با شروع فصل سرما و استفاده از وسایل گازسوز، هرساله تعداد زیادی از همشهریان جان خود را در اثر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن از دست میدهند، حوادث ناشی از گازگرفتگی از آن دسته حوادثی هستند که تنها با کمی دقت و توجه میتوان از بروز آن جلوگیری کرد و بالعکس بیتوجهی و بیاحتیاطی در رعایت اصول ایمنی میتواند عواقب جبرانناپذیری در پی داشته باشد.
به گزارش ایسنا، گاز مونوکسید کربن گازی است بیبو و بیرنگ و بهطور ظاهری قابلمشاهده نیست و در اثر سوخت ناقص مواد سوختی و عموماً در فضای بسته ایجاد میشود گازی بسیار سمی که به علت عملکرد نامناسب وسیله گرمایشی(در اثر) سوخت ناقص، نصب نادرست و یا استفاده ناصحیح از آن ایجاد میشود، غلظت منوکسید در مقادیر بسیار پائین نیز برای انسان خطرناک و کشنده است.
برای جلوگیری از گازگرفتگی باید در نصب بخاری به توصیههای ایمنی در خصوص چگونگی نصب دودکش و شرایط لازم عمل شود، توصیه میشود که قبل از نصب بخاری، از سطح پشتبام یک وزنه کوچک را با ریسمان به داخل دودکش بفرستید تا از باز بودن مسیر دودکشهای داخل دیوار اطمینان کنید، درحالیکه این وزنه تا انتها پایین آمد نشاندهنده باز بودن مسیر است.
مکش مناسب دودکشها نیز یکی دیگر از مواردی است که باید مورد توجه قرار بگیرد، بهترین نشانه برای کارکرد صحیح دودکشها این است که بدنه آنها همواره داغ باشد، چراکه سرد بودن دودکش، زمانی که بخاری روشن است و همچنین زرد و نارنجی بودن شعله آن از نشانههای تولید گاز سمی و کشنده منواکسید کربن است.
دودکشهای داخل دیوار از جنس سیمانی بوده و میبایست بهطور مستقیم تا رسیدن به پشتبام بالا رفته و بهاندازه حداقل 80 سانتیمتر از سطح بام نیز بالاتر قرار گیرد و در انتهای آن نیز کلاهک H نصب شود.
همچنین برای نصب دودکش وسایل گرمایشی فقط از دودکشهای ورق سفید گالوانیزه باید استفاده گردد چرا که این دودکشها مقاومت فیزیکی بیشتری داشته و بهخوبی داخل هم چفت میشوند، دودکشهای متفرقه مانند دودکشهای آکاردئونی، آلومینیومی این خاصیت را نداشته و بهمرور از جای خود خارجشده و یا منافذ ریزی روی آن پدید میآید که موجب انتشار گاز خطرناک منواکسید کربن در محیط میشود.
بهترین وضعیت برای نصب دودکشها، حالت عمود یا قائم "با حداقل تعداد زانویی" است که در این حالت آلایندهها به سهولت خارج میشوند و هرچه شیب دودکش پایینتر رود خروج آلایندهها سختتر خواهد شد؛ به یاد داشته باشید که "شیب منفی" بههیچعنوان مورد تأیید نیست و در این صورت گازهای سمی تولیدشده به داخل محیط نفوذ خواهند کرد.
تغییر دادن اندازه دهانه خروجی دودکشها موجب خروج کمتر گازهای خطرناک به بیرون و انتشار باقیمانده آن در محیط منزل میشود که بسیار خطرناک است، عبور دودکش وسایل گرمایشی از شیشهها، پنجرهها و دیوارهای جانبی ساختمان نیز مجاز نبوده زیرا در این شرایط عمل تخلیه تحت تأثیر جریان باد مختل میشود.
با توجه به اینکه گاز مونوکسید کربن بهسادگی از ترکها و شکستگیهای روی دیوار حتی در واحدهای دیگر وارد محیط میشود، از قرار دادن انتهای دودکشها در فضای درز انقطاع ساختمان همچنین از قرار دادن انتهای دودکشها در سطل آب خودداری کنید و همچنین از به کار بردن دودکشهای مشترک برای 2 یا چند وسیله خودداری گردد.
استفاده از بخاریهای بدون دودکش در محیطهای بسته و کوچک مجاز نبوده و در صورت لزوم میبایست در اماکنی که دارای تردد زیاد هستند و یا هوای تازه در آنجا جریان دارد نصب گردند، اگر داخل محیط منزل از وسایل شعله دار مانند انواع بخاری گازی، نفتی، پکیج، آبگرمکن، شومینه و ... استفاده میکنید؛ هرگز تمامی راههای ورودی هوا را نبندید و حتماً مسیر مناسبی را برای ورود اکسیژن و هوای تازه به محیط در نظر بگیرید.
پکیج نیز بهتر است که در خارج از محیط منزل مثلاً در بالکن یا محلی که مستقیم به هوای آزاد دسترسی دارد نصب گردد چراکه این وسیله مقدار زیادی اکسیژن مصرف میکند و در صورت تأمین نشدن هوای مناسب بهسرعت محیط را با کاهش اکسیژن مواجه میکند.
سردرد، ضعف جسمانی، سرگیجه و بیقراری، تهوع و استفراغ، خمیازه کشیدن بیشازحد، کاهش دید از علائم عمومی مسمومیتها هستند که چنانچه افراد در این مرحله متوجه چنین علائمی شدند، با خارج شدن از فضای آلوده میتوانند از پیشرفت مسمومیت پیشگیری کنند.
در پایان پیشنهاد میشود در صورت مشکوک شدن به نشت گاز مونوکسید کربن در منزل بلافاصله درب و پنجرهها را بازکرده و ساکنین را به خارج از ساختمان جهت استنشاق هوای تازه هدایت کنید و از طریق تماس با سامانه 125 از کارشناسان آتشنشانی کمک بخواهید.