روز گذشته بانک مسکن از طرح جدید خود برای پرداخت وام‌های 50 تا 130 میلیون تومانی ساخت مسکن به ازای هر واحد مسکونی برای انبوه سازان رونمایی کرد. هرچند پیش از این نیز سازندگان مسکن مشمول دریافت تسهیلات بانکی بوده‌اند، اما در این طرح انبوه سازان بدون سپرده‌گذاری و با سود دوران مشارکت 18 درصدی می‌توانند ازاین تسهیلات بهره‌مند شوند.
دراین طرح پرداخت وام بدون سپرده‌گذاری ساخت در سه سطح سنتی، صنعتی و فناوری‌های نوین به انبوه‌سازان پرداخت می‌شود. انبوه سازان به‌عنوان سازندگان واجد شرایط دریافت وام ساخت بدون سپرده بانک مسکن، متناسب با حجم طرح می‌توانند از دوره‌های زمانی مختلف برای اخذ تسهیلات مشارکت استفاده کنند.
مشارکت مدنی 12 تا 36 ماهه
طول دوره مشارکت مدنی برای وام ساخت بدون سپرده، بر حسب تعداد واحدهای مسکونی تعریف شده در طرح ساختمانی، از 12 تا 36 ماه، قابل تنظیم است. مدت اولیه 12 ماه برای قراردادهای مشارکت مدنی برای آن دسته از ساخت و سازهایی است که حداکثر معادل 5 واحد مسکونی در طرح ساختمانی، تعریف شده باشد. برای طرح‌های دارای 6 تا 20 واحد مسکونی، حداکثر مدت قرارداد مشارکت مدنی، معادل 18 ماه در نظر گرفته شده است به این معنا که سازنده از زمان دریافت تسهیلات بدون سپرده ساخت مسکن، 18 ماه فرصت دارد با استفاده از وام دریافت شده، نسبت به ساخت و تکمیل طرح اقدام کند و بعد از آن، باید نسبت به فروش اقساطی و بازپرداخت تسهیلات دریافتی اقدام کند.
بر اساس ضوابط تعیین شده برای وام ساخت انبوه سازی، مدت زمان اولیه قرارداد مشارکت مدتی برای طرح‌های 21 تا 50 واحدی، 51 تا 100 واحدی و همچنین 101 واحدی و بیشتر نیز به ترتیب معادل 24 ماه، 30 ماه و 36 ماه در نظر گرفته شده است.
انتقال وام به خریدار
این زمان‌بندی برای طول دوره مشارکت مدنی، به‌صورتی تعیین شده که طرح‌های پرواحد که علی القاعده عملیات ساخت و ساز آنها زمانبر خواهد بود، بتوانند در دوره زمانی بیشتری نسبت به طرح‌های کم واحد، نسبت به بازپرداخت وام ساخت دریافتی اقدام کنند. نرخ سود این تسهیلات، 18 درصد تعیین شده است و برای دوره فروش اقساطی –انتقال وام ساخت به خریدار واحد مسکونی- نیز نرخ سود در همین سطح 18 درصدی است. با توجه به اینکه انبوه سازان و سرمایه‌گذاران طرح‌های ساختمانی – سازندگان صاحب صلاحیت- برای دریافت این تسهیلات، نیازی به سپرده‌گذاری ندارند، در نتیجه سود واقعی تسهیلات، برابر با سود اسمی است و نرخ بازدارنده یا فاقد توجیه اقتصادی محسوب نمی‌شود.
وام 100 تا 150 میلیونی برای کلانشهرها
در تهران و 6 کلانشهر دیگر شامل کرج، تبریز، مشهد، اهواز، شیراز و اصفهان، برای ساخت و سازهای سنتی (روش معمول ساختمان سازی)، به ازای هر واحد مسکونی، 100 میلیون تومان وام ساخت به سازنده پرداخت می‌شود.
در این شهرها، برای طرح‌هایی که به روش صنعتی ساخته می‌شود، سقف تسهیلات معادل 130 میلیون تومان است. صنعتی‌سازی در تعریف بانک مسکن که از ضوابط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تدوین و ملاک عمل قرار گرفته است، شامل روش‌های پیش ساخته، پیش مونتاژ و کاربرد فناوری‌های نوین است که در این خصوص فناوری‌های مورد تأیید و دارای گواهینامه فنی از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به‌عنوان معیار پذیرش طرح‌های صنعتی‌سازی از جانب بانک قرار خواهد گرفت. در تهران و 6 کلانشهر نام برده شده، چنانچه سازندگان مسکن از تکنولوژی‌های منتقل شده به کشور در زمینه صنعت ساختمان و همچنین روش‌های منتهی به ارتقای بهره‌وری مصرف انرژی، برای ساخت و ساز استفاده کند، بانک مسکن به ازای ساخت هر واحد مسکونی، مبلغ 150 میلیون تومان تسهیلات بدون سپرده پرداخت خواهد کرد. مرجع تشخیص فناوری‌های نوین و مصالح نوین ساختمانی مرکز تحقیقات راه و شهرسازی است. در جزایر کیش و قشم نیز برای سنتی‌سازی مسکن تسهیلات 100 میلیون تومانی، برای صنعتی‌سازی وام 120 میلیونی و برای تکنولوژی‌های نوین نیز وام 120 میلیون تومانی به ازای ساخت هر واحد مسکونی پرداخت می‌شود.
همچنین در مراکز استان و شهرهای بزرگ (شهرهای با جمعیت بیش از 200 هزار نفر) و سایر مناطق آزاد کشور نیز وام ساخت بدون سپرده برای سنتی‌سازی با سقف 90 میلیون، برای طرح‌های صنعتی‌سازی 110 میلیون تومان و برای استفاده از تکنولوژی‌های نوین نیز وام 130 میلیون تومانی پرداخت می‌شود.
در سایر شهرها نیز برای سنتی سازی، وام بدون سپرده 70 میلیون تومانی و برای طرح‌های صنعتی سازی، وام 90 میلیون تومانی و برای تکنولوژی‌های نوین نیز وام 100 میلیون تومانی به ازای ساخت هر واحد مسکونی پرداخت می‌شود.
در مناطق شهری کمتر توسعه یافته، برای طرح‌های سنتی سازی، وام 50 میلیون تومانی به ازای هر واحد مسکونی، به انبوه ساز پرداخت می‌شود.
اما و اگرهای انبوه سازان
درحالی که وام تا 150 میلیون تومانی به ازای هر واحد مسکونی که قابلیت انتقال به خریدار را نیز دارد، طرح مناسبی برای تحریک طرف عرضه به نظر می‌رسد، اما انبوه سازان با شرط و شروط و اما و اگر به این طرح نگاه می‌کنند. برخی از آنها نرخ سود 18 درصدی را فاقد توجیه اقتصادی می‌دانند و برخی دیگر افزایش تقاضا را ضامن موفقیت این طرح قلمداد می‌کنند. دراین زمینه رئیس انجمن صنفی انبوه سازان تهران در گفت‌و‌گو با «ایران» معتقد است که خروج بخش مسکن از رکود و رونق آن تنها با راه حل‌های تأمین مالی مقدور نیست. به گفته ایرج رهبر دولت باید هزینه‌های ساخت را کاهش دهد؛ برای مثال درصورتی که زمین ارزان قیمت یا اقساطی در اختیار انبوه سازان قرارگیرد تأثیر بیشتری درمقایسه با وام دارد.
وی ادامه داد: درشرایط کنونی بسیاری از بانک‌ها به دنبال مشتری برای تسهیلات با نرخ سود 18 درصدی می‌گردند و بارها به ما مراجعه کرده‌اند. وی درپایان تأکید کرد: با نرخ سود 18 درصدی تولیدکننده مسکن رضایت نخواهد داشت چراکه سود چندانی برای او باقی نمی‌ماند. همچنین پورشیرازی عضو هیأت مدیره انجمن شرکت‌های ساختمانی نیز به «ایران» گفت: درمجموع پرداخت این نوع وام‌ها تأثیر چندانی در رونق بخش مسکن ندارد. وی افزود: این وام برای سازندگان مسکنی که به صورت موردی یا در واحدهای محدود اقدام به ساخت می‌کنند مؤثرتر است چراکه برای انبوه سازان کلان این مبالغ راهگشا نیست.
وی درادامه تأکید کرد: درصورتی که این وام به انبوه سازان پرداخت شود باید از آنها ضمانت گرفته شود تا در مدت معین و با قیمت معینی واحدها را به پایان رسانده و بفروشند. احمدرضا جوکار دبیر انجمن انبوه‌سازان استان فارس در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: بخشی از انبوه سازان نیازی به وام ندارند اما بخش عمده‌ای از آنها به دلیل کمبود سرمایه توان به اتمام رساندن واحدهای خود را ندارند. بنابراین پرداخت این وام می‌تواند این طرح‌ها را به حرکت درآورد. وی ادامه داد: تنها شرطی که وجود دارد این است که همزمان با این طرح میزان تقاضا نیز افزایش یابد تا به محض اتمام ساخت واحدها به فروش برسد. جوکار با اشاره به اینکه با وجود این نرخ سود 18 درصدی برای انبوه سازان و خریداران بالاست، اظهارکرد: نباید تسهیلات پرداخت شده به افزایش قیمت تمام شده مسکن بینجامد.
