در حالی که طرح فروش خدمت نظام وظیفه برای سربازان غایب در مجلس در دست بررسی است و پیرامون آن، بحث و مجادلات مختلفی در جامعه شکل گرفته، بسیاری از مردم معتقدند این طرح، منصفانه و کارشناسی نیست.
به گزارش «تابناک»، طرح دریافت جریمه از مشمولان خدمت نظام وظیفه که بالای هشت سال غیبت داشته باشند، به آنچنان مشکلات و ابهاماتی مبتلاست که به رغم اعمال تغییراتی در آن و در حالی که هنوز در مجلس شورای اسلامی نهایی نشده، حساسیتهای زیادی در جامعه پدید آورده و کمتر مورد استقبال قرار گرفته است.
از جمله اشکالاتی که در این طرح به چشم میخورد، بلاتکلیفی سربازان غایبی است که کمتر از هشت سال است از انجام خدمت نظام وظیفه طفره رفتهاند. هرچه قانونگذار تکلیف کسانی را که بیش از هشت سال است «سرباز فراری» لقب دارند، با پرداخت جریمه و خرید خدمت معلوم کرده، برای افرادی که کمتر از هشت سال غیبت دارند، هیچ تدبیری نیندیشیده است.
بر این اساس میتوان حدس زد که اجرای چنین قانونی، منجر به شکل گیری طیفی از جوانان در جامعه خواهد شد که هشت سال خدمت نظام وظیفه را به تعویق خواهند انداخت تا شرایط خرید آن برایشان فراهم شود. البته این تنها یک اشکال از مجموعه مشکلات این طرح است.
همان گونه که پیشتر به این موضوع پرداختیم، یکی از کلیدیترین اشکالات طرح فروش خدمت، وارونه در نظر گرفتن مبنای تعیین جریمهها در این طرح است؛ اشتباهی که از ندید گرفتن سن مشمولیت نظام وظیفه در قوانین کلی نشأت گرفته و در نوع خود بسیار تعجبآور به نظر میرسد.
این اشکالات در حالی مورد توجه قرار گرفته و به عنوان انتقاداتی به طرح فروش خدمت مطرح میشوند که برخی معتقدند مبنای این طرح، عادلانه نیست و بر این اساس، نمیتوان با توجه به انتقادات، مشکلات آن را رفع و رجوع کرد، بلکه باید بررسی آن را از دستور کار بیرون آورد.
این افراد از این رو طرح فروش خدمت سربازی به افراد غایب را ناعادلانه میدانند که میگویند در این طرح، هیچ تدبیری برای فروش خدمت به متقاضیانِ غیر متخلف اندیشیده نشده و تنها خدمت به مشمولان متخلف، آن هم متخلفانی که سالهای طولانی بر تخلف خود اصرار ورزیدهاند، فروخته میشود.
به عبارت بهتر، اگر غیبت نداشته باشید و به هر دلیل نخواهید به خدمت سربازی بروید، راهی پیش رویتان باز نیست، ولو حاضر باشید هر مبلغی برای خرید خدمت بپردازید. این در حالی است که اگر سرباز فراری باشید و از تخلفِ سرپیچیتان از اعزام خدمت بیش از هشت سال گذشته باشد، راه خرید خدمت را برای خود باز میبینید!
این اشکال از آنجا نشأت گرفته که قانونگذار برخی آمار و ارقام را در تدوین طرح مد نظر قرار داده است؛ از جمله آنکه جمعیت مشمولان غائب، حدود دو میلیون نفر است که از این جمع، اغلب ایشان را سربازانی با غیبت طولانیتر از هشت سال شکل میدهند که در صورت اعزام به خدمت هم، سربازان کارآمدی به شمار نمیآیند.
بدین ترتیب میتوان حدس زد که چه بسا اگر چنین جمعیت متخلفی وجود نمیداشت، هرگز طرح فروش خدمت به اجرا درنمیآمد. این موضوع را میشود از بیتفاوتی نمایندگان مجلس به افزایش طول خدمت سربازی دریافت که زمان زیادی از اجرایش نمیگذرد و به باور بسیاری، زمینه فراری شدن افراد بیشتری از خدمت سربازی را فراهم میآورد.
این در حالی است که مجموعه اشکالات وارد به این طرح و اهمیت آن در زندگی مردم، کاری کرده که درصد بالایی از مردم، تحولات این طرح را رصد کرده و به دلیل وجود نقاط ضعف فراوان در آن، آن را منصفانه ندانند، به ویژه که میبینند طرح پیش رویشان تلویحا میگوید: خدمت سربازی را نمیفروشیم، الا به کسانی که متخلف هستند!
بر این اساس عجیب نیست که بشنویم از حدود هشتاد هزار نفری که در یک نظرسنجی در این باره در رسانه ملی شرکت کردند، تقریبا دو سومشان (۶۴ درصد) این طرح را کارشناسی شده و منصفانه ندانستند و گزینه «خبر را در پاسخ پرسش «آیا طرح فروش خدمت سربازی را (در صورت غیبت ده ساله) کارشناسی شده و منصفانه میدانید؟» ارسال کردند؛ زنگ خطری که از هم اکنون برای طرحِ عجیب فروش خدمت سربازی به صدا درآمده و بیتوجهی به آن میتواند تبعات سختی به همراه داشته باشد.