اگر تا چند سال گذشته، جوانان نخبه و شایسته دهه شصت از کمبود امکانات دانشگاهی یا نبود تضمین شغلی و بیکاری شکایت میکردند، امروز باید از سودجویان منفعت طلبانی شکایت کنند که در میان غفلت و بیتوجهی مسئولین، با فراخوانهای استخدامی و دعوت به کارهای بینتیجه و منفعت طلبانه با سرنوشت و زندگی آنها بازی میکنند.
به گزارش «تابناک» پس از رسانهای شدن ماجرای استخدامیهای سال گذشته آموزش و پرورش که داوطلبان پذیرفته شده آن با وجود هزینههای میلیونی و خسارتهای زیاد همچنان بلاتکلیف هستند، این بار اخباری به دست رسیده که نشان میدهد، وضعیت استخدام در شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران به مراتب بدتر است. این شرکت به رغم دریافت هزینههای چند میلیونی از کارجویان صریحاً به آنها اعلام میکند که در قبال استخدام آنها هیچ تعهدی ندارد.
به بیان بهتر، اگر وزارت آموزش و پرورش در فراخوان اولیه استخدامی خود حرفی از شهریه نزده بود و پس از آن نیز با ملاحظه مشکلات کارآموزان قولهای مساعدتی نظیر پرداخت وام به آنها را در دستور کار قرار داد اما شرکت راه آهن علی رغم دریافت بیش از ۳ میلیون تومان شهریه از هر داوطلب پذیرفته شده در آزمون اولیه و تحمیل هزینه سنگین به آنها از سویی مدعی است، این شرایط صریحاً از همان ابتدا اعلام شده بود و مشکلات داوطلبان به ما ربطی ندارد.
در همین رابطه، برخی از شرکت کنندگان آزمونهای استخدامی شرکت راه آهن مدعی هستند، این شرکت در سال ۱۳۹۴ و ۱۳۹۳ با انجام فراخوان و برگزاری آزمون استخدامی از میان شرکت کنندگان تعداد سه برابر ظرفیت را به مصاحبههای تخصصی فراخواند و پس از انجام مصاحبهها و فرایندی نظیر تعهد محضری، سوء پیشینه و... اقدام به جذب تعداد محدودی از داوطلبان کرد.
با این حال فرایند انجام شده پایان دوره استخدامی نبود و پذیرفته شدگان مجبور میشوند تا برای کسب مهارتهای لازم در دورههای یک ساله «قابلیت سازی» شرکت کنند. بنا بر اظهارات داوطلبان پذیرفته شده نهایی، دورههای «قابلیت سازی» شرکت راه آهن با احتساب ۳ میلیون شهریه و همچنین هزینههای ایاب و ذهاب و... برای آنها قریب به ۱۰ میلیون تومان هزینه داشته است.
این در حالی است که هیچ یک از پذیرفته شدگان نسبت به استخدام قطعی و آغاز به کار اطمینان صد درصدی ندارند و همچنین با وجود دورههای عملی و آموزشهای خطرناک بیمه شامل حال هیچ کدام از کارآموزان نیست.
در همین رابطه، یکی از پذیرفته شدگان نهایی آزمون استخدامی سال گذشته شرکت راه آهن به «تابناک» گفت: «پس از ۹ ماه چنان بلایی به سر ما آمده که اکنون کلی بدهی ببر دوشمان سنگینی میکند. امروز حسرت روزهای قبل از ورودمان به راه آهن را میخوریم. روزهایی که تنها دغدغه برایمان بیکاری بود، ولی امروز دغدغهٔ بیکاری از یک طرف دغدغهٔ موقعیتهایی شغلی که از سال ۹۳ و پس از قبولی در آزمون به امید لکوموتیوران شدن دست رد به سینه شان زدیم و گفتیم دیگر ما لکوموتیوران هستیم و با این خیال، همه موقعیتها را از دست دادیم. از طرف دیگر ما را شدیداً آزار میدهد».
یکی دیگر از پذیرفته شدگان این آزمون استخدامی نیز به «تابناک» گفت: «ما لکوموتیورانان جدید (پذیرفته شدگان نهایی آزمون استخدامی) که تابستان سال ۹۳ آزمون دادیم، تا الان نزدیک به ده میلیون خرج کردهایم که تمام آن را هم قرض گرفتیم. الان هم که دو ماه است مشغول به کار شدیم، راه آهن حتی یک ریال به ما حقوق نداده است. آنها نه ما را بیمه میکنند و نه نسبت به استخدام قطعی ما تعهدی میدهند».
در همین رابطه «تابناک» تلاش کرد تا موضوع و مشکل این استخدامیها را از طریق مسئولین شرکت راه آهن سؤال کند که مسئول روابط عمومی شرکت راه آهن در یک گفتوگوی کوتاه با خبرنگار «تابناک» تأکید داشت، این شرایطی که مطرح است، آزمون استخدامی نیست و نام آن «طرح قابلیت سازی» است.
همچنین مسئول روابط عمومی شرکت راه آهن تأکید داشت، ما از همان ابتدا شرایط را از طریق آگهیها به اطلاع شرکت کنندگان میرسانیم و آنها با آگاهی نسبت به این موضوع وارد این چرخه کاری میشوند.
بر اساس آنچه رفت، مشاهده میشود در شرایط کنونی و در حالی که آمار فارغ التحصیلان جویای کار در کشور به بالای میلیون رسیده است، از نظر استخدامی در بخشهای مختلف دولتی و خصوصی وضعیتی حاکم است که از چند بعد قابل بررسی است.
الف) نخست اینکه حجم بالای جوان جویای کار به محض مشاهده یک شرایط استخدامی با هدف رهایی از وضعیت بیکاری بدون توجه به علاقه، شرایط، هزینه، مشکلات و... نهایت تلاش خود را انجام میدهند تا در آن آزمون استخدامی پذیرفته شوند و صفت ناپسند بیکاری را از روی پیشانی خود پاک کنند.
ب) مسأله دیگری که در رابطه با اینگونه اخبار قابل تأمل است، این است که به رغم افتخار در رابطه با حجم بالای دانشجو و نیروی متخصص، امروزه جامعه با موج عظیمی از نیروی کار رو به رو است که به استناد دورههای آموزشی آن هم شهریهها میلیونی، از توانایی انجام کار بدون گذراندن دورههای آموزشی، فارغ از تخصیلات دانشگاهی گذشته بر نمیآیند. این موضوع خود گواه محکمی است که در گذشته مسئولین و متولیان آموزش عالی کشور در رابطه با تناسب میان آموزشها و تخصصهای مورد نیاز جامعه تا حدود زیادی به بیراهه رفتند. به عبارتی دانشگاههای کشور به جوانان آموزشهایی دادهاند که اکنون و در بازار کار دردی از دردهای آنها را دوا نمیکند و تنها این هزینه بیت المال و عمر جوانان کشور بوده است که تلف شده است.
ج) مسأله دیگر نیز این است که اکنون و در میان بیتوجهی و بیبرنامگی مسئولین نسبت به ساماندهی و تأمین کار برای افراد تحصیلکرده جویای کار، شرکتها و نهادهای خصوصی و دولتی هر یک خود را با یک جامعه عظیم پولساز مواجه میبینند که میتوانند با کمترین هزینه و تعهد نسبت به آنها و با برگزاری آزمونهای استخدامی و دورههای آموزشی سوری از طریق آنها به سودهای سرشاری دست یابند.
«تابناک» در ادامه تلاش میکند تا ابعاد دیگری از ماجرای استخدامیهای کاسب کارانه و بینتیجه را آشکار کند.
توضیح تکمیلی «تابناک»
در متن ابتدایی این خبر از لفظ شرکت «رجا» استفاده شده که شرکت «رجاء» با «شرکت راه آهن» متفاوت است. «تابناک» ضمن اصلاح این اشتباه، از مسئولان شرکت «رجا» پوزش میخواهد.