در دعوای حق پخش یورو 2016 سرنوشت تلویزیون چه می‌شود؟

پس از آنکه صاحب امتیاز پخش مسابقات فوتبال یورو 2016 اقدام به طرح شکایت از صداوسیمای ایران به واسطه پخش یورو 2016 بدون خرید امتیاز پخش زنده این مسابقات کرد، این پرسش مطرح شده که در نهادهای قضایی بین‌الملی چه اتفاقی رخ خواهد داد و چه رایی انتظار رسانه ملی را در این پرونده حقوقی خواهد کشید؟

به گزارش «تابناک»؛ صداوسیما در برخی دوره‌های پیشین امتیاز مسابقات ورزشی نظیر بازیهای المپیک را خریداری می‌کرد اما آن گونه که روزنامه الوطن چاپ دوحه مدعی شده تلویزیون ایران بدون خرید حق پخش، مسابقات یورو 2016 را پخش زنده می‌کند و به همین دلیل شبکه bein یا همان الجزیره سابق، قصد دارد از صدا و سیمای چند کشور به دلیل استفاده غیر قانونی از حق پخش بازی های یورو 2016 شکایت کند.

مطابق با ادعای این نشریه، تلویزیون اتیوپی، موریتانی، الجزایر، تونس، چاد و ایران تصاویر را به صورت غیرقانونی از این شبکه می گیرند و پخش می کنند و به همین دلیل شبکه bein که حق پخش بازیها را به صورت رسمی خریده و به شبکه‌های مختلف فروخته، از ایران و چند کشور دیگر در نهادهای قضایی بین المللی شکایت کرده  و وارد یک کارزار حقوقی طولانی خواهد شد.

بر اساس بررسی‌های «تابناک»، در صورت ورود به مراجع بین‌المللی احتمالاً برای سال‌های طولانی این پرونده در جریان خواهد بود و رویه چنین دعواهای حقوقی سال‌ها به طول می‌انجامد و در جریان همین دوره طولانی، شاکی ترجیح می‌دهد در قالب یک توافق حقوقی بخش از ادعایش را دریافت کند و از پیگیری صرف نظر کند.

در واقع اگرچه در صورت محکومیت طرف ایرانی، احتمالاً غرامت قابل توجهی در نظر گرفته می‌شود اما معمولاً این پرونده‌ها در نهادهای بین‌المللی، نیازمند زمان طولانی است که توافق شاکی و متشاکی را در اولویت قرار می‌دهد. سوابق دعواهای مشابه درباره حق پخش نشان می‌دهد که معمولاً پرونده‌های اینچنینی در همین مرحله بسته می‌شود و دعوای حقوقی استمرار نمی‌یابد و حتی سرنوشت‌ این پرونده‌ها نیز رسانه‌ای نمی‌شود.

در این شرایط اگر مصالحه‌ای میان دو طرف رخ ندهد، صداوسیمای ایران می‌تواند به استناد به عدم پیوستن به کنوانسیون‌های الزام به رعایت کپی‌رایت، از خود برای رعایت این قانون سلب مسئولیت کند اما در عین حال ممکن است به قوانین دیگری درباره مسئولیت کشورها استناد شود و با توجه به ابعاد بین‌المللی یورو 2016 که حدود آن به خارج از مرزهای ایران مرتبط می‌شود، صداوسیمای ایران پس از طی یک دعوای حقوقی طولانی به پرداخت غرامتی قابل توجه و چند ده میلیون دلاری محکوم شود.

در صورت محکومیت تلویزیون ایران، چاره‌ای به جز پرداخت خسارت وجود ندارد و در صورت امتناع از پرداخت غرامت، این احتمال وجود دارد که حتی درباره سیگنال شبکه‌های ایران بر روی ماهواره‌های عربی به حکم همان مراجع قضایی بین‌المللی مشکلی پیش بیاید. به همین دلیل اگر چنین محکومیتی رقم بخورد، بعید است تلویزیون ریسک عدم پرداخت جریمه را متحمل شود.

شواهد نشان می‌دهد این دعواهای حقوقی در سال‌های آینده به مراتب جدی‌تر می‌شود و تنها به حق پخش مسابقات ورزشی نیز خلاصه نخواهد شد. بر همین اساس به نظر می‌رسد ضروری باشد، در زمینه کپی رایت اقدامات جدی فنی و حقوقی در کشور پیگیری شود و در این زمینه اطلاع رسانی شفافی نیز صورت پذیرد، چرا که ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور بخش خصوصی نیز در حوزه فرهنگ با چنین چالش‌های حقوقی مواجه شود.