با تصویب قانون جدید ویزا در آمریکا، بحث ها درباره میزان تعهد آمریکا به اجرای برجام بار دیگر افزایش یافته است. از سوی دیگر، مسائل مربوط به ایران مثل همیشه بخش مهمی از بحث های نامزدها انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را تشکیل می دهد. اما در صورتی که هر یک از نامزدهای اصلی مطرح در انتخابات 2016 رئیس جمهور آمریکا شوند، سرنوشت برجام چه خواهد بود؟
به گزارش «تابناک»، پایگاه تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به بررسی این موضوع پرداخته که در صورت انتخاب هر یک از افرادی که اکنون به عنوان نامزدهای اصلی دو حزب جمهوری خواه و دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری 2016 مطرح هستند، سرنوشت توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 (برجام) چه خواهد بود.
باربارا اسلاوین، تحلیلگر این سایت، مواضع هفت نامزد اصلی از دو حزب را درباره برجام مورد بررسی قرار داده است:
1- دونالد ترامپ: در آخرین مناظره انتخاباتی سال 2015، ترامپ که در نظرسنجی ها در میان جمهوری خواهان پیشتاز است، درباره برجام گفت: «من یقیناً هرگز چنین توافق وحشتناک، منزجرکننده و کاملاً نامناسبی را با ایران انجام نمی دادم که آن ها بتوانند بر اساس آن، 150 میلیارد دلار به دست بیاورند. آن ها یک ملت تروریست هستند». پیش از این و در یکی دیگر از مناظره ها در 16 سپتامبر نیز ترامپ این توافق «یکی از بدترین معاهداتی که تاکنون دیده ام» خواند.
با این وجود، بر خلاف تد کروز، ترامپ تهدید نکرده که توافق را اجرا نخواهد کرد. وی در 16 اوت در گفت و گویی با شبکه خبری «ان بی سی» گفت: «بسیار خوب. من شنیدم که بسیاری از افراد می گویند که قصد دارند توافق را بر هم بزنند. اما انجام چنین کاری بسیار دشوار است. اما من بر این توافق نظارت خواهم کرد. من چنان سفت و سخت بر این توافق نظارت خواهم کرد که آن ها هیچ شانسی نداشته باشند».
2- تد کروز: این سناتور تازه کار ایالت تگزاس در مناظره 16 سپتامبر اظهار داشت که توافق هسته ای ایران، «چهار آمریکایی زندانی در ایران را به حال خود رها می کند و این توافق تنها دستیابی ایران به سلاح هسته ای را تسریع خواهند کرد. بهتر است که باور کنید؛ اگر من به ریاست جمهوری برسم، در همان روز اول فعالیتم این توافق هسته ای فاجعه بار با ایران را پاره و تکه تکه خواهم کرد».
وی پیش از آن نیز در تاریخ 9 سپتامبر گفته بود جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای، جلوگیری از بزرگترین تهدیدی است که علیه امنیت ملی آمریکا وجود دارد. وی همچنین تأکید کرد زمانی که توافق اجرایی شود، «دولت اوباما به معنای واقعی کلمه به بزرگترین حامی مالی تروریسم افراط گرایانه اسلامی تبدیل خواهد شد».
3- بن کارسون: این جراح بازنشسته اعصاب، در جریان مصاحبه ای در تاریخ 11 سپتامبر اظهار داشت: «بزرگترین مسئله من با کلیت موضوع ایران این است که معتقدم کنگره هرگز نمی بایست با هیچ چیزی خارج از چارچوب یک معاهده موافقت می کرد».
کارسون درباره اقدامات خود در صورت انتخاب شدن نیز گفت: «من فکر می کنم ما به ایران خواهیم فهماند که کلانتری جدید وارد شهر شده و ما دیگر این توافق را رعایت نمی کنیم و با استفاده از هر قدرتی که در اختیار داریم، سعی در کاستن از سرعت این فرایند خواهیم کرد. اما می دانید که یک مسئله بلند مدت تر وجود دارد؛ زیرا متحدان ما، هم اکنون نیز احترام چندانی برایمان قائل نیستند». به گفته وی، دولت آمریکا باید نشان دهد به حرف هایی که می زند پایبند است و دوست و دشمن بودن با آمریکا، هر یک پیامدهای خود را دارد.
4- مارکو روبیو: این سناتور ایالت فلوریدا در جریان مناظره 16 سپتامبر به طور واضح نگفت که به عنوان رئیس جمهور، با برجام چه خواهد کرد. با این حال، وی نسبت به اینکه ایران به تعهدات خود بر اساس برجام پایبند باشد، ابراز تردید کرد.
وی در اظهارات خود مدعی شد که آیت الله خامنه ای، رهبر ایران، در میانه مذاکرات هسته ای، هدایت توده های مردم را بر عهده داشت که به خیابان ها رفته و شعار «مرگ بر آمریکا» سر دادند. وی ضمن تأکید بر ضرورت اتخاذ موضعی محکم در مقابل ایران، گفت در صورتی که رئیس جمهور شود، هرگر نخواهد گذاشت کشوری که رهبر آن شعار مرگ بر آمریکا سر می دهد، به سلاح هسته ای دست پیدا کند.
5- جب بوش: همچون ترامپ و روبیو، این فرماندار سابق فلوریدا نیز تهدید نکرده که به سرعت، توافق را از بین خواهد برد. با این حال، وی از توافق حمایت نیز نکرده است.
بوش در مناظره 16 سپتامبر گفت: «پاره کردن یک توافق، استراتژی درستی نیست. استراتژی درست این است که چطور با ایران رویارو شویم؟ و نخستین چیزی که باید انجام دهیم، محکم کردن تعهدمان به اسرائیل است که از دولت کنونی در نگرانی به سر می برد. باید اطمینان یابیم که آن ها از پیچیده ترین سلاح ها برخوردارند تا بتوانند این پیام را برای ایران ارسال کنند که ما از اسرائیل حمایت می کنیم».
6- هیلاری کلینتون: وزیر خارجه سابق آمریکا، حمایت خود را از توافق هسته ای ایران اعلام کرده؛ اما در عین حال، با دیگر سیاست های ایران به شدت مخالفت کرده است. در یک سخنرانی در چهارم دسامبر، کلینتون به بیان مسائلی پرداخت که به نظرش، سه روند نگران کننده در خاورمیانه است. یکی از این مسائل، چیزی است که وی «استمرار تجاوزگری ایران» خوانده است.
کلینتون با متهم کردن ایران به اینکه در همه منازعات خاورمیانه دخالت دارد، گفته دولتش اجرای برجام را با تلاشی گسترده تر برای مقابله با ایران در سرتاسر منطقه همراه خواهد کرد. وی در این سخنرانی هم اقدامات ایران در زمینه آزمایش موشک های جدید را محکوم کرده و هم سیاست های ایران در سوریه را مورد انتقاد قرار داده است.
7- برنی ساندرز: این سناتور ایالت ورمونت، در اینکه توافق هسته ای ایران یک توافق کامل و بی عیب و نقص نیست، با کلینتون هم نظر است. اما وی گفته که این توافق را اجرا خواهد کرد.
ساندرز در بیانیه ای به تاریخ 9 سپتامبر، اظهار داشت: «آیا این توافق، به هر آنچه ما می خواستیم دست پیدا می کند؟ نه؛ اینطور نیست. اما از نظر من، این بهتر از مسیری است که قبلاً در آن قرار داشتیم». با این حال، وی تأکید کرده در صورتی که ایران به تعهدات خود عمل نکند، تحریم هایی علیه این کشور وضع خواهد شد و اگر ایران به سوی دستیابی به سلاح هسته ای حرکت کند، همه گزینه ها روی میز خواهد بود. اما به عقیده وی، باید به این توافق زمان داد تا بتواند به نتیجه برسد.
