با وجود امید مجددی که در چند سال اخیر در صنعت گاز شکل گرفته مهم‌ترین معضل صنعت گاز را می‌توان در عدم انتشار آمار و اطلاعات رسمی و دقیق برشمرد. ترازنامه هیدروکربوری که از جمله مهم‌ترین اسناد انرژی کشور به شمار می‌رود از سال 92 به بعد انتشار نیافته است و برای به دست آوردن آمارهای صنعت گاز کشورمان بایستی به گزارش شرکت‌ها و دولت‌های خارجی رجوع کنیم.
به گزارش
تابناک اقتصادی مراسم پنجاهمین سال تاسیس شرکت ملی گاز ایران هفته گذشته با حضور رییس جمهور و دو وزیر در حالی برگزار گردید که این مراسم پوشش رسانه‌ای محدودی را به خود دید. در عین حال، هوای سیاست‌زده این روزهای جامعه موجب گردید تا شعارها و حملات رییس جمهور به مخالفین سیاسی‌اش در این مراسم تبدیل به تیتر آن دسته از معدود مطبوعات و خبرگزاری‌هایی گردد که درباره این مراسم نوشتند. بی‌توجهی به صنعت گاز ایران منحصر به رسانه‌ها نیست و در طول عمر 50 ساله گاز ایران شاید این کم‌ضررترین بی‌توجهی به آن باشد.
شرکت ملی گاز ایران در زمستان 1344 به منظور جمع‌آوری، پالایش و پخش فرآورده‌های گازی تاسیس گردید در حالی که پیش ازین و برای مدت 50 سال گاز تولیدی در استخراج نفت بدون هیچگونه استفاده‌ای سوزانده می‌شد. پس از آن اما اوضاع رو به بهبودی رفت و طبق آمار شرکت بریتیش پترولیوم پس از 8 سال میزان گاز تولیدی در ایران به 20.7 و میزان مصرف به 13 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در سال رسید. برای مقایسه در کشوری صاحب تکنولوژی مانند انگلستان در آن سال 32.8 میلیارد مترمکعب تولید و 33.5 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی مصرف گردید. اما این سال مبدل به نقطه عطف شکوفایی صنعت گاز ایران گردید و پس از آن و تا سال 1979 تولید گاز به 17.9 میلیارد مترمکعب در سال کاهش یافت.
پس از انقلاب به دلیل مهاجرت شرکت‌های خارجی از صنعت گاز به یکباره با 60 درصد کاهش تولید در سال مواجه گردیدیم. دولتِ جنگ تلاش خود را برای افزایش تولید انجام داد و خاتمه‌ی جنگ تحمیلی مصادف گردید با رسیدن به رکورد تولید گاز کشور که 14 سال پیش از آن به ثبت رسیده بود. امنیت پس از خاتمه جنگ اما رشد محسوسی در افزایش تولید به وجود نیاورد. دولت پنجم طرح افزایش 4 میلیون بشکه‌ای نفت را در برنامه اول توسعه گنجاند که بیشتر بودجه توسعه وزارت نفت را صرف خود کرد. این کم‌توجهی به صنعت گاز موجب شد تا در سال 71 با کاهش تولید گاز سالانه روبرو گردیم و رکوردزنی در افزایش تولید گاز تا 6 سال پس از جنگ محقق نگردد.
با آغاز دولت هفتم روح تازه‌ای به صنعت گاز کشور دمیده شد. شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی در سال 77 تأسیس گردید و میزان رشد تولید سالانه در سال 1999 و سپس 2002 رکوردشکنی کرد. در دولت هفتم و هشتم با ورود شرکت‌های بزرگ خارجی به صنعت گاز ایران 5 فاز میدان گازی پارس جنوبی به سرعت به بهره‌برداری رسید. شتاب رشد تولید در پارس جنوبی موجب شد تا میزان تولید در سال 1384 و تنها پس از 4 سال از شروع برداشت ایران از پارس جنوبی با تولید سالانه قطر که سابقه 16 ساله در برداشت ازین میدان عظیم داشت برابر گردد. در این سال‌ها اما قراردادهای کرسنت و استات اویل برای مدیران نفتی مسئله‌ساز شد. روند شکوفایی صنعت گاز اگرچه با خروج برخی شرکت‌های خارجی از صنعت گاز در دولت نهم کندتر شد اما تا سال 2009 همچنان امیدبخش بود. به طوری که در این زمان 10 فاز از پارس جنوبی وارد شبکه تولید گردید. اما مدیریت احساسی و شعارگرایانه بر وزارت نفت از یک سو و اعمال تحریم‌های بین المللی از سوی دیگر گاز ایران را به قهقرا برد و موجب شد تا از سال 2010 تا سال 2014 تنها فاز 12 از پارس جنوبی به بهره‌برداری برسد و تولید ایران در سال‌های 2012 و 2013 بین 166.2 تا 166.8 میلیارد مترمکعب در سال در جا بزند. این سال‌ها از جمله بی‌ثبات ترین سال‌های وزارتخانه باثبات نفت پس از انقلاب بود و در دولت نهم و دهم، 4 وزیر و 3 سرپرست از جمله شخص رییس جمهور وقت را با حفظ سمت بر سکان مدیریت خود دید.
با بازگشت مجدد زنگنه و دیگر مدیران باسابقه نفتی به وزارت نفت، فازهای در دست ساخت پارس جنوبی اولویت‌بندی گردید و در مدت 3 سال 4 فاز جدید وارد چرخه تولید گردید. وعده‌ی برابری مجدد برداشت ایران و قطر را تا پایان سال 95 از سوی مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس داده شده که البته بایستی منتظر ماند و دید که این وعده‌ها تا چه حد عملی خواهند شد.
سرمایه‌گذاری ما در میدان گازی مشترک پارس جنوبی (گنبد شمالی) از سال 1998
شروع و جمعا به 65 میلیارد دلار رسیده است؛ در حالی که کشور رقیب ما، قطر
سرمایه‌گذاری 400 میلیارد دلاری‌اش را از سال 1988 آغاز کرده که خود گویای
جفایی است که در حق این سرمایه‌ی خدادادی ما رفته‌است.
عدم شفافیت در ارایه آمارها
با وجود امید مجددی که در چند سال اخیر در صنعت گاز شکل گرفته اما مهم‌ترین معضل صنعت گاز را می‌توان در عدم انتشار آمار و اطلاعات رسمی و دقیق برشمرد. ترازنامه هیدروکربوری که از جمله مهم‌ترین اسناد انرژی کشور به شمار می‌رود از سال 92 به بعد انتشار نیافته است و برای به دست آوردن آمارهای صنعت گاز کشورمان بایستی به گزارش شرکت‌ها و دولت‌های خارجی رجوع کنیم. از طرف دیگر جزییات بیشتر قراردادهای نفتی و گازی کشور حالت محرمانه دارند که این گونه عدم شفافیت در نهادهای عمومی نهایتا منجر به فساد خواهد شد؛ چنانکه در مسئله حقوق‌های نجومی شاهد آن بودیم!
زنگنه اگه پاکدست بود جریان کرسنت به وجود نمی یامد