انگلیس کثیف به ضرب توپ جنگی از ایران جدا کرد والا جزو ایران بود تا یک قرن پیش یا همین حدود. مولانا متعلق به ایران بزرگه یعنی ایران، افغانستان، تاجیکستان و کشورهای پارسی زبان این محدوده!
یکی از سرزمین پارس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۴۸ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
باید برای این که سرزمین پارس را زنده کنیم، ملت های دوست و برادر تاجیکستان، افغانستان،ایران و همه کشورها و مردم پارسی زبان و پارس ریشه را، بدون هیچ برتری و تبعیض جایگاه و اهمیت، زیر یک فکر و اندیشه واحد به اسم سرزمین پارس گرد هم آوریم و با دوستی و برادری، فرموده رسول گرامی اسلام را جامه عمل بپوشانیم که فرمودند: دانش اگر در ثریا هم باشد، مردمانی از سرزمین پارس بدان دست خواهند یافت. انشاالله
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۱۶ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
در یکی از کنفرانس های مشهور در انگلیس حضور داشتیم در این کنفرانس دختر ترک ی با مقاله ای در رابطه با ریشه تحول خطوط مقاله ای اورده بود در میان اسلاید هایی که نمایش داده و در رابطه با خطوط دوره های مختلف ترکیه سخن می راند خطی از فارسی انهم نستعلیق دیده شد که در توصیف این خط که متعلق به در بار عثمانی بوده است و شاه فلان این خط را به چه شیوه ای کسترش داده است را به تفسیر بیان می کرد.
بعد از پایان کنفرانس همه برای او کف زندند من به عنوان سوال از این دختر ترک پرسیدم همان خطی که شما به عنوان نستعلیفق بیان کرده و ان را متعلق به دولت عثمانی می دانید اصلا توانایی خواندنش را دارید؟
دختر از این سوال بنده جا خرد سپس من شعر درون متن را برای او بازگو کردم و گفتم این شعر به زبان پارسی است نه ترک و متعلق به عصر صفوی است نه دربار عثمانی
این دختر در جواب من گفت این خط متعلق به ترکیه است و مادر بزرگان ما به این خط و نگارش می کردند.
افراد برگزار کننده این جلسه به دختر فرصت داده تا قبل از چاپ این مقاله ان را اصلاح کنند
وقتی اذربایجان که خود روزی متعلق به ایران بود چوگان و تار ایرانی به نام خود تمام می کند و ترکیه مولانا و به نام خود ثبت می کنند
دیگر زبان پارسی و خط ما نیز با بی توجهی و کم فعالیتی در این گونه مراکز باعث از بین رفتن اثار غیر منقول مان می شوند
مانند امارات که با بی توجهی ما بادگیر ایرانی به نام خودش تمام کند
مسئولان و دلواپسان پس کجا هستند
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۳۵ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
همین حرفت کاملا نشون میده از شعری که روی بازوی برد پیت خالکوبی شده هیچ درکی نداری. حالا میخواد بلخ برای هر جایی باشه!!!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۴۲ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
در ادبیات فارسی نمی نویسند "واسه کجاست" صحیح آن "بلخ در کدام کشور است ؟"یا "بلخ متعلق به کجاست ؟"می باشد.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۴۹ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
جایی است فراتر از درک توی بیگانه پرست.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۰۸ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
خب که چی؟؟!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۲۸ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
اساتید ادبیات دارن فوران میکنن اینجا
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۳۵ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
ناشناس 20:16 احسنت
ناشناس
| United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland |
۲۲:۲۵ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
تمدن ار اجتماع ادما به وجود می یاد و هیچ گاه از انزوا بدست نمی یاد. مولوی ار تمدن بلخ شروع کرد ار رودکی یاد گرفت تا فرهنگ قونیه که جهانی شد.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۳۸ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
به فرهنگ و تمدنی افتخار کنیم که ازش تاثیر گرفتیم.نه تمدنی که قبلا داشتیم.
araz
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۴۶ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
بلخ مال ایران نیست الان قبلا بوده. الان یعنی اهالی بلخ بگن مولانا مال ماست ما باید شکایت کنیم؟؟مولانا مدت زیادی هم ترکیه زندگی کرده و یه مدت هم ایران هر دوشون ادعا دارن مال ماست!!!مولانا اشعار ترکی هم داره ولی اصالتا افغانیه نه ترکیه و نه ایران! خودتون رو بذارید به جای اهالی بلخ ببینین چی می گم.
سیدمهدی
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۵۵ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۹
متاسفانه درایران عنایت لازم به مولانا نمیشودتنهااستادمرحوم محمدتقی جعفری بودکه به مولانامیپرداخت!...
ناشناس
|
United States of America
|
۱۸:۲۵ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
مولانا رو نگن کافر خوبه!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۰۰ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
یعنی چه؟ چه ربطی داره، کی میگه؟!
مختار
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۳۳ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
در دولت آن مردی!!! که رفت برای اشعار حافظ ممیزی هایی صورت پذیرفت حالا اگر مولانا بود با این شعر حتما گفته دوستمان درست از آب در می آمد چون مفهوم مهم نیست در مرام آقایان ظاهر شعر کفر آمیز است ببینید وضع اشعار خیام رو که هنوز نفهمیدیم(من بی سواد چون به دهان اساتید علمی و ... نگاه میکنم) ایشان اشعار فاخر دارد یاکافر
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۲۱ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
من موندم هر جور ترجمه می کنم یکی نیستند. شاید یه شعر دیگه با مفهوم مولاناست. یا امدن از مفهوم شعر مولانا یه شعر به زبان انگلیسی نوشتن.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۳۲ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
چرا ما دچار چنین فقر فرهنگی هستیم، که اسطوره های سرزمین نمون رو فقط اسمشون رو می دونیم
اسطوره های فعلی در جامعه ما چه کسانی هستند؟؟
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۳۸ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
اسطوره های امروز جامعه ما بابک و خاوری هستند!!!
کارگران
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۳۲ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
درود بر مولانا شاعر بلند والای پارسی
پاسخ ها
فامیل دور
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۰۴ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
درود بر برد پیت....
شاعر و ترانه سرای قرن 4 میلادی.....
خخخخخخخخخخخ
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۵۰ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
درود بر....
مرگ بر ....
بس کنید بابا! ملت احساساتی و هیجانی!!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۲۵ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
همین درود بر ومرگ بر است که پدر مارو درآورده یه ذره باید هیجان رو کم وبه تدبیرو عمل اضافه کنیم.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۳۲ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
تابی جون تیترت هیچ ربطی به متن نداشت! تکلیفت رو معلوم کن میخوای درباره بی توجهی به مولانا بنویسی یا مترجم انگلیسی اشعارش...
Mamad
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۴۵ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
خیلی وقته که باور کردم ما لیاقت داشتن این همه مفاخر رو نداریم
منتقد
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۴۵ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
چون مولوی میگوید :
ماهی از سر گنده گردد نی ز دم...
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۲۳ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
واقعا" این بیت حکایت امروز ایران است .
مسعود
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۴۵ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
حالاچون بردپیت خالکوبی کرده که دلیل نشدکه ایرانیها...
پويا
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۹:۰۴ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
واقعا جاي تاسف داره.فرهنگ يعني چي پس؟وقتي بچه هاي امروزي نه مولانا ميشناسن نه سعدي نه حافظ يعني بي فرهنگ ترين نسل آينده توي راهه.
پاسخ ها
علی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۲۶ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
پویا جان در عوض بازارتظاهر و ریا داغ و پر روئی ارزش شده ، مگر کم کاری شده؟
سلیمی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۹:۰۴ - ۱۳۹۳/۰۲/۲۸
مطلب بسیار جالبی بود. مولانا همچنان فراتر از زمان و مکان ایستاده است.
برچسب منتخب
# جنگ ایران و اسرائیل # قیمت طلا # مهاجران افغان # یارانه # حمله اسرائیل به ایران # خودرو
الی گشت
قیمت امروز آهن آلات
نظرسنجی
به نظر شما چه کسی در انتخابات آمریکا پیروز خواهد شد؟