مسئولان اجرایی و نظارتی می‌خواهند «گاف» انتخابات الکترونیک «صفر» باشد!

با رصد خبرهای انتخاباتی مشخص می شود، کشور آرام آرام آماده انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستا می شود. علاوه بر خبرهای سیاسی انتخاباتی که حتی در مراسم ترحیم و تشییع چهره های سیاسی به گوش می رسد، موضوع انتخابات از لحاظ فنی نیز مورد بحث و سؤال رسانه ها قرار می گیرد.

به گزارش «تابناک»، 25 دی ماه «سلمان سامانی»، سخنگوی وزارت کشور درباره تشکیل ستادهای انتخاباتی در سراسرکشور اظهار کرده بود: «تقریبا در همه استان ها در حال حاضر ستادهای انتخاباتی با اعضای متناظر با ستاد انتخابات کشور و شرح وظایف مشخص و آن هم در راستای وظایف کمیته های تخصصی وزارت کشور تشکیل شده است.»

وی افزود: همکاران ما در سطح استان ها با آمادگی کامل اقدامات اجرایی را در خصوص برگزاری انتخاباتی سالم، قانونمند و با شکوه انجام می دهند.

انتخابات الکترونیک نهایی می شود؟!

سخنگوی وزارت کشور پیرامون تصمیمات اتخاذ شده برای برگزاری انتخابات به صورت الکترونیک گفته بود که «جلسات ما پیرامون این موضوع ادامه دارد و انشاءالله به زودی وضعیت برگزاری انتخابات الکترونیک درحوزه انتخابات شهر و روستا را با هیأت مرکزی نظارت بر این انتخابات نهایی می کنیم.»

سلمانی تأکید کرد: پیرامون برگزاری انتخابات الکترونیک مذاکرات ما با شورای نگهبان نیز ادامه دارد و امیدواریم اگر توانستیم نظر شورا را تأمین کنیم این موضوع را اطلاع رسانی کنیم و بنا بر نظر شورای نگهبان اقدامات لازم را انجام دهیم.

وی درباره اینکه آیا دستگاه های اخذ رأی ـ که قرار است در انتخابات آینده مورد استفاده قرار گیرند ـ ساخت کشور چین هستند، گفت: چنین موضوعی صحت ندارد و کمیته فنی وزارت کشور درباره این موضوع در زمان لازم اطلاع رسانی خواهد کرد.

سخنگوی وزارت کشور در پایان تصریح کرد: دستگاه های اخذ رأی ساخت کشور چین نیستند.
از طرفی دیگر، «سیامک ره‌پیک» معاون اجرایی و امور انتخابات شورای نگهبان، هم قطعی شدن چگونگی انتخابات الکترونیک را به آینده نه چندان دور موکول کرده و گفته: «در هفته‌های آینده، نتیجه قطعی درباره برگزاری انتخابات الکترونیک اعلام می‌شود.»

وی درباره نتیجه برگزاری انتخابات الکترونیکی یادآور شده است: «این موضوع در حال بررسی است و با دوستان وزارت کشور جلسه‌ای برگزار شده است که ظرف هفته های آینده نتیجه قطعی اعلام می شود.

اعلام نتیجه بررسی انتخابات الکترونیک تا ده روز دیگر
 
اما «عباسعلی کدخدایی»، سخنگوی شورای نگهبان زمانی تقریبا مشخص را برای روشن شدن نتیجه رایزنی ها برای انتخابات ریاست جمهوری سال بعد تعیین کرد و گفت: احتمالا تا ده روز آینده نتیجه برگزاری انتخابات به صورت الکترونیکی اعلام می‌شود.

عباسعلی کدخدایی درباره برگزاری انتخابات الکترونیکی گفت: کارشناسی ها در حال انجام است و باید دید نتیجه کارشناسی‌ها چه می شود.

هفته گذشته، رئیس کمیته مالی و پشتیبانی ستاد انتخابات کشور از تعیین‌تکلیف موضوع الکترونیکی انتخابات 96 در اولین جلسه ستاد انتخابات با حضور وزیر کشور خبر داده و گفته بود: آمادگی داریم، حدود 11 هزار شعبه اخذ رأی انتخابات 96 را به صورت الکترونیکی برگزار کنیم.

«جواد ناصریان» با بیان اینکه اقدامات لازم به منظور تهیه لوازم و امکانات مورد نیاز برگزاری انتخابات پنجمین دوره شوراها، دوازدهمین دوره ریاست جمهوری و میان‌دوره مجلس از ماه‌ها قبل آغاز شده است، گفته بود: تهیه لوازم و امکانات مورد نیاز برای برگزاری مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری از الان پیش‌بینی‌ شده، زیرا تصور ما بر این است که انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری به مرحله دوم می‌رود، چون در این صورت بنا بر قانون مرحله دوم باید یک هفته پس از مرحله اول برگزار شود و مطمئنا در این بازه زمانی، تهیه امکانات لازم امکانپذیر نیست؛ بنابراین، از الان باید نسبت به تهیه آن اقدام کنیم.

برخی کارشناسان انتخابات الکترونیکی را مفید، دقیق و مؤثر می دانند. عضو کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس شورای اسلامی در این مورد معتقد است: یکی از گام‌های موثر برای پیشبرد و استفاده صحیح از فناوری اطلاعات و ارتباطات است که دنیا به سمت انتخابات الکترونیک رفته است و ابزارهای مختلفی نیز در این زمینه ایجاد شده و بسیاری از کشورها توانسته اند استفاده درستی از فناوری اطلاعات ببرند.

وی می گوید: اگر استفاده از فناوری اطلاعات در کشور ما نیز با یک رویکرد راهبردی پیش رود، قطعا می‌تواند تأثیرگذار باشد، یکی از گام‌های اجرایی و عملی برای این مهم، این است که بتوان انتخابات الکترونیکی را برگزار کرد.

سال گذشته و با گذشت همه ماه هایی که رحمانی فضلی در تلاش برای برگزاری انتخابات به شیوه الکترونیک بود، طرح اصلاح قانون انتخابات به صحن مجلس آمد؛ اصلاحیه ای که در آن نمایندگان موادی را در خصوص انتخابات الکترونیکی در متن مصوبه می گنجانند، با اولین اعاده شورای نگهبان سرنوشت عجیبی می یابد.

بررسی گزارش کمیسیون شوراها در مورد رفع ایرادات شورای نگهبان به طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس در دستور کار صحن علنی قرار می گیرد و نمایندگان تمام مواد مربوط به برگزاری انتخابات الکترونیکی را حذف می کنند تا برگزاری الکترونیکی انتخابات عملا منتفی شود. البته موانعی که همواره اعلام می شود به دلیل مشکلات قانونی در نحوه اجرا، شکل گرفته تا بار این تعلل 9 ساله به دوش مسئولان وزارت کشور هم بیفتد.

با همه تلاش هایی که از سوی مسئولان برای برگزاری انتخابات به شیوه الکترونیک مطرح می شود، کمتر کسی تاکنون در خصوص مزیت های برگزاری آن صحبتی به میان آورده است. به راستی این همه اصرار از سوی مسئولان اجرایی انتخابات به چه دلیل است؟ شاید مهمترین دلیلی که بتوان برای پاسخ به این پرسش برشمرد، جلوگیری از تجربیات تلخی است که گاه با واژه ها و ادعاهایی نظیر «تقلب یا تخلف» به سراغ نتایج انتخابات در ایران می آید.

حال آنچه در این گونه سیستم ها تعبیه شده، به رأی دهنده این امکان را می دهد تا با بالاترین ضریب امنیتی و حفاظتی، رأی خود را الکترونیکی ارایه کند و درصد طرح هرگونه واژه و ادعایی مثل «تقلب یا تخلف» را به حداقل ممکن برساند. در انتخابات الکترونیکی، همه مراحل انتخابات از رأی دادن و شمارش آرا گرفته تا اعلام نتایج آن کاملاً الکترونیکی و با کمک رایانه انجام می گیرد. در اجرای این شیوه، دستگاه‌های اخذ رأی، شبیه یک دستگاه ATM هستند که شخص رأی‌دهنده به وسیله مانیتورهای حساس دستی و یا صفحه کلید و یا مدادهای الکترونیکی، نامزد مورد نظر را انتخاب کرده و رأی خود را اعلام می‌کند.

اما در کنار این مزیت ها، معایبی نیز برای این شیوه رأی گیری وجود دارد؛ خطری که انتخاب مردم را تهدید می کند، قابلیت دستکاری و تغییر آرا در ماشین های اخذ رأی است که همواره با انتقاداتی در کشورهای اجرا کننده این شیوه روبه رو بوده است. حال شیوه ای که هدف از اجرای آن جلوگیری از تخلفات انتخاباتی بوده، خود به یکی از راه های رسیدن به آن معرفی می شود؛ همان موضوعی که سال گذشته و از زبان سخنگوی سابق شورای نگهبان در خصوص دغدغه های مربوط به ضریب امنیتی این شیوه مطرح شد و «نجات الله ابراهیمیان» تقلب در انتخابات نظام مهندسی را که با همین روش الکترونیک انجام گرفته بود، ترسی برای موافقت با اجرایی شدن آن در انتخابات حساسی همچون مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری خواند.

به نظر می رسد هنوز هم اصلی ترین دغدغه برای اجرای انتخابات الکترونیکی، همین مسأله ای است که به عنوان مزیت این سیستم و البته عیب آن شناخته می شود؛ موضوعی که ممکن است به جای نقطه قوت، تبدیل به نقطه ضعف انتخابات شود و ادعاهای بیشتری را از سوی برخی شرکت کنندگان مطرح کند؛ لذا گویا سیستم اجرایی و نظارتی به دنبال آن هستند که گاف های احتمالی این سیستم انتخاباتی را به حداقل ممکن برسانند تا جایی که ضریب خطا در آن نزدیک به صفر شود و سپس برای اجرای آن تصمیم نهایی را بگیرند. فکر می کنیم این ده روز هم صرف بررسی همین مسأله خواهد شد.