با زباله چه کارهایی میتوان انجام داد و چرا به آن لقب طلای کثیف دادهاند؟ شاید برای این پرسشها، پاسخهایی در ذهن داشته باشیم، ولی احتمال آنکه بدانیم از بدترین و بیارزشترین قسمت زبالهها هم میتوان محصولی چون «برق» تولید کرد، کم است!
به گزارش «تابناک»، در شمار دستاوردهایی که در روزهای اخیر به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب کشورمان رونمایی شد، نیروگاهی خاص قرار داشت که نخستین نمونه از نوع خود در کشور به شمار میآید و عملکردش به گونهای است که علاوه بر آنکه ممکن است برای بسیاریمان جذاب باشد، میتواند افق جدیدی در ذهنمان ترسیم کند.
طی روزهای گذشته، نیروگاهی در مجتمع پردازش و دفع آرادکوه با حضور شهردار تهران و برخی مسئولان افتتاح شد که تفاوت ویژهای با دیگر نیروگاههای تولید برق داشت؛ نیروگاهی که سوخت آن زباله است و ثابت میکند، مزیت دیگری از طلای کثیف در کشورمان کشف شده است!
همان گونه که از نام نیروگاه پیداست، با مجتمعی مواجه هستیم که در آن زباله میسوزانند تا در انتهای پروسهای، از آن برق تولید کنند؛ اما چگونه شد که ساخت چنین مجتمعی در دستور کار قرار گرفت؟ آیا تنها مزیت این مجتمع، تولید برق در آن است؟
اگر از جمله افرادی باشید که چگونگی دفع پسماندها برایتان سؤال برانگیز شده و سری به مجتمعهای تشکیل شده برای بازیافت و دفع پسماند پیرامون شهرها زده باشید، میدانید که در کنار جداسازی زبالههایی چون فلزات، شیشه، کاغذ و پلاستیک و حتی زبالههای گیاهی که برای تولید کود از سایر زبالهها جداسازی میشوند، حجم بزرگی از زباله میماند که به ظاهر بیکاربرد میرسد.
هرچند شاید جداسازی برخی زبالههای قابل بازیافت از حجم پسماندهای بیکاربرد صورت گیرد، در پایان چارهای برای مقابله با این حجم زباله نمیماند، جز دفع آنها. اینجاست که لودرها و بولدوزرها خاک مناطق در حاشیه شهرها را میخراشند تا انبوهی از زباله را به این وسیله زیر زمین جای دهند.
ناگفته پیداست این مکانیزم چه اشکالاتی دارد و میتواند منشأ بروز چه مشکلاتی باشد؛ از آلوده کردن خاک و آبهای زیرزمینی گرفته تا تجمع جانواران موذی، خطر شیوع بیماریهای مختلف و... یعنی بخشهای غیرقابل بازیافت زباله را از چشم پنهان میکنیم و به این خیال هستیم که مشکل زباله را حل کردهایم. پس راه حل چیست؟
اینجاست که میتوان دریافت سوزاندن این زبالهها میتواند چه منفعتهایی داشته باشد یا به عبارت دیگر، از بروز چه مشکلات و مخاطراتی جلوگیری کند. بر این اساس افتتاح مجتمعی که در آن زباله بسوزد، به خودی خود اتفاق مثبتی است، به شرطی که آلاینده محیط زیست نباشد.
این مزیت زمانی محسوستر میشود که میشنویم سوختِ نیروگاه زباله سوز افتتاح شده در آرادکوه که با مشارکت شهرداری تهران آماده شده است، نه زبالههای تولید شده در شهر، که زبالههای ریجکت شده (یعنی بعد از عملیات جداسازی و بازیافت) هستند که تا به امروز دفن میشدند.
سوای سوزاندن بهداشتی و صحیح این زبالههای ریجکتی، در این نیروگاه ـکه ظرفیت ورودی آن ۲۰۰ تن زباله در روز است ـ در هر ساعت سه مگاوات برق تولید میشود که به شبکه سراسری انتقال مییابد؛ به این صورت که زباله وارد کوره شده و در دمای ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد سوزانده میشود، سپس این حرارت به بویلرها منتقل و در پروسه تولید بخار آب به کار گرفته میشود و بعد از آن، این بخار به سمت توربینها و ژنراتور برای تولید برق هدایت میشود.
آن گونه که سازمان محیط زیست بر احداث مجتمع نظارت داشته، جهت کنترل آلایندگیِ ناشی از احتراق زبالهها، از فیلترهای خاصی بهره گرفته میشود تا ضرر کار به نسبت فواید آن به شدت کاهش پیدا کرده و الگویی رونمایی شود که احتمالا به زودی تکثیر خواهد شد.