هرچه به نوروز نزدیکتر میشویم، بازار فروش بسیاری از محصولات، از جمله اجناس و لوازم مرتبط با سال تحویل داغ تر میشود؛ بازاری که متأسفانه سال های طولانی است، زشتی بزرگ نیز به آن سنجاق شده است.
به گزارش «تابناک»، روزهای آخرین ماه سال در حالی گذران میشوند که با قدم زدن در بازارها و گذرها، به وضوح میشود نشانههای پایان سال را دید. در مغازههایی که روز به روز بر جمعیت مراجعانشان افزوده میشوند یا اجناس مناسبتی که در بساط دستفروشان نیز به فروش میرسند؛ مثل اقلامی که با آنها سفره هفت سین نوروزی را میچینیم.
البته در پیشینه هفت سین و چیدنی هایی که بر سر این خاص ترین سفره سال مینهیم، اختلافاتی هم به چشم میخورد؛ اما برخی اقلام آن خیلی وقت است که خود را به عنوان عضو ثابت این سفره به همگان تحمیل کردهاند. مثل سبزه که نماد بهار و فصل رویش است و زنده ترین عضو قدیمی هفت سین به شمار میآید. با این ملاحظه که رقیب زنده دیگری هم دارد که متأسفانه بسیار قدرتمند است.
منظور سخنمان «ماهی» است. دیگر عضو زندهای که بر سر سفره هفت سین خیلی هایمان قرار میگیرد، ولی شواهد حکایت از تازه بودن عضویت آن در هفت سین های نوروزی دارد؛ عضوی که هرچند در بسیاری از نمادسازی های معاصر از نوروز نیز بسیار جایگاه خوبی برای خود دست و پا کرده و در تبلیغات تلویزیونی در ایام نوروز نیز خودنمایی میکند، اما هیچ اصالتی در هفت چین یادگار مانده از گذشته ندارد.
عضوی که هرچند تا همین سال های اخیر، نوع «گلی» و سرخ آن بر سر سفرههای نوروزی مان نشانده میشد، حالا در اتفاقی عجیب، امسال انواع جدیدی از آن در بازار عرضه میشود و به نوعی در حال جایگزینی است. از این رو میگوییم عجیب که میبینیم عرضه ماهی های آکواریومی به جای ماهی گلی از یکی دو هفته پیش به شکل گسترده در کشورمان آغاز شده و حتی نوع بسته بندی این کالا (!) نیز حکایت از هماهنگ بودن بازار عرضه آن دارد!
همه اینها در حالی است که به باور بسیاری، قرار دادن ماهی گلی بر سر سفره هفت سین، رسمی وارداتی از شرق آسیاست؛ رسمی که ظاهرا جذابیت های ماهی گلی موجب جا افتادنش در کشورمان شده و در این بین از علاقه کودکان به تماشای این ماهی ها و همراهی و همدلی والدین با ایشان نیز نمیتوان ساده گذشت.
رسمی نوظهور که در پس پرده آن، تجارتی بزرگ قرار گرفته که روی ناخوشش، مرگ میلیون ها ماهی یا حتی بدتر، آلوده کردن منابع آبی به وجود این ماهی ها و اشکالات همراه آنهاست. ماهی هایی که اگر سراغ مردم رفته و از ایشان بپرسیم دلیل حضورشان در سفره هفت سین چیست یا به دنبال طرح پرسش هایی درباره خاستگاه و زادگاهشان باشیم، احتمالا به پاسخ خاصی نخواهیم رسید.
این در حالی است که میتوان آفات زیادی برای این رسم عجیب برشمرد. از جمله ترویج حیوان آزاری؛ آفتی که به وضوح در بستههای کوچک و دربسته حاوی ماهی که این روزها در معابر عرضه میشوند، دیده می شود، ولی افسوس که به دیدن این تصاویر خو کردهایم؛ رفتاری که هیچ آموزه اخلاقی و دینی تأییدش نمیکند؛ اما ما با بی تفاوتیِ عجیب، از کنار آن ساده میگذریم و حتی با خریدن این ماهی ها، به ترویجش کمک میکنیم.
انگار نه انگار که این رسم زشت، نه باستانی است و نه سفره هفت سینمان بی ماهی دچار هیچ مشکلی خواهد شد. بماند که اگر یکی از ملزومات سفره هفت سین وجود ماهی بود نیز، آفات فراوان این کار باید مجابمان میکرد برای حذف آن از هفت سین بهاری دست به کار شده و دست کم به سهم خودمان، واکنش نشان دهیم.