نهمین دوره جشنواره فیلم مستند «سینماحقیقت» شب گذشته با نمایش آخرین مستندها و امروز با برگزاری اختتامیه، به سرانجام میرسد اما همزمان با این پایانبندی، یک پرسش برای عموم مخاطبان باقی میماند و آن، سرنوشت این مستندهایی است که به این دوره از مهمترین رویداد مستند خاورمیانه راه یافته است؛ سرنوشتی که مستقیماً به تدبیر مدیران رسانه ملی مرتبط است.
به گزارش «تابناک»؛
پس از هفت روز نمایش ۲۳۷ فیلم مستند منتخب ایرانی و
خارجی در ۵ سالن سینما فلسطین و سینما سپیده که با استقبال علاقمند سینمای مستند همراه شد، مراسم اختتامیه این
رویداد، عصر امروز با حضور جمعی از مسئولان،
اساتید، مستندسازان، میهمانان خارجی و اصحاب رسانه، در «تالار وحدت»
برگزار خواهد شد تا برگزیدگان این جشنواره معرفی و مورد تقدیر واقع شوند.
این
برنامه در چهار بخش اهدای جوایز به برگزیدگان بخشهای بحران آب، جایزه
بینالمللی شهید آوینی، مسابقه بینالملل و مسابقه ملی سینماحقیقت صورت خواهد پذیرفت و احتمالاً از میان برگزیدگان این جشنواره، تعدادی از آثار راه یافته به سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر انتخاب خواهند شد و این امکان، عمده دستاوردی خواهد بود که مستندسازان به واسطه حضور در جشنواره «سینماحقیقت» به دست خواهند آورد.
با این وجود بخش عمدهای از مستندسازان، تنها فرصت اکران فیلمشان در پرده عریض سینما، به همین اکران محدود در سینماسپیده و سینمافلسطین مختصر میشود و امکان نمایش بیشتر برای علاقمندان را نمییابد، حال آنکه ارزیابی خبرنگار «تابناک» نشان میدهد در پنج دوره اخیر و از جمله همین دوره، مستندهایی به نمایش درآمد که امکان اکران عمومی مشابه فیلمهای سینمایی را داشت و چه بسا اگر با تبلیغات مناسبی اکران شوند، فروشی به مراتب بیش از برخی فیلمهای سینمایی در حال اکران داشته باشند.
در این میان برخی از این فیلمها نظیر «من ناصر حجازی هستم» که اتفاقاً جزو آثار تجاری و در عین حال باکیفیت این دوره از جشنواره سینماحقیقت بود، امکان نمایش در بخش «هنر و تجربه» را خواهند یافت که متاسفانه تا بدین جا قریب به اتفاق مستندهای نمایش درآمده در این بخش، از ویژگی بهره مندی از یک تجربه تازه در سینمای ایران برخوردار نبودهاند و در واقع بخش «هنر و تجربه» در حوزه مستند عمدتاً به میزان اقبال عمومی و Popular بودن اثر توجه داشته است.
گروهی از مستندها نیز که با تهیه کنندگی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و یا با تهیه کنندگی مجموعههای مرتبط با سازمان صداوسیما تولید شدهاند نیز عمدتاً امکان نمایش در شبکه مستند را مییابند و در مجموع دیده میشوند. گروهی نیز راه دیگری را در پیش میگیرند و با حضور در طیف وسیعی از جشنوارهها، از فرصت دیده شدن در این رویدادها بهره میبرند اما این فرصت به هیچ عنوان با نمایش در گروه «هنر و تجربه» و نمایش در «تلویزیون» قابل مقایسه نیست.
با این اوصاف بخش قابل توجهی از آثار مستند که از کیفیت قابل اعتنایی نیز برخوردار است و شمار آنها از پنجاه مستند فزونتر میرود، هیچ گاه توس عموم یا طیف وسیعی از مردم کشورمان دیده نمیشود و همچنین امکان برگشت پذیری هزینه تولیدشان توسط مجموعه داخلی فراهم نمیشود. در چنین فضایی برخی اشخاص اقدام به خرید امتیاز بینالمللی گروهی از این مستندها میکنند و این اشخاص نیز در سطح بینالملل اقدام به فروش این امتیازها به کمپانیهای دیگر میکنند و در نهایت برخی از این مستندها از بی بی سی سر در می آورد!
این اتفاق نشان میدهد هنوز تدبیرِ حداقلی نیز در حوزههایی نظیر مستند وجود ندارد و علیرغم توصیههای پیشین «تابناک» در خصوص سرمایه گذاری مجموعههای داخلی در این بخش -که هزینههایی به مراتب پایینتر از تولید مجموعههای داستانی دارد- هیچ ارادهای در این زمینه مشاهده نمیشود و ظاهراً بازار فیلم مستند ایران، برای مجموعههای فرهنگی داخلی دارای کمترین جذابیت است!
تلویزیون به طور مشخص میتواند عمده آثار مهم و قابل اعتنای هر دوره از جشنواره سینماحقیقت را با هزینه کمتر از دو میلیارد تومان خریداری کند و بخش قابل توجهی از نیاز مخاطبش را در طول سال برطرف نماید اما تاکنون چنین تصمیم گیری نشده که با چنین هزینه محدودی، اقدام به تامین محتوای باکیفیتِ داخلی برای رسانه ملی شود و در عین حال، رسانه رقیب نیز خلع سلاح شود.
آنونس چند مستند به نمایش درآمده در جشنواره سینما حقیقت را در ویدیو تابناک ببینید: