طبق آخرین برآوردهای صورت گرفته از سوی وزارت راه و شهرسازی در حال حاضر ایرلاینها ایرانی رقمی نزدیک به ۲۵۰ فروند هواپیما ملکی به نام خود دارند. هواپیماهایی که عملکرد آنها در طول سالهای گذشته نشان از آن دارد که بهرهوری پایین اصلی ترین شاخصه ناوگان مسافرتی ایران بوده است.
زمینگیر بودن نزدیک به ۱۰۰ فروند هواپیما شرکت هواپیمایی ایرانی نشان از آن دارد که نزدیک به ۴۰ درصد از کل ناوگان امکان پرواز ندارد. اطلاعات به دست آمده از سوی خبرنگار ایسنا حاکی از آن است که از این ۱۰۰ فروند هواپیما نزدیک به ۵۰ فروند باید برای همیشه با پرواز کردن خداحافظی کنند اما از این رقم ۵۰ فروند باقی مانده هنوز امکان آن را دارند که به پرواز در آینده امید داشته باشند.
این هواپیماها نیاز به دریافت قطعاتی دارند که از دو محور متفاوت تامین آنها امکان پذیر است. یکی از محورها بحث احتمال باز شدن بازار برای تامین قطعات هواپیماها پس از اجرای برجام است. البته این مسئله منوط به آن خواهد بود که شرکتهای هواپیماساز هنوز قطعات مربوط به هواپیماهای قدیمی زمین گیر ایران را تولید کنند و یا امکان تهیه آنها در بازار وجود داشته باشد.
در غیر این صورت اگر نقشه راهی شبیه به عملکرد شرکت هواپیمایی آسمان که با وارد کردن چند فروند فوکر ۱۰۰ زمینگیر قطعات آنها را به دیگر هواپیماهای خود پیوند زد، عمل شود، این شانس وجود خواهد داشت که لااقل بخشی از این هواپیماها رنگ آسمان را ببیند.
موضوع دیگری که شرایط صنعت هواپیمایی ایران را متحول میکند، بحث مربوط به چگونگی استفاده روزانه از ناوگان فعال است.
میانگین ساعات پرواز هواپیماها در طول ۲۴ ساعت حدود ۹ ساعت تخمین زده میشود. در صورتی که ایرلاین بتواند شرایط را طوری مدیریت کند که برای انجام این دو پرواز تعداد نشست و برخواستها به کمترین سطح خود برسد، این شانس وجود دارد که بهرهوری به حداکثر برسد.
یک منبع آگاه به خبرنگار ایسنا گفت: در حال حاضر متوسط زمان پروازی هواپیماهای مسافرتی در ایران حدود ۶.۵ ساعت از ۲۴ ساعت شبانه روز است. این دیدگاه که بالا رفتن زمان پروازهای یک هواپیما در طول روز میتواند عملکرد منفی داشته باشد به هیچ عنوان درست نیست. بلکه در حال حاضر ناوگان ایران به دلیل محدودیتهایی که دارد مجبورشده است با حدود ۳ ساعت فاصله نسبت به استانداردهای جهانی فعالتیت خود را ادامه دهد.
به گفته وی در حال حاضر ۵ فروند بوئینگ ۷۳۷ فعال در ناوگان ایران با توجه به شرایط مثبتی که در قیاس با دیگر هواپیماها دارند، توانستهاند با زمانی نزدیک به استانداردهای بین المللی پرواز کنند حتی تعدادی از ایرباس های ۳۰۰-۶۰۰ و ۳۲۰ ایران نیز توانایی انجام عملیات بیش از متوسط داخلی را دارند اما در مجموع میتوان گفت که فاصله ما با بهرهوری جهانی نزدیک به ۳ ساعت در طول روز است و این نشان می دهد که ناوگان ایران نتوانسته خود را با استانداردهای جهانی همراه کند.