تبلیغ خطوط هوایی و بانک‌ها در ماهواره مشمول برخورد می‌شود؟

پس از آنکه شبکه ماهواره‌ای «جم» اقدام به پخش تبلیغ فیلم‌های سینمایی نمود، برخوردهایی با پخش کنندگان برخی از فیلم‌های سینمایی رخ داد. اکنون این شبکه ماهواره‌ای اقدام به تبلیغ خطوط هوایی ایران و همچنین برخی از بانک‌های بزرگ کشور نموده تا این پرسش پیش آید که آیا این مجموعه‌های بزرگ نیز مشمول تعقیب قضایی به جهت این تبلیغات خواهند شد؟
 
به گزارش «تابناک»؛ شبکه ماهواره‌ای جم در اقدامی قابل تامل اقدام به پخش تبلیغات یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های کشور و همچنین خط هوایی اصلی کشور نموده است؛ اقدامی که بعید به نظر می‌رسد در راستای «فرهنگ‌سازی» و به صورت داوطلبانه بوده باشد و به نظر می‌رسد دقیقاً حکم آگهی بازرگانی را دارد. این تبلیغات در حالی از این شبکه ماهواره‌ای پخش می‌شود که این خط هوایی در تلویزیون کشورمان تبلیغات ندارد و برخی برندهای دیگر نیز که به جم تبلیغ می‌دهند، قید تبلیغ در تلویزیون را زده‌اند؛ اتفاقی که با سینما آغاز شد و برای درک بهتر فضا، باید مرور آن اتفاقات داشت.

 

پس از آنکه صداوسیما تبلیغات فیلم‌های سینمایی را محدودتر از حد تصور کرد و تبلیغ‌های پخش شده از تلویزیون نیز به گونه‌ای ممیزی می‌شدند که از هرگونه جذابیت تبلیغاتی بودند، برخی سینماگران داخلی، سراغ شبکه‌های فارسی زبان ماهواره‌ای رفتند و به طور مشخص شبکه «جم تی وی» محوریت تبلیغات را به دست گرفت و در مدت نه چندان طولانی، تعداد قابل توجهی از فیلم‌های سینمایی را تبلیغ نمود که به رشد میزان فروش سینمای ایران نیز کمک قابل توجهی کرد.

این تبلیغات ماهواره‌ای در دی ماه 1394 منجر به احضار ده تهیه کننده سینما به دادسرای فرهنگ و رسانه شد و با آنها درباره عدم تبلیغات در شبکه‌های ماهواره‌ای گفت و گو و تذکر لازم به آنان داده شد و همزمان اداره بازرگانی صداوسیما، تعهدنامه خاصی مقابل تهیه کنندگانی قرار داد که قرار بود آگهی تبلیغاتی فیلم‌هایشان از تلویزیون محدود پخش شود.

این تعهدنامه نیز تأثیر خاصی نداشت و با فرا رسیدن نوروز 1395، به جز فیلم «بادیگارد» که تبلیغ بسیار وسیعی در تلویزیون داشت، سایر فیلم‌ها از تبلیغات ماهواره‌ای بهره برداری کردند و این اتفاقات تأثیر قابل توجهی در فروش این آثار داشت که باعث شد، اساساً معادلات درباره گیشه سینما در سال جاری به کلی تغییر کند.

مطابق با اطلاعات، «تابناک» اخیراً منتشر کرد، حداقل دریافتی شبکه اصلی پخش کننده این آگهی‌ها برای آغاز پخش آنونس‌های فیلم‌های سینمایی، پانزده میلیون تومان بوده و فیلم دارای بیشترین تبلیغات در این شبکه، ۳۰۰ میلیون تومان هزینه تبلیغات پرداخت کرده که واقعاً در قیاس با تعرفه‌های تبلیغات ایران رقم بسیار اندکی ـ به نسبت میزان تأثیرگذاری در جذب مخاطب ـ برای این فیلم‌هاست.

البته این تبلیغات صرفاً از سوی تهیه کنندگان فیلم‌ها در ایران نبود و با توجه به اینکه کپی رایت این فیلم‌ها برای اکران در اروپا و آمریکا فروخته شده بود، بخشی از این تبلیغات از سوی صاحبان امتیاز پخش فیلم‌ها در اروپا و آمریکای شمالی (آمریکا و کانادا) صورت پذیرفته تا ایرانی‌های ساکن این مناطق از جهان، مشتاق تماشای این فیلم‌های ایرانی شوند. طبیعتاً کنترل این بخش از تبلیغات از اختیار تهیه کنندگان ایرانی خارج است؛ اما درباره آن دسته از تبلیغاتی که متوجه اکران فیلم در ایران بوده، مسئولیت متوجه تهیه کننده ایرانی بود.

پس از آنکه با وجود هشدارهای مسئولان قضایی، روند پخش تیزر فیلم‌ها از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان متوقف نشد و حتی با وجود تأکید در پروانه نمایش فیلم‌های اکران دوم نوروز، این آثار نیز اقدام به تبلیغات ماهواره‌ای کردند، دادستانی در نامه‌ای به سازمان سینمایی تأکید کرد از این پس تمامی فیلم‌هایی که تبلیغات ماهواره‌ای داشته باشند، توقیف می‌شود. سازمان سینمایی نیز این نامه را به زیرمجموعه‌های سینمایی‌اش ابلاغ کرد و در این میان، فیلم «عادت نمی‌کنیم» با دستور قضایی به دلیل تبلیغات تلویزیونی به عنوان نخستین مصداق برخورد، توقیف شد و از روز شنبه این فیلم روی پرده نخواهد بود.

همزمان با این سلسله وقایع، سازمان سینمایی در نشستی با شورای تهیه کنندگان و سایر متولیان مرتبط، نسبت به جدیت این ماجرا تأکید کرد و بلافاصله تهیه کنندگان و پخش کنندگان درصدد توقف پخش آنونس فیلم‌هایشان از شبکه «جم تی وی» برآمدند اما مدیران این شبکه نه تنها حاضر به توقف پخش تیزر فیلم‌ها نشدند، بلکه سایر فیلم‌هایی که تیزرشان را پخش نمی‌کردند از جمله «رسوایی» و «ایستاده در غبار» را نیز در جدول پخش‌شان قرار دادند تا بدین ترتیب جنگی علنی را آغاز کرده باشند.
 
در ادامه این درگیری، گروهی از سینماگران خواستار توقف پخش آنونس آثارشان از شبکه‌های ماهواره‌ای شدند که برای مدتی این توقف رخ داد؛ اما اندکی بعد دوباره، پخش آنونس فیلم‌ها از «جم تی وی» از سر گرفته شد. به زعم برخی ناظران این تبلیغات به سفارش تهیه‌کننده‌ها بود و بنا بر اظهارات تهیه کنندگان، آنها هیچ سفارشی برای پخش انونس فیلم‌هایشان نداده‌اند و شبکه‌های ماهواره‌ای خودسرانه چنین تبلیغاتی می‌کنند.
 
در نهایت چندی پیش، سه دفتر پخش سینمایی فیلمیران به مدیریت علی سرتیپی، نورتابان به مدیریت محمدرضا صابری و پویافیلم به مدیریت عبدالله علیخانی مجوز تازه پخش دریافت نخواهند کرد و در ماه‌های بعدی برای اکران فیلم با چالش‌هایی مواجه خواهند شد. اکنون باید دید آیا چالش قانونی مشابه متوجه بانک‌های بزرگ و خطوط هواپیمایی که تبلیغات‌شان از این شبکه‌ها پخش شده، رقم خواهد خورد یا بدون هیچ مشکلی تبلیغ این بانک‌ها و خطوط هوایی همچنان پخش خواهد شد؟