جمعی از اعضاء شیفت شب کتابخانه ملی در پاسخ به اظهارات سخنگوی این سازمان درباره شیفت شب این کتابخانه، در نامه‌ای این سوال را مطرح کردند که: «آیا روشن ماندن چند چراغ و احیاناً به کار گماردن تعداد کمی کارمند برای ارایه خدمات به پژوهشگران و دانشجویان این مرز و بوم ظلم به مملکت است؟»
به گزارش خبرنگار مهر، پیرو مصاحبه خبرگزاری مهر با فریبرز خسروی سخنگوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در مورد نامه متقاضیان احیای شیفت شب کتابخانه ملی به رئیس جمهور، این افراد با ارسال متنی به اظهارات خسروی، پاسخ دادند. در ذیل متن کامل این جوابیه می‌آید:
بسمه تعالی
ضمن سپاس از خبرگزاری محترم مهر به دلیل پرداختن به موضوع شیفت شب کتابخانه ملی در این مختصر به برخی از موضوعات مطرح شده در مصاحبه جناب آقای فریبرز خسروی، معاون محترم پژوهش، برنامه‌ریزی و فناوری و سخنگوی محترم سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، و طراح اصلی حذف شیفت شب کتابخانه، پاسخ می‌دهیم. گفتنی است نوع ادبیات و نحوه ارایه مطالب مطرح شده توسط ایشان دور از انتظار نبود، اما از سخنگوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی انتظار می‌رود تا به راستی و انصاف سخن گوید. اگرچه بنا نداشتیم پاسخ به مصاحبه ایشان را رسانه ای کنیم، اما به نظر می‌رسد ایشان با تکرار مطالبی که واقعیت ندارد به درستی آنها ایمان آورده است! لازم به ذکر است که نمایندگان اعضای فعال شیفت شب در نشستی، مشکلات خود را با ایشان در میان نهاده و پس از طرح مشکلات مالی سازمان توسط ایشان، در نامه ای از ریاست محترم جمهوری بر رفع مشکلات مورد اشاره درخواست مساعدت کردند تا موهبتی که در اختیار محققان و پژوهشگران قرارگرفته از ایشان ستانده نشود. اما جناب آقای خسروی چنین وانمود می‌کنند که عده ای در پی رسیدن به منافع شخصی خویش رفتار ژورنالیستی پیشه کرده اند. بنابراین در این مختصر به مصاحبه پر خطای ایشان پاسخ می‌دهیم.
1- ایشان در مصاحبه خود اظهار داشته اند: «این نامه [نامه 500 نفر از اعضاء کتابخانه ملی ایران به رییس جمهور] در واقع بیشتر حالت نظرخواهی بوده است تا درخواست تشکیل شیفت شب. مثل اینکه از شما نظرخواهی کنند که نظر شما در مورد اینکه کتابخانه ملی 24 ساعته باشد، چیست و شما بگوئید خوب است.» ایشان در حالی چنین بیاناتی را مطرح می‌کند که هر خواننده منصفی اذعان می‌نماید نامه مذکور یک تقاضای رسمی از منتخب ملت است و نه یک نظر خواهی و بعید می‌دانیم شخصیت فرهیخته ای چون دکتر خسروی تفاوت نظرخواهی و درخواست رسمی از رییس محترم جمهور کشور را نداند!
2- ایشان می‌فرمایند «مطالعه چند ماهه ما نشان می‌دهد که میزان مراجعه به کتابخانه ملی از ساعت 10 شب به بعد، خیلی پائین و تقریباً روی عدد 5 نفر است. طبیعتاً برپا نگه داشتن مجموعه‌ای عظیم برای 5 نفر و حتی 10 نفر، به صرفه و صلاح نیست.» در این زمینه نیز باید بگوییم اعضای شیفت شب با توجه به سابقه حضورشان در شیفت شب کتابخانه و مشاهده تعداد قابل توجه استفاده کنندگان از این شیفت، بر اشتباه عمدی یا سهوی ایشان در ارایه آمار نادرست به خوبی واقف اند. هرچند قصد نداریم ایشان را به دروغگویی متهم نماییم اما با نگاهی به برخی آمارهای ارایه شده که اتفاقاً همگی به نقل از روابط عمومی محترم سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در رسانه‌ها منتشر شده است، در صحت گفتار سخنگوی محترم سازمان اسناد و کتابخانه ملی دچار تردید می‌شویم. گزارش‌های که دال بر استقبال قابل توجه از شیفت شب کتابخانه ملی است:
• به گزارش خبرگزاری لیزنا، تا خرداد ماه 1391 تعداد 1112 نفر برای استفاده از تالارهای کتابخانه ملی در شیفت شب ثبت نام کردند. بر اساس گزارش ارائه شده توسط بخش اطلاع رسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی خرداد ماه سال جاری(1391) با تعداد 158 نفر بیشترین تعداد استفاده کنندگان از تالارهای شیفت شب کتابخانه ملی بوده است.
• به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، کتابخانه ملی در نوروز ۱۳۹۲ ( یعنی در ایام نوروز که انتظار می‌رود میزان استفاده از شیفت شب کتابخانه در پایین ترین سطح خود باشد) میزبان نزدیک به یکصد و پنجاه نفر از پژوهشگران و محققان حوزه‌های مختلف علمی در شیفت شب کتابخانه ملی بوده است.
• به گزارش لیزنا، طی ماه‌های آبان، آذر و دی (1392)، 2048 پژوهشگر از شیفت شب سازمان اسناد و کتابخانه ملی بهره مند شدند که عمده ایشان در مقاطع کارشناسی ارشد، دکترای حرفه ای و دکترای تخصصی مشغول به تحصیل هستند.
• ذکر این نکته نیز ضروری است به دستور جناب آقای خسروی امکان ثبت نام شیفت شب از ابتدای سال جاری بر روی سایت کتابخانه ملی غیرفعال شده و برای اعضا، امکان ثبت نام جدید و یا تمدید ثبت نامشان وجود نداشته است. با این همه کمترین تعداد استفاده کنندگان از شیفت شب مربوط به روزهای مسابقات تیم ملی ایران در جام جهانی بود که حداقل 20 نفر در این شبها در شیفت شب حاضر بوده اند.
3- ایشان در فراز دیگری از مصاحبه خود اظهار داشته اند «خیلی‌ها تصور می‌کنند وظیفه کتابخانه‌های عمومی و دانشگاهی و تخصصی را باید کتابخانه ملی بر عهده بگیرد که این هم برداشت اشتباهی است؛ کتابخانه‌های دانشگاهی باید وظیفه خودشان را انجام دهند اما کتابخانه ملی، قرائتخانه ملی نیست بلکه کتابخانه ملی است و وظیفه دارد محیط مناسبی را برای پژوهشگرانی که می‌خواهند از منابع آن استفاده کنند، آماده کند.» در پاسخ به این موضوع توضیح زیر در خصوص شرایط عضویت اعضاء در شیفت شب ضروری است:
بنا بر قوانین سازمان اسناد و کتابخانه ملی جهت ثبت نام شیفت شب(مندرج در سایت سازمان که اکنون از دسترس خارج گشته است) صرفاً افراد زیر حق استفاده از خدمات شیفت شب را دارند: «نخبگان و مخترعان، پدیدآورندگان و مترجمان حداقل سه عنوان كتاب علمی یا یک عنوان برگزیده کشوری، نویسندگان حداقل سه مقاله علمی پژوهشی یا مقالات آی. اس. آی.، دانش آموختگان دكترای تخصصی و دروس حوزه ای از سطح سه به بالا و شاغلان محصل در مقطع دكترای تخصصی، همچنین كلیه دانشجویان مقطع كارشناسی ارشد و دانشجویان دكتری حرفه‌ای ترم 9 به بالا .»
دقت در ترکیب افراد مورد تایید سازمان جهت استفاده از شیفت شب نشان دهنده جهتگیری مناسب این سازمان در نیل به همان هدفی است که مورد نظر جناب خسروی نیز هست. کم نبودند پژوهشگران و محققانی که در شیفت شب کتابخانه ملی ایران کتابها نوشته و مقاله‌ها منتشر کرده اند و کتابخانه ملی ایران با ارائه خدمات شبانه روزی، به درستی به وظیفه خود برای تامین محیطی مناسب برای پژوهشگرانی که می‌خواهند از منابع آن استفاده نمایند، عمل کرده است. بنابراین ادامه فعالیت این شیفت فرصت بی بدیلی را برای محققان و پژوهشگران این مرزو بوم فراهم می‌آورد که متاسفانه اکنون به سادگی از ایشان ستانده شده است.
4- ایشان ادامه کار شیفت شب را «ظلم به مجموعه و ظلم به مملکت» دانسته اند. اگر بتوان از کنار همه فرمایشات ایشان با اغماض گذشت اما در پاسخ به این فراز سخن ایشان نمی‌توان خاموش ماند. جناب آقای خسروی از کدامین ظلم سخن می‌گویید؟ روشن ماندن چند چراغ و احیاناً به کار گماردن تعداد کمی کارمند برای ارایه خدمات به پژوهشگران و دانشجویان این مرز و بوم ظلم به مملکت است؟ شما آنچنان ندای تظلم خواهی تان بلند گشته که هر کس نداند گمان می‌برد پژوهشگرانی که از خواب شان می‌زنند تا برای مطالعه به کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران بیایند حرامیانی اند که دشنه برکشیده و به تاراج خزانه ملی آمده اند!!
شما نیک آگاهید که آنچه مکرر در رسانه‌ها ابراز می‌دارید حقیقت ندارد . ظلم آن است که حضرتعالی در جلسه با نمایندگان ما مدام از آمارسازیهای گذشته گله می‌نمایید اما خود نیز به همان شیوه نخ نمای قدیمی اقدام به آمارسازی برای توجیه کار خویش می‌نمایید!
برادر عزیز! ما هرگز این موهبت اعطا شده را حق و وظیفه کتابخانه نمی‌دانستیم و هر بار آن را امتیازی برای خود می‌پنداشتیم، لیکن شما به صرف امتیاز بودن این موهبت، حق گرفتن آن را نداشتید. یادتان باشد که اینجا کتابخانه ملی است و متعلق به گروه خاصی نیست. شما هم همچون پیشینیان خود می‌روید اما تاریخ بر اساس آنچه از شما باقی می‌ماند در مورد دوران مسئولیت‌تان قضاوت خواهد کرد. بستن درهای شیفت شب کتابخانه برای هیچ کس افتخاری نیست که به آن ببالد. چه ایرادی دارد کتابخانه ملی ایران «تنها» کتابخانه شبانه روزی ملی جهان و الگویی برای سایر کشورها باشد؟ چه ایرادی دارد که در کنار «ترین‌های» غیرفرهنگی منتسب به ایران، یک «ترین» فرهنگی در قاموس ملی ایران ثبت شود؟
می‌دانیم رییس محترم جمهور جناب آقای دکتر حسن روحانی، فرهنگ و اندیشه را پاس می‌دارد و به خاموش شدن چراغ تنها کتابخانه ملی جهان رضایت نخواهد داد. پس شما نیز اسباب چنین جفایی به اهل اندیشه را فراهم نیاورید.
درون بند خودخواهی نهان گشتن زیان باشد
در این تاریکی مطلق ، نشد نوری عیان باشد
برآریم عقل و دانایی ، چراغی را برافروزیم
شویم مومن به آهنگی که نفع مردمان باشد
اسامی امضا کنندگان این نامه در خبرگزاری مهر موجود است که در صورت نیاز منتشر خواهد شد.
