نسیم چند شبی است که شبکه در کنداکتور برنامههایش مهمان تازه دارد. «شب کوک» از بیستم شهریور ماه روی آنتن این شبکه رفته است. یک برنامه موسیقی محور که قرار است چیزی شبیه به مسابقات معروف خوانندگی را در ایران راه بیندازد؛ مسابقاتی که نمونههای خارجیاش با حضور حواننده ای پیش از انقلاب، بسیار معروف و پر طرفدار هستند و البته ایرانیها هم سابقه پیگیری یکی دو مورد از این مسابقات را از شبکههای ماهوارهای داشتند. حالا قرار است شب کوک با همان متد، کمکم جای خودش را در میان برنامههای تلویزیون باز کند.
به گزارش «تابناک»، پخش سه برنامه چندان فرصتی به ما نمیدهد که این برنامه را نقد کنیم و البته در این مجال قصد این کار را هم نداریم، چه اینکه این برنامه در زمان پخش، آزمونش را در برابر مخاطبان پس خواهد داد؛ اما آنچه به آن میخواهیم بپردازیم، رویکرد سازمان و صدا و سیما به موسیقی است که با پخش این برنامه موسیقی محور بار دیگر جنبههای متناقضش را به ما نشان داد.
رئیس صدا و سیما به زودی ریاست یکسالهاش را جشن خواهد گرفت و همین نزدیکی به سالگرد این امکان را به ما میدهد که سیاستهای رئیس جدید جامجم را حداقل در حوزه موسیقی بررسی کنیم. چه اینکه اقدامات او در این نزدیک به یکسال نشان میدهد که رئیس سازمان صدا و سیما با برنامه پا به جامجم گذاشته است.
مهمترین چالشی که سازمان صدا و سیما در چند سال اخیر با آن مواجه بود، نمایش ساز در رسانه ملی بود. سالهاست در معدود موارد نمایش اجراهای زنده که به مناسبت جشنوارهها یا اعیاد از تلویزیون پخش میشود، گلدانها و دکوریها یا نمای بسته دوربین به مسئولان کمک میکند تا سازهای موسیقی را به نمایش نگذارند. این تابو البته در سال آخر حضور عزتالله ضرغامی شکست و در صبح 28 دی ماه 1392 بینندگانی که حوالی ساعت 08:44 صبح برنامه صبح بخیر ایران را میدیدند، با چشمانی حیرتزده یک گروه موسیقی را تماشا کردند که با سازهایشان آهنگی را در مدح رسول گرامی اسلام اجرا کردند. البته تابوشکنی ضرغامی به همانجا محدود شد و دیگر این اتفاق در تلویزیون ایران رخ نداد.
با روی کار آمدن محمد سرافراز، اما کمکم سیاستهای سازمان صدا و سیما تغییر کرد. مهمترین اتفاقی که در حوزه موسیقی برای تلویزیون رخ داد حذف برنامه دستان بود. برنامه دستان یکی از برنامههای پرمخاطب شبکه آموزش بود که به حوزه موسیقی سنتی میپرداخت و بسیاری از بزرگان موسیقی سنتی ایران را مهمان برنامهاش کرده بود. این برنامه که ابتدا با بهانههایی برای مدتی تعطیل شده بود با پخش دوباره کوتاه مدت باز هم به کما رفت تا مجری و کارشناس برنامه از سنگاندازی مسئولان برای عدم نمایش این برنامه سخن بگوید.
حذف برنامه دستان شاید این گزاره را به ذهن متبادر کند که در سیاستهای سازمان صدا و سیما موسیقی و پرداختن به موسیقی چندان جایگاهی ندارد؛ اما بد نیست در برنامههای تلویزیون سرافراز اندکی مداقه کنیم. شاید برگ برنده سرافراز در یک سال گذشته «خندوانه» باشد؛ چیزی که خودش هم به آن اعتقاد دارد و این برنامه خوب و پرمخاطب را یکی از نقاط قوت کارنامهاش میداند. به طرز خیلی جالبی ما در این برنامه با پخش موسیقی رپ مواجه هستیم. ژانر موسیقی که شائبه دادن مجوز از سوی وزارت ارشاد به راحتی علی جنتی را به مجلس برای پاسخگویی میکشاند، ولی در صدا و سیما به راحتی روی آنتن میرود.
نمونه دیگرش همین برنامه «شب کوک» است که با داوری خوانندگان مطرح پاپ کشور مثل فریدون آسرائی در حال پخش است. در این برنامه چند شرکت کننده روی سن میآیند و قطعات پاپ خوانندگان جوان کشور را اجرا میکنند و برندهها به انتخاب داوران، راهی مرحله بعدی میشوند. هدف این برنامه کشف استعدادهای جدید در موسیقی پاپ کشور است. این برنامه در حالی در صدا و سیمای ایران به دنبال کشف اسعدادهای خوانندگی است که در یک سال اخیر امار لغو کنسرتها در ایران چشمگیر بوده و علاوه برآن موضعگیریهای تند و تیز علیه خوانندگان و موزیسینها بسیار تند بوده است.
کنار هم قرار دادن موارد بالا نشان میدهد که در سیاستگذاری صدا و سیما چندان هم به موسیقی عناد ورزیده نشده و حتی برعکس زمینههای خوبی برای بروز و ظهور استعدادها هم ایجاد شده است؛ اما در این میان همچنان این سؤال باقی می ماند که اگر صدا و سیما به موسیقی پاپ و سنتی مشکلی ندارد، چرا عرصه را بر برنامهای چون دستان تنگ کرده است. آیا پرداختن به موسیقی پاپ و رپ و خالی گذاشتن تعمدی جای یک برنامه در حوزه موسیقی سنتی اجحاف در حق موسیقی ملی و میهنی ما نیست؟