سه دور مذاكره سخت و نفسگير و محرمانه ميان مذاكرهكنندگان ايران و امريكا در ژنو، كه بيش از يازده ساعت طول كشيده، ديدگاهها را به هم نزديك كرده است اما اختلافات همچنان پا برجاست؛ مذاكراتي كه به گفته دو طرف ايراني و امريكايي «سازنده بوده اما راه طولاني همچنان در پيش است».
به گزارش ديپلماسي ايراني، همين اختلافات كوچك و بزرگ بود كه پس از پايان بينتيجه وين4، مذاكرهكنندگان ايراني و امريكايي را به عنوان دو طرف اصلي مذاكرات ايران و 1+5 به پاي ميز مذاكرات رودررو كشاند. نمايندگان ايران و امريكا تاكنون بارها در حاشيه مذاكرات وين و ژنو با يكديگر رايزني كرده بودند اما اينبار با دفعات گذشته فرق داشت.
اينبار دو طرف براي نخستين بار رودررو و به طور رسمي پشت ميز مذاكره نشستند تا اختلافاتشان را براي تدوين توافق نهايي كمرنگ كنند. از اين رو كاخ سفيد ديپلماتهاي كاركشته خود را براي اين مذاكرات راهي ژنو كرد و به آنها دستور داد كه دست خالي بازنگردند. حالا اما خبرها حاكي از آن است كه باراك اوباما به جك ساليوان و بيل برنز، معاون وزير امور خارجه امريكا كه وندي شرمن را در اين مذاكرات همراهي ميكنند دستور داده است كه حتي در صورت تدوين جدول زمانبندي طولاني براي ادامه مذاكرات نيز نبايد مذاكرات دوجانبه ميان مقامهاي تهران – واشنگتن لغو شود. پيش از اين هم برنز كه گفته ميشود در سال 2013 با مقامات كشورمان مذاكرات محرمانهيي داشته است پيامي را از جانب كاخ سفيد به مذاكرهكنندگان كشورمان داده بود؛ پيامي مبني بر اينكه امريكا برنامه غني سازي ايران را با مقاديري از غنيسازي داخلي ميپذيرد، اما تا زماني كه جامعه بينالمللي بتواند اطمينان حاصل كند كه تهران نميتواند قطعات سلاح هستهيي را مونتاژ كند.
اين معامله زمينه را براي توافق هستهيي مقدماتي ايجاد كرد و پس از آن وندي شرمن به طور علني هدايت مذاكرات هيات امريكايي با ايران را بر عهده گرفت. همچنين دولت اوباما در اين دور از مذاكرات با توجه به فشارهاي تحريم بر اقتصاد ايران يك راه حل پيشنهاد كرده است.گفته ميشود اعزام بيل برنز به مذاكرات براي نجات از بن بست بوده است.اما اكنون در حالي كه به پايان مدت زمان تعيين شده در توافق ژنو كه پايان تيرماه است نزديك ميشويم، مذاكرات به مرحله حساسي رسيده است و گويا هنوز اختلاف نظرها پا برجاست؛ اختلافاتي كه به گفته لوران فابيوس، وزير خارجه فرانسه بر سر تعداد سانتريفيوژها و تغيير كاربري اراك است.
البته پيش از اين گفته ميشد كه مسائل دفاعي ايران هم يكي از اين اختلاف نظرهاي جدي است، موضوعي كه ايران بارها اعلام كرده جايي در روند مذاكره ايران و 1+5 ندارد. از سوي ديگر ايران نيز پيش از آغاز مذاكرات دو جانبه در ژنو اعلام كرد كه در اين گفتوگوها در مورد لغو همه تحريمها گفتوگو خواهند كرد. هر چه هست اين اختلافات احتمال تمديد مذاكرات براي يك دوره شش ماهه ديگر را تقويت كرده است. احتمالي كه تاكنون همه طرفها سعي داشتند از آن اجتناب كنند و به همين دليل هم پس از پايان بينتيجه وين 4 و عدم آغاز تدوين متن توافق نهايي تلاش كردند تا با برگزاري نشستهايي در تركيه و ژنو و رم، ديدگاههايشان را به هم نزديك و نقشه راه مذاكرات وين 5 را ترسيم كنند.
روز گذشته پس از پايان 8 ساعت مذاكره صبح و بعد از ظهر و عصر ميان ايران و امريكا سيد عباس عراقچي، معاون وزير خارجه گفت كه گفتوگو با هيات امريكايي در فضايي مثبت و سازنده برگزار شد. عراقچي افزود: در اين گفتوگوها، موضوعات مطرح شده در مذاكرات هستهيي مورد مشورت و رايزني قرار گرفت.