به فاصله چند ماه از انتشار خبر فوت «لطیفه»، دختر مهاجر غیرقانونی ساکن کشورمان به دلیل ممنوعیت پیوند عضو به اتباع بیگانه غیرمجاز و حواشی که به دنبال داشت، ساعاتی پیش وزیر بهداشت اظهارنظری در خصوص پیوند عضو داشت که میتواند بار دیگر به حاشیه ها دامن زده و ابهام آفرین شود.
به گزارش «تابناک»، دکتر سیدحسن هاشمی در مراسم «جشن نفس» که شب گذشته برای بزرگداشت اهداکنندگان عضو برگزار شد، ضمن توضیحاتی در خصوص تاریخچه پیوند عضو در کشورمان، جایگاه ایران در میان کشورهای منطقه و جهان در این زمینه و ارائه بیلانی از عملکرد کشورمان در پیوند عضو در سالیان متمادی، خرید و فروش عضو را «زشت» خواند تا موجبات تعجب عدهای را فراهم آورد.
او در این باره گفت: «اگر بتوانیم در ایران در حوزه پیوند اعضا به ویژه در زمینه پیوند کلیه فرهنگ سازی کنیم، بسیار مناسب است. چرا که تعداد افراد منتظر در لیستهای پیوند کلیه بسیار است و ما میتوانیم 10 درصد افراد لیست انتظار را پیوند کنیم؛ یعنی تجهیزاتمان اعلا، متخصصهایمان پرشمار، اما اهدای عضومان هنوز به دلیل عدم فرهنگ سازی با اقبال قابل توجهی مواجه نیست».
وزیر بهداشت در ادامه افزود: «مردم باید توجه کنند که یک کلیه هم برای آنها مناسب است. میبینیم که بسیاری از خانوادهها، عزیزانشان نیازمند پیوند کلیه هستند و زشت است که عدهای کلیه فروشی کنند و عدهای هم آن را بخرند، در حالی که میتوانیم اهدای عضو انجام دهیم».
اما آیا واقعا کلیه فروشی زشت است؟ اصلا مگر درباره امری اخلاقی یا قابل توصیف سخن میگوییم که میشود آن را «زشت» یا «زیبا» خواند؟ آن هم در ماجرایی که یک روی آن، پیوند عضو و زنده ماندن عزیزانمان است و روی دیگر آن، ممکن نشدن پیوند، اوج گرفتن بیماری و در نهایت از دست رفتن جان ایشان؟
تنها کافی است به این مهم دقت کنیم که پیوند عضو نه یک کار تفریحی یا حاشیه ای، که اقدامی در راستای حفظ حیات افراد است تا دریابیم که زشت و زیبا خواندن آن، یعنی ارزش گذاری اخلاقی روی موضوع و به بیراهه رفتن؛ رویکردی که اتفاقا زیبا خواندن اهدای عضو نیز معنا نمیشود که اگر میشد، سخنان وزیر شکل ناخوش تری مییافت؛ آنقدر که گویی وی گفته: چرا برای عضو دادن پول میگیرید؟ این کار زشت است! پول نگیرید تا زیبا شود!»
این رویکرد بی شک، نه مورد تأیید وزیر است و نه هیچ کس دیگری، چون فلسفه اهدای عضو، رایگان بودن واگذاری عضو نیست و ماجرا انسانی تر و حتی ورای این است؛ موضوعی که از شنیدن سخنان اخیر وزیر استنباط نمیشود و البته تنها اشکال وارد به این اظهار نظر هم نیست.
موضوع مهم تری که قاضی زاده هاشمی با زشت خواندن فروش کلیه به آن بی توجه بوده، چرایی فروش کلیه است. اینکه چرا عدهای راضی میشوند بخشی از تنشان را جدا کرده، آن را به فروش برسانند و برای خود شرایطی فراهم آورند که ممکن است آسیب هایی برایشان داشته باشد و حتی ایشان را به صف نیازمندان دریافت کلیه پیوند بزند.
پاسخ دادن به این پرسش، البته چندان دشوار به نظر نمیرسد و احتمالا اکثریت قریب به اتفاق ایرانیان میدانند که فروش کلیه یا اتفاقاتی از این دست، راهی برای به دست آوردن پول و رفع برخی حوایج مادی افراد است و هیچ فردی که توانمندی مالی داشته باشد، متقاضی فروش عضو نیست. اینجاست که بی اطلاعی وزیر از این موضوع عجیب تر به نظر میرسد.
بی اطلاعی یکی از اعضای هیأت دولت از فقری که سال هاست گریبان جامعه را گرفته و فروش کلیه یکی از نشانههای شوم شیوع آن است؛ فقری که جلوههای آن را در سطوح مختلفی میتوان دید و اگر قرار باشد زشتی های همراهش را بشمریم، ندیدن این فقر، یکی از گزینه ها خواهد بود!