آمبولانس‌هایی که به درد جنازه بردن هم نمی‌خورند

طبق ارزیابی های انجام شده، ایران جز 10 منطقه پرحادثه جهان است،بطور طبیعی در شرایطی که میزان حوادث طبیعی،تصادفات جاده ای و... از ضریب بالایی برخوردار است، پای ثابت مدیریت بحران،در چنین مواقعی ناوگان زمینی و هوایی خواهد بود که ظاهرا با کمبودهای جدی در این بخش مواجه هستیم.

به گزارش باشگاه خبرنگاران، حوادث طبیعی، تصادفات و سوانح جاده ای جز لاینفکی از حوادث غیر مترقبه در هر کشوری محسوب می شود که هر آنچه تلاش شود راه گریزی از آن وجود ندارد.

اما کشورهای توسعه یافته با برنامه ریزی دقیق و کارشناسانه، و با تقویت زیرساخت ها و ارتقای کمی و کیفی آموزش های مرتبط با مدیریت بحران در حوادث و سوانح طبیعی و غیر طبیعی،مخاطرات ، هزینه ها و صدمات ناشی از چنین وقایعی را به حداقل ممکن کاهش داده اند.

بدون تردید، یکی از الزامات اساسی در حوزه مدیریت بحران، مشمول تامین و تقویت زیرساخت ها می شود که با توام شدن آن با مولفه های نرم افزاری بخش قابل توجهی از خسارات مادی و جانی مهار و کنترل می شود.

کشور ایران به دلیل موقعیت خاص منطقه ای و جغرافیایی و برخی کمبودها،در معرض حوادث بسیاری قرار داشته و دارد.

طبق برآوردها و بررسی های انجام شده، خطه ایران جز 10 کشور حادثه خیز جهان به شمار می رود و سیل، زلزله، سوانح جاده ای، تصادفات و...بخشی از حوادثی است که منطقه مذکور را بصورت بالقوه تهدید می کند ،و این در شرایطی است که در برخی از حوزه ها همچون تصادفات، تلفات جاده ای و مصدومیت های جرحی ناشی از آن در رتبه های نخستین دنیا قرار داریم.

قاعدتا در چنین وضعیتی،نقش اورژانس،امداد و...بیش از پیش برجسته به نظر می رسد و هر گونه خلل و نارسایی در این عرصه،می تواند حجم و عمق آسیب ها و مخاطرات احتمالی را تشدید نماید.

بدون تردید یک پای ثابت امدادی در تمامی حوادث طبیعی و جاده ای اورژانس است و عموما تصویری که از واژه اورژانس به ذهن متبادر می شود،مشمول خودرویی سفید و قرمز رنگ می شود که یا آژیر کشان و با سرعت بالایی در حال اعزام به محل حادثه است و یا ماموران آن با حمل برانکارد در حال جابجایی مصدومین،مجروحین و گاهی متاسفانه اجساد حادثه دیدگان هستند.

یقینا در چنین شرایطی تقویت امکاناتی همچون آمبولانس،نقش بسزایی در کاهش آسیب های احتمالی ناشی از حوادث غیر مترقبه ایفا می کند.

ورود آمبولانس های جدید به کشور

امین صابری نیا،رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی کشور،چندی پیش از ورود 800 دستگاه آمبولانس بنز به ناوگان اورژانس کشور خبر داد.

طبق آمار منتشر شده،4 هزار دستگاه آمبولانس در سیستم خدماتی اورژانس های بیمارستانی و پیش بیمارستانی فعالیت می کنند که قریب به نیمی از آن،در مرز فرسودگی قرار دارد.

ملاک ارزیابی فرسودگی آمبولانس ها،7 سال کارکرد تعریف شده ،میزان کیلومتر پیموده شده نیز از دیگر شاخص هایی است که معیار فرسودگی خودروها را مشخص می کند.

در چنین شرایط طبیعتا کمبود اورژانس ها و تجهیزات موجود با فعالیت مضاعف و دو چندان آمبولانس ها پوشش داده می شود و در چنین شرایطی حجم کارکرد خودروهای آمبولانس نیز افزایش می یابد و طبیعتا فرسودگی زودرسی نصیب آنها خواهد شد.

با توجه به ورود 300 آمبولانس کمک دار و 500 تویوتا آمبولانس،بخشی از کمبودهای موجود در این عرصه رفع خواهد شد،اما هنوز تا رسیدن به نقطه استاندارد و مطلوب فاصله بسیاری وجود دارد.

150 میلیارد تومان اعتبار برای تجهیز و نوسازی اورژانس کشور

طبق اخبار انتشار یافته 150 میلیارد تومان از بودجه کشور مصروف نوسازی اورژانس خواهد شد و پیرو آمارمنتشر شده،ظاهرا یک هزار و 600 دستگاه آمبولانس نیز در آینده خریداری خواهد شد که 800 دستگاه در سال جاری و نهایتا تا پایان فروردین ماه و مابقی آن تا سال 96 تهیه و تامین می شود.

در صورت تحقق این امر،بخش قابل توجهی از کمبودها رفع خواهد شد اما کاستی های دیگری نیز در این عرصه وجود دارد که ضرورت رفع آن اجتناب ناپذیر است.

بطور طبیعی در چنین عرصه ای،هر آنچه امکانات سخت افزاری تقویت و نیروی انسانی مورد نیاز تامین و توزیع شود،ضریب چابکی،عکس العمل و قدرت مانور این مجموعه حیاتی با افزایش هر چه بیشتری همراه می شود و بالعکس به همان میزان که ضعف و کاستی در این بخش بیشتر شود،به همان میزان امکان تحمیل خسارت های مادی،مالی و جانی افزایش پیدا می کند.

اورژانس کشور را به نوعی می توان به مثابه مجموعه ای قلمداد کرد که در بزنگاه های حساس،با حضور به موقع خود ناجی حادثه دیدگان می شود.

با وجود جایگاه حساس،خطیر و تعیین کننده این ساز و کار،کمبودها وکاستی هایی در این بخش وجود دارد که در این گزارش بر اساس اظهارات مسئولان ذیربط در این عرصه به آن پرداخته خواهد شد.

کاستی هایی که برنامه ریزی و تدابیری برای رفع آن دردستور اقدام و اولویت قرار گرفته اما با احتسابی کلی از نداشته ها،داشته ها و آنچه که مقرر است درآینده تزریق و تجهیز شود باز هم کمبودهایی وجود خواهد داشت.

اورژانس هوایی

اورژانس هوایی،مولفه حائز اهمیت دیگری در ماموریت ها،حوادث و سوانح طبیعی و غیر طبیعی به شمار می رود که لزوم تقویت زیرساخت ها در این عرصه نیز احساس می شود.

طبق اظهارات صابری نیا،برای پوشش 150 کیلومتری حوادث در آمایش سرزمینی انجام شده،در فاز نخست(تاکید می شود در فاز نخست)به 50 بالگرد نیاز داریم تا 5 بالگرد به عنوان پشتیبان و 45 بالگرد در اقصی نقاط کشور فعالیت کنند.

این در حالی است که در حال حاضر تنها 19 پایگاه اورژانس هوایی در کشور فعال است که در این میان برخی از آنها در پاره ای از اوقات بنا به دلایل فنی قادر به ارائه خدمات نیستند.

نقش و جایگاه اورژانس هوایی در وقوع حوادث در نقاط پر ترافیک،صعب العبور بسیار برجسته و تعیین کننده است که می تواند در زمان طلایی به نحو موثری ایفای نقش کند.

اما مشکل دیگر موجود در این عرصه به محدودیت های پروازی در زمان برف و کولاک باز می گردد که به عقیده صابری نیا استانداردهایی وجودارد که می توان در آن چارچوب نیز پرواز داشت و لزوم بازتعریف ساز وکار و استانداردهای مورد نیاز در این حوزه نیز اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.

موتور آمبولانس

لزوم ناوگان سبک در عرصه اورژانس کشور،ضرورت حائز اهمیت دیگری است که ظاهرا در حال حاضر تنها در شهر تهران و بصورت محدود از چنین امکانات تعریف شده ای بهره گیری می شود.

موتور آمبولانس ها نیز در زمره تجهیزاتی به شمار می رود که در مواقع خاصی که گره ای ترافیکی یا معابر باریک و غیر استاندارد ،ارائه خدمات را دشوار می ساز،کارآمد و راهگشا خواهد بود.

صابری نیا، در گفتگویی با رسانه ها در خصوص تجهیز ناوگان اورژانس کشور به موتور آمبولانس ها عنوان می کند:در این خصوص نیازسنجی لازم انجام و اعلام شده و شخص وزیر پیگیر موضوع هستند تا موتورهای مناسب آمبولانس تهیه و تامین شود.

اورژانس کشور در دوران پسابرجام

امید است در فضای پسابرجام که بستر و زمینه لازم برای مراودات تجاری و بین المللی تسهیل شده است،نیازهای عرصه مذکور در سه حوزه(آمبولانس ها،بالگرد هوایی و موتور آمبولانس ها)به نحو مطلوبی فراهم شود.

در بسیاری از حوادث،تجهیزات سخت افزاری اینچنینی هستند که ناجی فرد و یا خانواده ای ازخسارات مالی و جانی بیشتر می شود.

عرصه سلامت یکی از مولفه های شاخص و برجسته در کشور های توسعه یافته محسوب می شود،عرصه ای که شاخه ها و زیر شاخه های بسیاری از آن منشعب می شوند که یکی از این موارد به مولفه اورژانس و مدیریت بحران در مواقع اضطراری معطوف می شود.

بطور یقین هرآنچه در این عرصه سرمایه گزاری شود ثمره آن درحفظ سلامت ارزشمندترین سرمایه اجتماعی،که همان نیروی انسانی است قابل لمس خواهد بود،نیازها در این حوزه بسیار جدی است و رفع آن نیازمند تلاشی مستمر،منسجم و عزم و همتی عالی است.