اظهارات اخیر جان کری، وزیر خارجه آمریکا در محکومیت رژیم اسرائیل و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم، واکنشهای زیادی را در نقاط مختلف به همراه داشت؛ اما شاید مهمترین این واکنشها، موضع گیری ترزا می، نخست وزیر انگلیس بود که بر خلاف انتظار، اظهارات کری را محکوم کرد، ولی دلیل این موضع گیری کم سابقه علیه آمریکا از سوی انگلیس چه بوده است؟
به گزارش «تابناک»، روز گذشته اعلام شد که ترزا می، نخست وزیر انگلیس، اظهارات اخیر جان کری، وزیر خارجه آمریکا را درباره موضوع منازعه فلسطین و اسرائیل محکوم کرده است. «واشنگتن پست» این موضوع را اقدامی غیرمرسوم میداند که سبب میشود به هزینه تیره شدن روابط انگلیس با دولت فعلی آمریکا به رهبری باراک اوباما، روابطش با دولت دونالد ترامپ که به زودی سر کار میآید، تقویت شود.
این روزنامه میافزاید، تقابل دیپلماتیک نادر میان انگلیس و آمریکا ـ که وزارت خارجه ایالات متحده نسبت به آن ابراز شگفتی کرده ـ بیانگر این حقیقت است که نفوذ دولت اوباما در آستانه خروج وی از کاخ سفید بیش از پیش در حال کاهش است. این امر همچنین بیانگر این است که عرصه بین المللی پس از روی کار آمدن ترامپ، شاهد صف بندیهای جدیدی خواهد بود و متحدان آمریکا اکنون تلاش دارند جایگاه خود را در این صف بندی مشخص سازند.
این اختلاف مواضع میان آمریکا و انگلیس به ویژه از آن جهت غیرمنتظره است که تا پیش از قطعنامه اخیر شورای امنیت در محکوم کردن شهرک سازیهای رژیم اسرائیل، دولت ترزا می خود را یک میانجی میان آمریکا و منافع فلسطینیها مطرح ساخته بود. بر این اساس، گزارش شده بود که دیپلماتهای انگلیسی تلاش زیادی به خرج داده بودند که لحن قطعنامه اخیر برای آمریکا قابل پذیرش باشد.
گفتنی است، کری روز چهارشنبه در یک سخنرانی، ارزیابی صریح و تندی از سیاستهای دولت نتانیاهو ارائه کرده و این دولت را «دست راستیترین ائتلاف در طول تاریخ اسرائیل» دانست که «دستور کارش را افراطیترین عناصر تعیین میکنند». وی همچنین توسعه مستمر شهرکهای صهیونیستی در کرانه باختری را مورد انتقاد قرار داده و آن را تهدیدی علیه راه حل «دو دولت» دانست.
در واکنش به این اظهارات، سخنگوی ترزا می، نخستوزیر انگلیس، اعلام کرد که «درست نبود» متحدی که دولتش به شکل دموکراتیک انتخاب میشود، اینطور مورد حمله قرار بگیرد. دفتر نخستوزیری انگلیس میگوید با جان کری در این زمینه موافق است که «تنها راه صلح پایدار در خاورمیانه تشکیل دو کشور مستقل است»؛ اما سخنگوی می تأکید کرده است که «شهرکسازی تنها مشکل در این زمینه نیست».
سخنگوی نخستوزیر انگلیس گفت: «ما فکر نمیکنیم که فقط با تمرکز کردن بر یک مشکل، یعنی ساخت و ساز شهرکهای یهودینشین، بتوانیم درباره صلح مذاکره کنیم. واضح است که مشکل اسرائیل و فلسطینیان عمیقتر است».
واشنگتن پست در تحلیل خود، این موضعگیری را نشانه مثبتی هم نسبت به نتانیاهو و هم دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا دانسته است. ترامپ نیز در واکنش به رأی ممتنع آمریکا به قطعنامه اخیر ضد اسرائیلی شورای امنیت، این امر را محکوم کرده و از رژیم اسرائیل خواسته بود «قوی باشد» تا زمانی که وی به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا، زمام امور را در دست بگیرد.
گفتنی است، عدم مخالفت آمریکا با تصویب قطعنامه ضد اسرائیلی، با واکنش مثبت آلمان، فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی مواجه و همین امر سبب شد، واکنش دولت انگلیس از سوی آمریکا با شگفتی روبرو شود. وزارت خارجه آمریکا با انتشار بیانیهای در این زمینه ضمن ابراز تعجب به این موضع دولت می، اشاره کرد که اظهارات کری هم راستا با مواضع همیشگی انگلیس و همچنین رأی مثبت این کشور به قطعنامه اخیر شورای امنیت بوده است.
به هر ترتیب، اقدام اخیر دولت انگلیس در انتقاد صریح از مواضع ضداسرائیلی دولت آمریکا را باید تلاشی جدی از سوی انگلیس برای تقویت جایگاه خود در عرصه تعاملات بین المللی در دورهای دانست که انتظار میرود به واسطه دیدگاههای دونالد ترامپ، موضع آمریکا در عرصه کلان بین المللی تا حدی نسبت به گذشته با ضعف مواجه شود. در چنین شرایطی، انگلیس سعی دارد با یک تیر، دو نشان زده و ضمن همسو شدن با مواضع ترامپ، دل رژیم اسرائیل را نیز به دست آورده و نفوذ خود را در منطقه خاورمیانه ارتقا بخشد.