بحران زیست‌محیطی رودخانه‌های شمال ایران حالا نفس همه را بند آورده است. رودخانه‌های مازندران و گیلان هرچه به حوضه آبریز خود نزدیک تر می‌شوند و هرچه مسیر بیشتری را از میان سکونتگاه‌های انسانی طی میکنند تا به ایستگاه آخر خود در دریای خزر برسند، از آنچه بوده‌اند و چیزی که به نام رودخانه می‌شناسیم فاصله می‌گیرند و به سیالی کند و آرام تبدیل می‌شوند که باید میلیاردها لیتر زباله و شیرابه را حمل و وارد دریای خزر کنند. رودخانه‌هایی که دیگر نشانی از زلالی آب و ماهی‌های سردابی که در آنجا تخم‌ریزی می‌کردند و رایحه زندگی که در طول مسیر خود به اطراف می‌پراکندند، ندارند.
به گزارش ایران، خطوط ممتد و پر انحنای جریان 140 رودخانه بزرگ و کوچک در استان مازندران اکنون همه را از خود متنفر کرده است. هر سال میلیارد لیتر فاضلاب وارد شاهرگ‌های حیاتی استان میشود که شامل پساب‌های صنعتی و شهری، فاضلاب مناطق روستایی و زهاب زمین‌های کشاورزی است؛ اما آنچه امروز نه تنها حیات رودخانه‌ها، بلکه سلامت مردم استان مازندران را بیشتر از سایر آلاینده‌ها در معرض خطر قرار داده، میزان بالای سم و کودی است که در زمین‌های کشاورزی استان مصرف میشود. در پس رویه آبی سبز مناظر ساحلی و جنگلی شمال کشور این واقعیت تلخ سال‌های سال است که وجود دارد و بر دامنه آن افزوده میشود. سال‌هاست موضوع جلوگیری از ورود پساب‌های شهری و صنعتی به رودخانه‌های مازندران، بازیافت زباله و ساخت مجتمع‌های صنعتی زباله سوزی و تولید کمپوست، پاکسازی رودخانه‌ها از آلاینده و جلوگیری از ورود پساب‌های کشاورزی آلوده به سموم و کودهای شیمیایی به رودخانه‌ها در دستور کار جلسات اداری مسئولان استانی و کشوری قرار گرفته، اما در نهایت، در برهمان پاشنه سابق چرخیده و هراز و ده‌ها رود خانه دیگر تیره‌تر و متعفن‌تر از گذشته خود را به دریا می‌رسانند تا سوغات آلودگی را که در پیچ و خم سفر طولانی خود جمع کرده‌اند به دامن خزر بریزند.
ضرورت احیا و حفاظت رودخانه هادر روزهای اخیر رسانه‌ها از آلودگی رودخانه‌های خزر، حال بیمار هراز، مشکل دیر پای دفن و امحای زباله در شهرهای مازندران و گیلان کم نگفته‌اند. به دنبال انتشار این گزارش‌ها، روز پنجشنبه رئیس سازمان محیط زیست راهی استان مازندران شد تا موضوع آلودگی رودخانه‌های مازندران و بحران زباله را در کنار مسئولان استانی بررسی کند. خروجی جلسه‌های معصومه ابتکار با مدیران استانی و بازدیدهایی که انجام داد این سخن امیدوار‌کننده است که: «احیا و حفاظت رودخانه‌ها از سوی سازمان محیط زیست و وزارت نیرو به طور جدی دنبال خواهد شد.»
رئیس سازمان محیط زیست در جلسه شورای اداری مازندران با بیان اینکه همه ما در قبال محیط زیست مسئول هستیم، گفت: باید بخش صنعت و کشاورزی همگام با محیط زیست باشد. در حال حاضر بخش کشاورزی و استفاده صحیح از نهاده‌ها و سموم و کود آثار جدی روی آب و خاک استان بر جای می‌گذارد که جهاد کشاورزی استان باید توجه جدی تری را به این موضوع داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه مدیریت صحیحی بر بخش گردشگری استان صورت نگرفته است و پسماندهایی که از سوی گردشگران در طول سال بر استان وارد میشود فشار جدی را بر مازندران دارد، تصریح کرد: پسماند مزیت طبیعت ایران را می‌گیرد و منجر به آسیب‌هایی میشود که گردشگر هیچگونه لذتی از سواحل و طبیعت نبرد.
معاون رئیس جمهوری افزود: خسارات شیرابه‌های باقی مانده از پسماند سالانه صدها میلیارد تومان محاسبه شده است.
ابتکار با اشاره به طرح‌های اقتصادی از جمله کمپوست برای مدیریت پسماند گفت: تفاهمنامه این طرح با وزارت کشور امضا شده و مصوبه پیشنهادی به استان‌های ساحلی ابلاغ میشود. ابتکار با اشاره به اینکه برنامه طرح ساماندهی پسماند استان‌های ساحلی آماده شده و تأمین اعتبارات و ضوابط فنی از برنامه‌های جدی این طرح است، یادآور شد: در بودجه سال 93، اعتباراتی از محل صندوق توسعه برای اقتصادی شدن طرح‌های مشاغل سبز در نظر گرفته شده که 10 درصد اعتبارات از محل صندوق توسعه به این طرح‌ها اختصاص می‌یابد.
هشدارهای یک پژوهشنتایج یک پژوهش درباره بررسی آلودگی میکروبی رودخانه هراز هشدار دهنده است.
رودخانه هراز یکی از رودخانه‌های مهم حوزه جنوبی دریای خزر، پرآب‌ترین رودخانه غرب مازندران و یکی از 3 رودخانه پر آب شمال کشور محسوب می‌شودکه از دامنه شرقی کوه پالون گردن، 80 کیلومتری جنوب غربی آمل و 70 کیلومتری جنوب غربی نور سرچشمه گرفته و تا پلور، رودخانه لار و از آن پس هراز نامیده میشود. این رودخانه یکی از رودخانه‌های دائمی استان مازندران است که هنگام عبور از آمل آن را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کند. طول رودخانه هراز 185 کیلومتر است.
نتایج این پژوهش که بوسیله پژوهشگران منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس انجام شده نشان می دهد میزان آلودگی در پایین دست رودخانه بیشتر از بالادست رودخانه است و آلودگی میکروبی رودخانه هراز در فصل بهار در تمامی ایستگاه‌ها بیشتر از سایر فصول است.
استفاده از کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات با شروع فصل کشت (بهار) به بالاترین مقدار خود در این فصل میرسد و سهم زیادی در آلودگی آب این رودخانه دارد تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش پساب کشاورزی با افزایش میزان کلیفرم در آب وابستگی بالایی دارد. ازدحام مسافران در کنار رودخانه در این فصل و افزایش فعالیت رستوران های اطراف، باعث شده آلودگی در این فصل در مقایسه با سایر فصول به مراتب بیشتر باشد. از دیگر عواملی که باعث افزایش بار آلودگی میکروبی در این رودخانه میشود، حضور استخر‌های پرورش ماهی در اطراف رودخانه است که باعث افزایش رسوب گذاری، افزایش غلظت جامدات معلق و مواد آلی در آبهای رودخانه میشود، که همه این موارد در افزایش بار میکروبی رودخانه مؤثر هستند. نداشتن مدیریت صحیح آب و کم توجهی به آلودگی و حفاظت از این رودخانه، دپوی زباله‌های شهری در جوار آن، تخلیه فاضلاب‌های صنعتی و شهری و روستایی به داخل رودخانه هراز باعث شده از کیفیت آن کاسته و بر آلودگی آن افزوده شود.
تو بندرعباس هم فاضلاب رو میریزن تو دریا جالبش اینجاست که مردم هم میرن تو همین آب آلوده شنا میکنن! 