ماجراي واردات برنج به كشور به معضلي دامنهدار تبديل شده و گويا تنها از شكلي به شكل ديگر تبديل ميشود.
اگرچه عبدالمهدي بخشنده، معاون وزير جهاد كشاورزي در گفتوگو با «اعتماد» اعلام كرده بود كه چندي پيش و در غياب اصحاب رسانه تني چند از كارشناسان وزارت جهاد كشاورزي و سازمان ملي استاندارد به هندوستان سفر كردند، زمينهاي زير كشت برنج در شبهقاره را مورد بررسي قرار دادهاند و نتيجه حاصل حكايت از سالم بودن برنجهاي هندي دارد و يك عضو كميسيون كشاورزي مجلس نيز تاييد كرده است كه برنجهاي هندي آلوده نيستند اما روز گذشته رييس انجمن برنجكاران اعلام كرد كه برنجهاي وارداتي در انبارها سمي ميشوند.
رييس انجمن برنجكاران با اشاره به اينكه سرانه مصرف سالانه برنج هر ايراني 36 كيلوگرم است، گفت كه در حال حاضر يك ميليون و 400 هزار تن برنج مازاد بر نياز وارد كشور ميشود كه با تلنبار شدن در انبارهاي غيرفني، آلوده به سموم مختلف و آفلاتوكسين شده و تبديل به برنج آلوده و مسموم ميشوند.
وي افزود: با توجه به اينكه انبارهاي كشور فني نيست مجبورند انبارها را عليه موش و آفات، سمپاشي يا ضد عفوني كنند ضمن اينكه در نگهداري طولاني نيز خطرات رطوبت و آفلاتوكسين وجود داشته و برنج را آلوده ميكند. عليزاده مبدا واردات برنج را بيشتر از هند و سپس پاكستان و تا حدي تايلند و ويتنام عنوان كرد و افزود: معلوم نيست براي مازاد برنج چه اتفاقي ميافتد زيرا نهايتا تا يك سال ميتواند در انبارها نگهداري شود در حالي كه انبارهاي كشور فني نيستند و توان نگهداري طولانيمدت برنج را ندارند.
اين سخنان رييس انجمن برنجكاران در حالي است كه بر اساس آمار گمرك با اصرار تهران صادركنندگان برنج هندوستان بايد محصول خود را تحت گواهي استانداردهاي مختلف جهاني درآورند، به همين دليل ميزان صادرات برنج باسماتي هندوستان به ايران از ژانويه سال 2014 بهشدت كاهش يافته است. صادرات برنج باسماتي به ايران در سال مالي 2014 ، حدود 40 درصد كل صادرات هند به ايران را كه عمدتا غلات بوده است شامل ميشود.
اما بر اساس اعلام انجمن صادركنندگان برنج هندوستان، صادرات برنج باسماتي كه 130 هزار تن در ژانويه 2014 بود به 89 هزار تن در فوريه و 55 هزار و 210 هزار تن در ماه مارس رسيده است. به هر حال بايد توجه داشت كه رتبه صادرات هندوستان به ايران در سال 92 به 3 رسيده است و به هر حال اين رشد به لطف افزايش واردات برنجهايي است كه از هند وارد كشور شده است.
اگر برنجهاي وارداتي هندي در مرحله اول توزيع سبد كالا در ميان شهروندان توزيع نمي شد چند انبار ديگر برنج در معرض آلودگي بود و آيا اين برنجهاي در معرض آلودگي در دور دوم توزيع سبد كالا جايي خواهند داشت؟ واردات اين محصول مهم كشاورزي از هند كه براي ما هندي به شكل يك منبع درآمد ارزي بزرگ تبديل شده است در حالي است كه در گذشته هم حسن ركني، معاون وزير كشاورزي با اشاره به تراز بازرگاني منفي ? ميليارد دلاري كشاورزي ايران گفت كه تراز بازرگاني منفي براي كشوري با تواناييها و ظرفيتهاي ايران اصلا شرايط مناسبي نيست و تراز بازرگاني بخش كشاورزي به منفي 8 ميليارد دلار رسيده است.
برنج ايراني در معرض خطر كمآبيجميل شايق، رييس انجمن برنجكاران با تاكيد بر اينكه كمآبي كشت و توليد برنج ايراني را تهديد ميكند، گفت: در حال حاضر يك ميليون و 400 هزار تن برنج مازاد وارداتي در كشور وجود دارد كه به دليل نگهداري بيش از حد در انبارها احتمال آلودگي آن وجود دارد. وي درباره ميزان توليد برنج در كشور گفت: سال گذشته 2 ميليون و 300 هزار تن توليد برنج داشتهايم. از طرفي وزارت بهداشت بر اساس برررسيهايش اعلام كرد كه هر ايراني روزانه 98 گرم برنج مصرف ميكند كه به طور متوسط سرانه مصرف در ماه حدود 3 كيلو و به طور سالانه 36 كيلوگرم است كه وزارت بازرگاني اين ميزان را تا 42 كيلوگرم هم اعلام كرده است. او با بيان اينكه حداكثر نياز كشور براي واردات برنج حدود 500 تا600 هزار تن است، گفت: در سال 92، به ميزان2 ميليون تن برنج وارداتي داشتيم كه اگر بخواهيم محاسبه كنيم، يك ميليون و 400 هزار تن برنج مازاد وجود داشت. رييس انجمن برنجكاران با بيان اينكه كمآبي شرايط برنج ايراني را تهديده ميكند، افزود: در حال حاضر شاليكاران در سواحل گيلان، مازندران و گلستان با كمبود آب براي آبياري مزارع مواجهند و كمآبي برنج ايراني را تهديد ميكند. شايق با بيان اينكه اگر در خرداد ماه بارندگي نداشته باشيم بخشي از شاليزارها خشك ميشوند، گفت: اكنون وزارت نيرو برنامهيي براي آبرساني به مزارع شمالي كشور ندارد.