دوشنبه هفته گذشته اتفاق عجیبی در محله هرندی تهران رخ داد. تعداد زیادی از اهالی این محله به صورت خودجوش اقدام به برخورد با نزدیک به 2000 معتاد، کارتنخواب و بیخانهمانهایی کردند که در پارک این محله ساکن شده بودند. مسئلهای که واکنشهای فراوانی را به همراه داشت. این اما پایان ماجرا نبود و اهالی این محله آخر این هفته هم با تجمع در این پارک و در دست داشتن پلاکاردهایی خواستار رسیدگی مسئولان به این مسئله شدند.
به گزارش تابناک، این اتفاق درست یک ماه بعد از آنی رخ داد که یک سازمان مردم نهاد یک یخچال ویترینی را در میدان شوش تهران نصب کرد تا در ایام محرم و بعد از آن مردم نذورات و غذاهایی که برای کارتنخوابها در نظر گرفتهاند را در آن قرار دهند. اتفاقی که با استقبال مردم هم مواجه شده است اما در دل خود جرقهای به جرقههای موجود زده تا موجب شعلهور شدن آتش خشم مردم و ساکنین محله هرندی شود.
در سالهای گذشته و با رشد و گسترش سازمانهای مردم نهاد در کشور در حوزه کمک به کارتنخوابهاف معتادان، کودکان کار و دورهگردها به نظر میرسد نقش نهادهای دولتی و شهری برای سروسامان دادن به اوضاع این قشر از مردم کاملا کمرنگ شده است. در واقع در نبود سازمانها و نهادهای دولتی و موثر، بار رسیدگی به این مسئله بر دوش سازمانهای مردم نهاد افتاده و آنها هم با بودجه و نیروی اندک خود نتوانستهاند مشکلات موجود را حل کنند.
خدمات ضعیف دولتی و شهری در این زمینه و اجرای طرحهای شکستخورده و بدون پشتوانه علمی و نظری موجب شده تا برخی از همین اقدامات تبدیل به انگیزهای شود تا کارتنخوابها به ادامه این سبک زندگی بیشتر تشویق شوند. برای مثال شهرداری تهران اگرچه خودش از لحاظ قانونی خودش را ملزم به رسیدگی به پدیده کارتنخوابی و اعتیاد نمیداند اما با راهاندازی گرمخانههایی در سطح شهر اقدام به ساماندهی معتادان و کارتنخوابها کرده است. مسئلهای که در نبود خدمات موثر مددکاری اجتماعی و آگاهی بخشی به معتادان و کارتنخوابها صرفا تبدیل به یک جای خواب برای معتادان شده و آن را تبدیل به یک محفل دورهمی آنها کرده است. در واقع بهجای اینکه با ارائه مناسب خدمات مددکاری اجتماعی در پی بهبود وضعیت آنها باشند گرمخانهها را به اماکنی برای تشویق آنها به ادامه این سبک زندگی تبدیل کردهاند.
این یک مثال کوچک از خدماتی از این نوع میباشد که به جای اینکه این معضل اجتماعی را رفع کند بر شدت آن افزوده است. مثالهای فراوانی از این دست میتوان بیان کرد که توزیع لباس، دارو و اقلامی از این دست در میان کارتنخوابها تنها بخشی از آن است که نه تنها مسئله را حل نمیکند که بر شدت آن هم می افزاید. اتفاقاتی که سرانجام منجر به واکنش شدید اهالی محله هرندی تهران شد.
بهترین مثال برای اثبات اینکه فعالیت سازمانهای مردم نهاد موجب شده تا سازمانهای دولتی از این معرکه پا پس بکشند را شاید بتوان در واکنش آنها به ماجرای پارک هرندی دید. جایی که آنها پس جمعآوری معتادان به دلیل پر بودن ظرفیت کمپهای ترک اعتیاد آنها را رها کردهاند. در واقع دولت و نهادهای مربوط به این مسئله هیچگاه اقدام به رفع این معضل نکردهاند و تنها صورت مسئله را از جایی به جای دیگر منتقل کردهاند. برای آگاهی از میزان بیتوجهی به این مسئله بدنیست بدانید که دفتر مرکزی پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا در تهران بزرگ در خیابان سپاه واقع شده و اگر از اهالی این محله باشید در شعاع یک کیلومتری این ساختمان به راحتی افراد فراوانی را میبینید که در خیابان و ملاعام اقدام به استعمال مواد مخدر و خرید و فروش آن میکنند.