با به‌کارگیری چند نکته ساده، سهامی را بخرید که برای مدت طولانی سودده باشد و همچون وارن بافت ثروتمند شوید.
دلیل اصلی افراد برای سرمایه‌گذاری در سهام چیست؟ مسلماً به دست آوردن سود و افزایش ثروت. این هدف از دو راه قابل‌دستیابی است: یکی افزایش قیمت سهم و دیگری سود سالانه سهام که به‌صورت نقدی بین سهامداران تقسیم می‌شود. برخی سهامداران به دریافت سود سهام علاقه‌ای ندارند و بیشتر تمایل دارند سود سالیانه شرکت برای راه‌اندازی پروژه‌های جدید سرمایه‌گذاری شود و به این شکل ارزش سهامشان رشد بیشتری کند.
سرمایه‌گذاری در سهام این شرکت‌ها ریسک بیشتری نسبت به سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌هایی دارد که هرساله درصد بالایی از سود خود را به‌صورت نقدی بین سهامدارانشان تقسیم می‌کنند؛ اما آینده درخشانی هم در انتظار سهامدارانشان است. مطالعه سرگذشت وارن بافت، پیتر لینج و دیگر سرمایه‌گذارانی که رویکرد بلندمدت دارند، نشان‌دهنده این موضوع است. حالا اگر شما نیز تا چند سال آینده به پول خود احتیاج ندارید، در سهام باارزش سرمایه‌گذاری کنید که پتانسیل رشد بالایی دارند؛ اما سؤال اینجاست که چگونه می‌توان سهام ارزشمند را شناسایی کرد؟ در این آموزش به این موضوع خواهیم پرداخت.
به سهامی ارزشمند گفته می‌شود که سریع‌تر و بیشتر از شاخص سهام رشد می‌کند. به عبارتی یک سهم ارزشمند، عملکرد بهتری نسبت به سایر شرکت‌های هم‌گروه دارد. برای مثال فروش بیشتر و سود بالاتری دارد. از طرفی این نوع سهام، نسبت به ارزش واقعی‌شان، قیمت کمتری هم دارند. برای مثال شما بعد از تجزیه‌وتحلیل شرکت الف، حاضر هستید برای هر سهم آن مبلغ ۳۴۰ تومان پرداخت کنید، اما این سهم در بازار به قیمت ۲۷۰ تومان به فروش می‌رسد؛ بنابراین برای انتخاب یک سهم ارزشمند، باید شرکت را از جهات مختلف تجزیه‌وتحلیل کنید و صبر و انضباط مالی داشته باشید تا به موفقیت‌های بزرگ برسید. افرادی نظیر وان بافت، بنجامین گراهام، پیتر لینچ و جان تمپلتون با همین روش ثروتمند شده‌اند.
اگرچه با رعایت نکات بالا می‌توانید تا حد زیادی در انتخاب سهام خوب از بد موفق عمل کنید، بااین‌حال نکات بیشتری هم وجود دارد که به شما در انتخاب سهام ارزشمند کمک می‌کنند. باهم این نکات را مرور کنیم.
گوش‌به‌زنگ تحولات بزرگ تکنولوژی، اقتصادی و سیاسی باشید:
یک شرکت قوی در صنعتی رو به رشد راهی جز موفقیت ندارد. چنانچه تاریخچه بورس را بررسی کنید، مثال‌های متعددی از آن را می‌یابید. گاهی برخی تحولات مقدمات رشد یک صنعت را فراهم می‌کنند. تصور کنید تا پانزده سال قبل هیچ صحبتی از خودپرداز بانک، دستگاه کارت‌خوان فروشگاهی، بانکداری موبایلی و اینترنتی در ایران نبود؛ اما تصور کنید امروز بانکی هیچ‌یک از این خدمات را به مشتری‌های خود ندهد. چه اتفاقی می‌افتد؟ افزایش تحریم‌ها یا برچیده شدن آن، تغییرات نرخ ارز یا پیر شدن جمعیت کشور هر یک تحولات عظیمی هستند که همه شرکت‌های بورسی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. پیش از اینکه غافلگیر شوید در مورد هر یک از این تحولات بزرگ، برنامه‌ریزی کنید.
رشد شرکت را با رشد شاخص‌های صنعت و بازار مقایسه کنید:
شما برای تشخیص میزان رشد شرکت باید آن را با یک معیار دیگر مقایسه کنید. معمولاً افراد برای این کار رشد سهام شرکت خود را با رشد سهام شرکت‌های مشابه در صنعت یا شاخص کل بورس مقایسه می‌کنند. برای این مقایسه می‌توانید سود هر سهم شرکت خود را با سود هر سهم آن در سال قبل مقایسه کنید. مثلاً سود هر سهم شرکت الف در سال جاری ۶۵ تومان است. در سال گذشته سود هر سهم شرکت الف ۵۰ تومان بود. با مقایسه این دو باهم می‌بینیم که سود هر سهم شرکت طی یک سال ۳۰ درصد رشد داشته است، حال‌آنکه شاخص صنعت در سال گذشته ۲۲ درصد رشد داشته است؛ بنابراین سهم شرکت الف ارزشمند است.
مزیت و برتری شرکت را نسبت به رقبا مقایسه کنید:
شرکت‌هایی که توانسته‌اند در حوزه فعالیتشان جایگاه مستحکمی را برای خود بسازند، می‌توانید در درازمدت به سودآوری خود ادامه بدهند. شرکتی که یک یا چند مورد از موارد زیر را دارد، شرکتی ارزشمند است:
نام تجاری پرآوازه‌ای دارد و همه محصولات آن را می‌شناسند: وقتی صحبت از لوازم‌خانگی، مواد خوراکی یا لبنیات می‌شود، در میان تولیدکنندگان داخلی نام چه شرکت‌هایی را به خاطر می‌آورید؟
موانع متعددی وجود دارد که اجازه نمی‌دهد رقبا به بازار آن شرکت وارد شوند: برخی شرکت‌ها در حوزه‌ای فعالیت می‌کنند که قوانین بسیار سخت‌گیرانه‌ای از سوی دولت بر آن حاکم است. همین‌طور ممکن است ورود به بازار برخی محصولات نیازمند سرمایه‌گذاری کلان باشد و ریسک بالایی داشته باشد.
شرکت بخش تحقیق و توسعه قوی دارد: تحقیق و توسعه موجب تولید محصولاتی که می‌شود که مشتریان بسیاری در خارج از شرکت منتظر آن هستند.
گزارش‌های حسابداری شرکت را بررسی کنید و از استحکام مالی آن مطمئن شوید:
بررسی اعداد و ارقام حسابداری یکی از کارهایی است که عمده تحلیلگران انجام می‌دهند و به آن تحلیل بنیادی گفته می‌شود که با بررسی ترازنامه، صورتحساب سود و زیان، جریان وجوه نقد و بقیه گزارش‌های مالی آغاز می‌شود و به بررسی بازار، صنعت و فضای سیاسی و اقتصادی کشور ختم می‌شود. بعد از پایان فرآیند تحلیل تکنیکال شما می‌توانید در مورد سلامت مالی شرکت تصمیم‌گیری کنید. برای آشنایی بیشتر با تحلیل بنیادی سایر مقالات ما در وب‌سایت مدیرمالی را مطالعه کنید؛ اما به سه آیتم از تحلیل بنیادی باید بیشتر توجه کنیم. این سه مورد عبارت‌اند از:
فروش: امسال شرکت شمارا غافلگیر کرد؟ میزان فروش شرکت را با فروش سال قبل مقایسه کنید. انتظار می‌رود فروش شرکت حداقل ۱۰ درصد رشد کرده باشد.
سود: سود شرکت هم باید برابر با نرخ رشد فروش افزایش یابد. درصورتی‌که فروش ۱۰ درصد رشد داشته باشد، رشد ۱۰ درصدی سود شرکت هم قابل‌قبول است.
بدهی: آیا مجموع بدهی‌های شرکت برابر یا کمتر از بدهی‌های آن در سال گذشته است؟ شرکت‌هایی که با بدهی‌های روزافزون دست‌وپنجه نرم می‌کنند، شرکت‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیستند.
مدیران شرکت و عملکرد آن‌ها را ارزیابی کنید:
مدیران شرکت نقش بسیار مهمی در موفقیت شرکت دارند؛ اما چگونه می‌توان عملکرد آن‌ها را سنجید؟ برای این کار کافی است اعداد و ارقام مالی زیر را بررسی کنید:
بازده سهامداران (ROE): این نسبت نشان می‌دهد که مدیران با استفاده از سرمایه سهامداران شرکت چه مقدار سود برای آن‌ها به دست آورده‌اند. برای محاسبه آن ابتدا از صورتحساب سود و زیان، سود خالص شرکت را به دست آورید. سپس آن را بر حقوق صاحبان سهام (دارایی‌ها-بدهی‌ها) تقسیم کنید. به خاطر داشته باشید که همیشه اعداد و ارقام را حداقل برای دو سال متوالی حساب کنید تا بتوانید عملکرد شرکت را نسبت به سال قبل نیز بسنجید. بازده سهامداران ۱۵ تا ۲۰ درصد می‌تواند قابل‌قبول باشد.
رشد سود شرکت و حقوق صاحبان سهام: درصورتی‌که ثروت سهامداران و سود شرکت سال‌به‌سال رشد بیشتری داشته باشد، عملکرد مدیران خوب بوده است.
بررسی کنید که سهامداران حقوقی شرکت چه کسانی هستند و تحلیلگران چه نظری در مورد وضعیت سهام دارند:
ممکن است شما در سهامی فوق‌العاده سرمایه‌گذاری کنید، اما بعد از گذشت مدتی هیچ اتفاقی نیفتد و قیمت سهام همچنان ثابت باقی بماند! چرا؟ … علت افزایش قیمت، افزایش تقاضا است؛ یعنی برای یک سهم تعداد خریداران از تعداد فروشندگان بیشتر باشد. اگر شما سهمی را به‌درستی شناسایی و خرید کردید و توجه بازار نیز به آن سهم جلب شد، مطمئن باشید قیمت‌ها افزایش می‌یابد؛ بنابراین به نکات زیر توجه کنید:
خرید سهامداران حقوقی: آیا صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری برنامه‌ای برای خرید سهم موردنظر شما دارند؟ اگر جواب مثبت است، انتخاب شما، گزینه‌ی خوبی است.
گزارش‌های تحلیلگران: آیا تحلیلگران در گزارش‌های و اخبار روزانه خود در سایت‌ها و خبرگزاری‌ها به سهم موردنظر شما توجه دارند؟ تحلیل‌ها و گزارش‌های بیشتر موجب رونق سهم موردنظر شما و افزایش قیمت آن می‌شود.
پیشنهاد سایت‌های خبری: سایت‌ها و وبلاگ‌هایی که به ارائه پیشنهادهای سرمایه‌گذاری مشغول‌اند چه نظری در مورد سهم شما دارند؟ اگر نظرشان مثبت است، مطمئن باشید به‌زودی توجه همه به سهم شما جلب می‌شود.
مطمئن شوید که شرکت به عملکرد خوب خود ادامه می‌دهد:
وضعیت مالی شرکت‌ها در طی زمان تغییر می‌کند و سهمی که چهار یا پنج سال پیش یک سهم ارزشمند برای خرید بود، در حال حاضر می‌تواند یک سهم معمولی باشد؛ بنابراین شما مادامی‌که سهامدار شرکت الف هستید، باید همواره به صورت‌ها و گزارش‌های مالی آن مراجعه کنید و اعداد و ارقام حسابداری را موردبررسی دقیق قرار دهید.
چنانچه این گام‌ها را قدم‌به‌قدم و باحوصله بردارید، مطمئناً نتایج خیره‌کننده‌ای را در بورس به دست خواهید آورد.
