سطح جنگلهای ایران 14 میلیون هکتار است که 6 میلیون هکتار آن مساحت جنگلهای زاگرس است و با قدمت 5500 سال قدیمیترین جنگلهای بلوط دنیا را در خود جای داده است.
علاوه‌بر بلوط 180 گونه درخت و درختچه، گونههای دیگری مانند بنه، بادامک، ارژن، گلابی وحشی و... در این منطقه یافت میشود که نشان از ارزش ژنتیکی جنگل است.
به گزارش ایسنا، اما چندوقتی بهجای شنیدن خبرهای خوش از این جنگل بلوط خبرهای آتشسوزی و خشکسالی از آن به گوش میرسد و روز به روز از وجود آنها کمتر میشود.
در حالیکه وسیعترین رویشگاه بلوط ایران جنگلهای زاگرس است آتشسوزی در این جنگل جان ساکنان روستاهای هم‌جوار و گونههای جانوری آن را تهدید میکند.
با توجه به این‌که در چندسال اخیر پدیده زوال بلوط و خشکیدگی را شاهد بوده این آتشسوزی باعث افزایش آفات و امراض گیاهی، آلودگی هوا، انواع بیماریهای تنفسی شده و زمینه اشتغال مستقیم و غیرمستقیم مردم از بین میرود.
90 درصد تیپ جنگلهای لرستان، بلوط است
عضو جامعه جنگلبانی ایران در این‌باره به خبرنگار ایسنا گفت: استان لرستان در جنوبغربی کشور و در منطقه رویشی میانی دارای یکمیلیون و 226 هزار و 446 هکتار جنگل است بهطوریکه 43 درصد وسعت استان لرستان را جنگل تشکیل میدهد.
«علیحسین بیرانوند» افزود: حدود 25 درصد رویش سالانه جنگلهای لرستان بهرهبرداری صنعتی از چوب جنگلها به روش مستقیم صورت نمیگیرد، از این‌رو جنگلهای زاگرس لرستان از نظر حفظ آب و خاک و تأثیر آب و هوای و محصولات فرعی جنگلی(غذایی، دارویی و صنعتی) دارای اهمیت هستند.
وی اظهار کرد: در واقع جنگلها در لرستان به‌عنوان پشتوانهای برای استمرار و بقای دیگر بخشهای تولیدی استان محسوب میشوند.
مسئول امور جنگلکاری اداره‌ی منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد تصریح کرد: بلوط مهم‌ترین گونه‌ی جنگلی جنگلهای لرستان بوده که 90 درصد تیپ جنگلهای استان را در بر میگیرند.
بیرانوند خاطرنان کرد: گونههای بلوط در گویش لری به آن داربلوط یا مازو یا بلوط غرب با نام علمی Qurcus Persica معروف است میوههای بلوط به رنگ قهوهای مایل به سبز که در اصطلاح کلی به میوه بلوط نامیده شده و در پیالهای بهنام کوپول جا میگیرد.
وی با اشاره به ترکیبات شیمیایی پوست و برگ، خاطرنشان کرد: در آنها تانن ویژهای بهنام کوئرسیتانیک اسید وجود دارد و سایر ترکیبات شامل نشاسته 44.5 درصد، پروتئین 6.65 درصد، ماده روغنی 5 درصد، کوئرسیت 7 درصد، نوعی تانن یا مازو 7 درصد پوست میوه دارای مادهای بهنام جفت است که تانن زیادی دارد.
عضو جامعه جنگلبانی ایران خاطرنشان کرد: چوب بلوط فشرده و محکم بوده و نماد قدرت و استقامت است که به‌عنوان مصالح ساختمانی، در ساختن کشتیهای بازرگانی و جنگلی در برخی کشور استفاده میشود.
سالانه 2600 هکتار از اراضی لرستان در آتش میسوزد
استاندار لرستان نیز در این‌باره گفت: از ابتدای سال تاکنون 1714 هکتار جنگل استان دچار حریق شده است.
«هوشنگ بازوند» افزود: وسعت آتشسوزیهای رخ داده در اراضی، جنگل و مرتعهای استان در سالگذشته، 588 هکتار بوده است.
وی اظهار کرد: بنا بر آمار ارائه شده وسعت آتشسوزیهای رخ داده استان در سالهای 90 تا 92 به ترتیب 6847، 1256 و 2619 هکتار بوده است.
استاندار تصریح کرد: بهطور متوسط سالانه 2600 هکتار از اراضی استان از جمله جنگل و مرتع در آتش میسوزد.
بازوند افزود: این در حالی است که حدود 70 درصد توپوگرافی استان کوهستانی و سختگذر بوده و امکانات کامل برای اطفا حریق وجود ندارد.
بقا زاگرسنشینان در گرو جنگلهای زاگرس است
سرپرست اداره‌ی محیط‌زیست دورود نیز با بیان این‌که بقا زاگرسنشینان در گرو جنگلهای زاگرس است، گفت: زاگرس با وسعت 6 میلیون هکتار از منتهیالیه شمالغربی ایران تا جنوب غرب با گستردگی در 11 استان کشور تا حدود 40 درصد جنگلهای کشور را به خود اختصاص میدهد.
ذلفی اظهار کرد: گونه غالب جنگلهای زاگرس درخت بلوط است و استان لرستان پس از استان فارس بیشترین مساحت جنگلهای زاگرس را به خود اختصاص داده است.
این مقام مسئول تصریح کرد: جنگلهای زاگرس سیستمهای حیاتبخشی هستند که بقاء زاگرسنشینان وابسته به بقای آنها است و در صورت حذف این حلقه از زنجیر، حیات منطقه به خطر می‌افتد.
ذلفی افزود: از مهم‌ترین کارکردهای جنگل بهصورت اختصار میتوان به افزایش تنوع ژنتیکی و گونهای، جذب آب و افزایش منابع آب زیرزمینی، جلوگیری از فرسایش خاک، زیستگاهی برای حیات وحش، محلی برای تفرج انسانها، تولید و غنی کردن خاک، تعدیل آب و هوا، ارزشهای بیشمار اقتصادی، تولید دارو و صمغ، جذب مواد آلاینده هوا و گرد و غبار، جلوگیری از سیل و بیابانی شدن، کنترل بیولوژیک آفات، تولید اکسیژن و... اشاره کرد.
وی گفت: اهمیت جنگلها بهحدی است که بقای آن تضمینی برای بقای سایر زیستمندان از جمله انسان است، در چند دهه اخیر شاهد نابودی جنگلهای زاگرس و کاهش چشمگیر وسعت آنها هستیم.
سرپرست اداره‌ی محیط‌زیست دورود گفت: بیماری زوال بلوط که حدوداً 50 درصد جنگلهای استان را نابود کرده و ورود ریزگردها و اثرات نامطلوب آنها بر جنگلها تغییر کاربری اراضی جنگلی، تصرفات غیرقانونی، تهیه سوخت و زغالگیری، چرای بیشتر از ظرفیت برد جنگلها و آتشسوزی از عواملی هستند که جنگلهای زاگرس را به ورطه نابودی میکشاند.
ذلفی خاطرنشان کرد: جلوگیری از این روند تخریب رو به تزاید نیاز به عزم و اراده‌ی ملی در مردم و مخصوصاً مسئولان است.
وی اظهار کرد: انجام کارهای مطالعاتی و اعمال نتایج آن در برنامههای مدیریت کلان جنگلها، آموزش و توانمندسازی جوامع محلی، اسکان عشایر، تغییر معیشت جنگلنشینان، تقویت و توسعه اکوتوریسم مدیریت شده، تغییر نوع کاربری از مصرفی به غیرمصرفی، مشارکت جوامع محلی و جنگلنشینان در مدیریت و در نهایت تقویت سازمانهای جنگلها و مراتع و محیط‌زیست به لحاظ امکانات و نیرو برای رفع تصرفات و برخورد قاطع با متخلفان میتواند جان تازهای به این جنگلهای در حال نابودی دهد.
