زیکا به مرزهای کشورمان رسیده اما مسئولان ترجیح می‌دهند سکوت کنند!

در شرایطی که «زیکا» به شدت در حال گسترش قلمرو خود در برخی نقاط جهان است و روز به روز بر شمار قربانیانش افزوده می‌شود، برخی از هموطنانمان از خود می‌پرسند: آیا روزی نوبت ما هم خواهد رسید یا آن گونه که مسئولان می‌گویند، جای نگرانی نیست؟

به گزارش «تابناک»، باز هم پای یک بیماری فراگیر در میان است و مسئولان بهداشت و درمان به گونه ای سخن می‌گویند که گویی نگرانی خاصی وجود ندارد. شبیه زمانی که آنفلوانزای خوکی یا همان H1N1 در جهان در حال گسترش بود و مسئولان اطمینان می‌دادند نگرانی خاصی نسبت به شیوع آن در کشورمان احساس نمی‌شود؛ غافل از آنکه قرار است پای این بیماری به کشورمان باز شود و چند ده نفر را در مدتی کوتاه به کام مرگ بفرستد.

زیکا چیست و چه می‌کند؟

زیکا ویروسی است که از طریق یک پشه به انسان منتقل می‌شود و در حال حاضر در بخش وسیعی از آمریکای لاتین و کشورهای حوزه کارائیب شیوع یافته و به سرعت در حال گسترش است. سازمان جهانی بهداشت به تازگی اعلام کرد که پیش بینی می‌شود امسال بین سه تا چهار میلیون نفر در آمریکا به این ویروس مبتلا شوند.

به عقیده محققان برزیلی و پژوهشگران «سازمان بهداشت قاره آمریکا» (که شاخه ای از «سازمان جهانی بهداشت» است)، شواهد فزاینده حاکی از ارتباط ویروس زیکا با بروز بیماری «میکروسفالی» است. میکروسفالی یا «کوچک سری» اختلالی در دستگاه عصبی است که در نتیجه آن، نوزادان با جمجمه و مغز کوچکتر از حد معمول متولد می‌شوند. یعنی زیکا ویروسی است که جنین ها را تهدید می‌کند.
گزارش ها حاکی‌ست شمال شرق برزیل شاهد افزایش چشمگیر تعداد نوزادانی است که با عارضه میکروسفالی به دنیا آمده اند. به گفته وزیر بهداشت این کشور، شمار نوزادان مشکوک به ابتلا به این بیماری به رقم بسیار نگران کننده ۳۸۹۳ مورد رسیده است.

این در حالی است که تنها یک چهارم افراد آلوده به زیکا علائم آلوده شدن به این ویروس را نشان می‌دهند. به همین دلیل، بسیاری از موارد ابتلا به این ویروس تشخیص داده نمی‌شوند، و در نتیجه ابعاد واقعی آلودگی به آن را به دشواری می‌توان مشخص کرد.

کشورهای آلوده به این ویروس

بنا به آمار اعلام شده از سوی «سازمان بهداشت قاره آمریکا»، تاکنون ۲۳ کشور و منطقه واقع در این قاره موارد آلودگی به ویروس زیکا را گزارش کرده اند. این تعداد بیش از دو برابر تعداد قبلی تا یک ماه پیش است.

برزیل بالاترین آمار ابتلا به این ویروس را دارد، و کلمبیا از این نظر در مقام دوم قرار می گیرد. اکوادور، السالوادور، گواتمالا، هائیتی، هندوراس، مکزیک، پاناما، پاراگوئه، پورتوریکو، سورینام و ونزوئلا نیز از کشورهای دیگری هستند که موارد بسیاری از ابتلا به زیکا در آنجا گزارش شده است.

بنا به برآورد «سازمان جهانی بهداشت»، ویروس زیکا احتمالاً در تمام کشورهای قاره آمریکا، به جز کشورهای کانادا و شیلی، شیوع خواهد یافت. تاکنون گزارشی در مورد ابتلا به این ویروس در ایالات متحد آمریکا منتشر نشده، هرچند زنی که در برزیل به این ویروس آلوده شده بود، در هاوایی نوزادی با آسیب مغزی به دنیا آورده است.

«سازمان جهانی بهداشت» می گوید زنانی که برنامه ای برای سفر به مناطق آلوده به ویروس زیکا دارند، باید پیش و پس از سفر خود به پزشکان متخصص مراجعه کنند. به گفته پژوهشگران این سازمان، زیکا می تواند از طریق خون منتقل شود، و در منی انسان نیز یافت شده است، اما تأیید امکان انتقال آن از طریق آمیزش جنسی به شواهد محکمتری نیاز دارد.

چند هفته پیش، «مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها» در آمریکا به زنان باردار توصیه کرده بود که از سفر به ۱۴ کشور و منطقه آلوده به زیکا در آمریکای لاتین و حوزه کارائیب خودداری کنند.

چرا باید نگران شیوع این بیماری در کشورمان باشیم؟

به گفته «سازمان بهداشت قاره آمریکا»، هیج آمار دقیق و قابل اتکایی در مورد تعداد افراد آلوده به این ویروس در قاره آمریکا وجود ندارد. با این حال، این سازمان با توجه به گزارشهای دریافتی از کشورهای منطقه، پیش بینی می کند که دست کم ۶۰ هزار نفر به این ویروس آلوده شده باشند، هرچند که رقم واقعی ممکن است بسیار بالاتر از این باشد. به ویژه آنکه پیش بینی ها حکایت از ابتلای سه تا چهار میلیون نفر به این ویروس در قاره آمریکا دارد.

این در حالی است که نقشه های منتشر شده در خصوص این بیماری حکایت از مستعد بودن برخی مناطق پیرامون کشورمان برای فعالیت پشه ناقل زیکا دارد و علاوه بر آن، نمونه هایی از ابتلای به این بیماری در کشورهای همسایه مان، به ویژه همسایگان جنوبی و پاکستان گزارش شده که زنگ هشدار را در این خصوص برای کشورمان به صدا در آورده است.

البته این تنها دلیل نگرانی در این خصوص نیست، بلکه آگاهی از شیوع این بیماری در مناطق گرم و مرطوب، موجب می‌شود مناطق جنوبی کشورمان در زمره مناطق دارای استعداد برای زندگی پشه ناقل این بیماری قرار بگیرد و علاوه بر آن، سواحل دریای خزر در فصول گرم سال نیز مکان مناسبی برای زندگی این حشره باشد.

این نگرانی ها زمانی تشدید می‌شود که پدیده گرم شدن زمین و خشکسالی فراگیر ناشی از آن در کشورمان را هم در نظر بگیریم حتی از احتمالاتی مانند گسترش این بیماری در سایه تحرکات بیوتروریستی هم غافل نشویم. به ویژه آنکه می‌دانیم دشمنانی مانند گروه های تروریستی فعال در منطقه، انگیزه فراوانی برای انتقال این ویروس به کشورهای مخالف خود دارند و علاوه بر آن، تبادلات روزمره با کشورهای منطقه هم می‌تواند زمینه ساز انتقال این بیماری باشد.

به همه این نگرانی ها، سخنان اخیر دکتر محمدمهدی گویا، رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت را هم می‌توان افزود که گفته: «از چهار سال گذشته نظام مراقبت فعالی برای کنترل حشره ناقل این بیماری در کشور راه‌اندازی کرده‌ایم و رد پای این پشه را رصد می‌کنیم. در طول این مدت تنها سال گذشته در مناطق بسیار کوچکی در کشور این حشره را یافتیم که بلافاصله اقدامات سرکوب گرایانه برای کنترل این عامل انجام شد و خوشبختانه دیگر موردی نداشتیم.»

بر این اساس، توقع از مسئولان بابت آموزش در خصوص این بیماری و چگونگی پیش گیری از آن و حتی تشریح فرایندهای مراقبتی از جانب ایشان، نه تنها منصفانه است، که ضرورتی اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد. به ویژه آنکه به تازگی از بابت شیوع ویروس خطرناک آنفلوانزای H1N1، متحمل آسیب های جدی شده و شمار زیادی از هموطنانمان را از دست داده‌ایم. اتفاقی که پس از وقوع آن، بسیاری از مسئولان بر دیرهنگام بودن واکنش مسئولان وزارت بهداشت تاکید داشتند و اکنون به نظر می‌رسد به نوعی مشابه در حال تکرار است!