توافق سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و غیراوپکی ها برای کاهش تولید، تاکید بر نقش انرژی های تجدیدپذیر، کاهش درآمد بسیاری از شرکت های فعال و افت اکتشاف و حفاری از مهم ترین رویدادهای انرژی در سال گذشته میلادی بود.
به گزارش ایرنا، کشورهای عضو و غیرعضو اوپک دهم دسامبر 2016 میلادی (بیستم آذر 1395) توافق کردند روی هم رفته یک میلیون و 800 هزار بشکه از تولید نفت جهان را کاهش دهند و به روند نزولی قیمت ها پایان بخشند.
اجرای این توافق اول ژانویه 2017 میلادی (دوازدهم دی ماه گذشته) آغاز شد و 6 ماه ادامه می یابد.
به نوشته نشریه وزارت نفت (مشعل)، مهمترین رویداد سال 2016 میلادی، توان عربستان و روسیه در چیرگی بر اختلاف های منطقهای و سیاسی و تلاش برای جلوگیری از ادامه افت قیمت نفت بود. در فوریه 2016 میلادی، روسیه و عربستان که بزرگ ترین صادرکنندگان نفت جهان به شمار می آیند، توافق کردند در صورت همراهی دیگر تولیدکنندگان، آماده اند سطح تولید خود را تثبیت کنند.
پس از آنکه اوپک و تولید کنندگان غیرعضو توافق کردند تولید خود را از آغاز ژانویه 2017 کاهش دهند، قیمت نفت در آخرین روز معاملات سال 2016 با کاهشی اندک همراه بود اما بیشترین افزایش قیمت سالیانه را از سال 2009 تاکنون به ثبت رساند.
در پی توافق کاهش تولید نفت اوپک در آخرین ماه از سال 2016 میلادی، مجموع تولید کشورهای عضو این سازمان در مقطع یاد شده با 221 هزار بشکه کاهش در روز نسبت به ماه پیش از آن به 33 میلیون و 100 هزار بشکه در روز رسید.
سال 2016 یکی از پر فراز و نشیب ترین سال ها برای قیمت نفت بود. در ماه اول (ژانویه)، نفت کمترین قیمت خود را در سال 2016 تجربه کرد و در 20 ژانویه، نفت خام برنت بشکه ای 27.8 دلار معامله می شد، اما رفته رفته این قیمت افزایش یافت و با توافق کشورهای عضو و غیر عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) قیمت این کالا به اوج خود در 17 ماه منتهی به این توافق رسید و با قیمت 55.72 دلار معامله شد. از اصلی ترین علل کاهش قیمت نفت، عرضه بیش از تقاضای این محصول بود.
قیمت جهانی نفت در سال 2016 افزایش 52 درصدی داشت و هر بشکه نفت برنت در پایان سال به 56 دلار و 82 سنت رسید.
**افزایش 66 درصدی هزینه های ابرشرکت های نفتی جهان
موسسه تحقیقاتی ریستاد انرژی اعلام کرد بسیاری از غول های نفتی جهان از کاهش درآمدهای خود در پی افت قیمت های نفت در سه ماه چهارم سال 2016 میلادی خبر دادند و مجبور شده اند برای نخستین بار در سه سال گذشته سرمایه گذاری در بخش اکتشاف را کاهش دهند و بسیاری از طرح ها را لغو کنند.
به همین علت برخی شرکت های خدمات اکتشاف و حفاری مجبور شدند قیمت خدمات ارایه شده به این ابرشرکت ها را 20 درصد افزایش دهند تا کاهش سود ناشی از لغو طرح ها جبران شود و این به افزایش بیش از 60 درصد در هزینه های این شرکت های نفتی منجر شد.
**کاهش سرمایه گذاری در زمینه اکتشاف نفت و گاز
هزینه ها و سرمایه گذاری های جهانی در حوزه اکتشاف نفت و گاز در سال 2016 میلادی 40 میلیارد دلار بود و پیش بینی می شود این میزان در سال 2017 میلادی کاهش یابد.
با توجه به افت قیمت جهانی نفت در 30 ماه گذشته، شرکت های نفتی از جمله اکسون موبیل آمریکا و شل انگلیسی-هلندی در سال های اخیر، بودجه سرمایه گذاری خود را به خصوص در حوزه اکتشاف کاهش داده اند.
**افت اکتشاف جهانی نفت و گاز به کمترین میزان در 60 سال گذشته
گروه تحقیقاتی «آی اچ اس مارکت» گزارش کرد در سال 2016 میلادی تنها 174 میدان نفت و گاز در سراسر جهان کشف شد، در حالی که این میزان در 60 سال گذشته تا سال 2013 میلادی به طور میانگین سالیانه 400 تا 500 میدان بود.
این کاهش بدان معناست که جهان در دهه های آینده ممکن است به طور فزاینده ای به منابع غیرمعمول انرژی از جمله نفت و گاز شیل روی آورد.
**افت درآمد شورون
اگر چه مجموع تولید نفت و گاز شرکت آمریکایی شورون در سه ماه پایانی سال گذشته میلادی نسبت به سه سال اخیر تغییر چندانی نکرد، درآمد حاصل از صنعت پایین دستی این شرکت در سه ماه یاد شده 357 میلیون دلار یا 65 درصد کمتر از سود خالص مدت مشابه سال گذشته با درآمد یک میلیارد و 11 میلیون دلاربود. کاهش فروش فرآورده های نفتی و پایین آمدن سود فروش محصولات پالایشی عامل اصلی کاهش درآمد شرکت شورون بود.
**سقوط سوددهی اکسون موبیل به پایین ترین میزان
سقوط 40 درصدی سود خالص شرکت اکسون موبیل آمریکا در سه ماه چهارم سال 2016 میلادی (10 مهر تا 10 دی) کمترین میزان سودآوری این شرکت را از سال 1998 میلادی رقم زد.
دلیل اصلی کاهش چشمگیر سود شرکت یاد شده، قیمت پایین نفت و گاز در بازار بود که این شرکت را مجبور به کاهش ارزش دارایی های خود در آمریکا کرد. این شرکت در سه ماه چهارم سال میلادی گذشته یک میلیارد و 680 میلیون دلار سود ثبت کرد.
**پایین ترین سوددهی شل در 10 سال گذشته
«بن وان بوردن» مدیرعامل شرکت انگلیسی-هلندی شل گفت: این شرکت به علت افت قیمت های جهانی نفت، در 10 سال گذشته پایین ترین سوددهی سالانه را برای سال 2016 میلادی تجربه کرد.
**افزایش درآمد شرکت نوبل انرژی در سه ماه چهارم 2016
تولیدکننده نفت و گاز آمریکا «نوبل انرژی»، اعلام کرد درآمد این شرکت در سه ماه چهارم سال 2016 میلادی 20 درصد نسبت به زمان مشابه سال 2015 افزایش یافت که علت آن کاهش 50 درصدی هزینه ها و افزایش قیمت های جهانی نفت بود.
این شرکت ضرر خود را در این دوره 90 درصد کمتر از سال 2015 اعلام کرد.
**پایین ترین میزان تولید نفت نیجریه
«امانوئل کاچیکوو» وزیر نفت نیجریه (عضو اوپک) اعلام کرد سال 2016 میلادی به علت حملات نظامی به خط لوله و تاسیسات نفتی در دلتای نیجر و رسیدن تولید نفت آن به کمترین میزان، درآمد این کشور با 100 میلیارد دلار زیان روبرو شد.
**رهآورد توافق اوپک برای روسیه؛ افزایش درآمد
ولادیمیر ورونکف، نماینده دائم روسیه در سازمان های بین المللی مسقر در وین اعلام کرد، توافق کشورهای عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در دسامبر 2016 برای کاهش تولید و در پی آن رشد قیمت های نفت از 30 دلار به 55 دلار به 25 میلیارد و 400 میلیون دلار به افزایش نقدینگی برای روسیه منجر شد.
**کندترین رشد تقاضای نفت چین
خبرگزاری انگلیسی رویترز نوشت: داده های رسمی دولت چین نشان می دهد تقاضای نفت سال 2016 این کشور، کمترین رشد سالیانه (2.5 درصد) را در سه سال گذشته داشت.
این میزان در سال 2015 میلادی 3.1 و سال پیش از آن 3.8 درصد بود.
علت این افت، کاهش مصرف گازوییل و بنزین در بزرگ ترین مصرف کننده انرژی جهان اعلام شد.
**افت سوددهی بریتیش پترولیوم
سود شرکت بریتیش پترولیوم یا «بی.پی» در سه ماه چهارم 2016 میلادی 30 درصد کمتر از پیش بینی پیشین بود.
تحلیلگران می گویند قیمت جهانی نفت آنقدر افزایش نیافته است که کاهش درآمد پالایشی این شرکت را به طور کامل جبران کند.
بریتیش پترولیوم حداقل قیمت نفت را برای سودآوری خود 60 دلار هر بشکه اعلام کرد.
**زیان پیش بینی نشده استات اویل
شرکت «استات اویل» نروژ در سه ماه چهارم 2016 میلادی با ضرر پیش بینی نشده به مبلغ یک میلیارد و 900 میلیون دلار روبرو شد، در حالی که تحلیگران انتظار داشتند این شرکت 2 میلیارد و 100 میلیون دلار سود کند.
**کاهش سودآوری شرکت ملی نفت امارات
شرکت ملی نفت امارات متحده عربی «انوک» خبر داد در پی افت قیمت های جهانی نفت، سود این شرکت در سه ماه چهارم سال گذشته میلادی نسبت به مدت مشابه سال 2015 میلادی 10 درصد کاهش یافت.
انوک گردش مالی سال 2016 میلادی این شرکت را 13 میلیارد دلار اعلام کرد.
**افزایش سود خالص ایندین اویل
شرکت ایندین اویل هند اعلام کرد، سود خالص این شرکت در سه ماه چهارم سال 2016 میلادی نسبت به مدت مشابه سال پیش با 29 درصد افزایش به 590 میلیون دلار رسید.
**افزایش مشاغل نفتی در آمریکا
شرکت های تولیدکننده نفت و گاز طبیعی آمریکا در ماه های دسامبر و ژانویه (اواسط آذر تا اواسط دی) فرصت های جدید اشتغال ایجاد کردند، زیرا پس از آنکه قیمت های نفت به بالاترین سطح آن در 18 ماه گذشته رسید و در این سطح باقی ماند، این شرکت ها فعالیت های حفاری خود را از سرگرفتند.
بر اساس دفتر آمار کار آمریکا (U.S. Bureau of Labor Statistic) در ماه دسامبر2016 (آذر-دی ماه گذشته) مشاغل مرتبط با خدمات پشتیبانی شرکت های نفتی با 600 واحد افزایش نسبت به ماه پیش از آن به 195 هزار و 200 شغل رسید.
**افزایش تولید نفت انگلیس
اداره تجارت، انرژی و راهبردهای صنعتی انگلیس اعلام کرد: تولید نفت و میعانات گاز طبیعی این کشور در سال 2016 میلادی در پی دومین سال متوالی رشد، 4.8 درصد افزایش یافت.
تولید گاز این کشور به تنهایی در سال گذشته میلادی 3.6 درصد رشد سالیانه را ثبت کرد.
**شکسته شدن طلسم رکورد پنج ساله واردات ال.پی.جی به کره جنوبی
افزایش مصرف گاز مایع یا ال.پی.جی (گاز مایع) برای مصارف پتروشیمی و حمل و نقل در کره جنوبی در سال 2016 میلادی سبب شد واردات این سوخت پاک که از سال 2010 میلادی کاهش یافته بود، به رکورد هفت میلیون تن برسد.
انتظار می رود تقاضا برای ال.پی.جی در این کشور در سال 2017 همچنان در بالاترین سطح باقی بماند.
آمریکا به عنوان صادرکننده اصلی این سوخت به کره جنوبی ذینفع این افزایش مصرف است.
**رکوردشکنی درآمد حاصل از صادرات ال.ان.جی استرالیا
صادرات ال ان جی (گازطبیعی مایع شده) استرالیا در ماه های اخیر افزایش چشمگیری داشته است، به طوری که درآمد حاصل از فروش آن در ماه نوامبر 2016 میلادی به رکورد یک میلیارد و 900 میلیون دلار رسید.
** 2 برابر شدن فروش نفت ایران به مشتریان عمده آسیایی
فروش نفت ایران به مشتریان عمده آسیایی در ماه دسامبر بیش از 2 برابر افزایش یافت.
چهار مشتری عمده ایران در آسیا یعنی چین، هند، کره جنوبی و ژاپن در ماه دسامبر 2016 میلادی با خرید یک میلیون و 890 هزار بشکه در روز نفت از ایران، میزان خرید نفت از این کشور را نسبت به مدت مشابه پارسال بیش از دو برابر افزایش دادند.
میزان صادرات نفت ایران به کره جنوبی در این مقطع هفت برابر و به هند بیش از سه برابر شد.
**امضای بزرگ ترین توافق نفتی ایران در دوره پسابرجام
موافقتنامه اصولی طرح توسعة فاز 11 پارس جنوبی هجدهم آبان گذشته (هشتم نوامبر 2016) میان شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از شرکت توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین و پتروپارس امضا شد.
این موافقتنامه اصولی در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی، به ارزش چهار میلیارد و 800 میلیون دلار به امضا رسید.
پس از اجرای این طرح توسعهای، روزانه 56 میلیون مترمکعب به ظرفیت برداشت ایران از میدان گازی مشترک با قطر افزوده می شود.
**رکوردشکنی قیمت نفت خام ایران در آخرین هفته 2016
قیمت نفت خام سبک ایران در آخرین هفته سال 2016 میلادی (منتهی به 10 دی) با یک دلار و 15 سنت افزایش به 53 دلار و 31 سنت برای هر بشکه رسید. میانگین قیمت نفت خام سنگین ایران نیز در سال 2016 بشکهای 39 دلار و 19 سنت شد. میانگین قیمت نفت خام سبک ایران از ابتدای سال 2016 ( 12 دی 1394 ) تا 11 نوامبر (21 آبان ماه) به بشکه ای 39 دلار و 83 سنت رسید.
**درآمد سرمایه گذاران نفتی ایران در جمهوری آذربایجان
«شاهین مصطفی اف» وزیر اقتصاد جمهوری آذربایجان اعلام کرد: سال گذشته میلادی ایرانیان از سرمایه گذاری در کشور همسایه خود یک میلیارد و 700 میلیون دلار درآمد کسب کردند. وی اعلام کرد: حجم معاملات نفتی 2کشور در سال 2016 میلادی از 70 درصد رشد برخوردار بود.
**انرژیهای تجدیدپذیر کانون صنعت انرژی جهان
بر اساس تحقیقات بلومبرگ، سرمایه گذاری در انرژی های پاک در سهماه دوم سال 2016 به 61.5 میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سه ماه نخست همین سال، بیانگر افزایش 12 درصدی سرمایه گذاری و در مقایسه با مدت مشابه سال 2015 بیانگر کاهش 32 درصدی (معادل 90 میلیارد دلار) سرمایه گذاری در این زمینه بوده است.
میزان سرمایه گذاری جهانی در نیمه اول سال 2016 در زمینه انرژی های پاک 116.4 میلیارد دلار بوده که در مقایسه با نیمه اول سال 2015، 23 درصد پایین تر آمده است.
**کاهش ذخایر جهانی نفت
آژانس بین المللی انرژی هفته نخست اسفند اعلام کرد ذخایر جهانی نفت در پایان دسامبر 2016 به کمتر از سه میلیارد بشکه کاهش یافت اما هنوز 286 میلیون بشکه بیش از مقدار متوسط پنج سال گذشته است. از 286 میلیون بشکه مازاد، تقریبا نیمی از آن مربوط به نفت خام و مایعات گازی و نیمی دیگر مربوط به محصولات جانبی است. بیشترین مقدار ذخایر مازاد در آمریکا وجود دارد.
**آغاز فرایند سبز شدن عربستان
عربستان با 50 میلیارد دلار سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر قصد دارد ساخت نیروگاه های بادی و خورشیدی به ظرفیت 700 مگاوات را آغاز کند.
متقاضیان ساخت این تاسیسات تا بیستم مارس (سی ام اسفندماه) مهلت داشتند پیشنهادهای خود را ارایه کنند و تا دهم آوریل نیز نتیجه مناقصه اعلام می شود.
**ذخیره سازی در بازار انرژی
برنامه ذخیره سازی در بازارهای انرژی یکی از موارد برجسته در سال 2016 برای حمایت از میزان بیشتر انرژی در خدمات و سرویس های خدماتی است.
گفت وگو درباره ذخیره سازی انرژی و تغییر در روش های پیشین و الگوهای مصرفی، یکی از مهمترین موضوعات کنونی حکومت هاست و این روند در سال 2017 نیز ادامه خواهد داشت.
**رکوردشکنی قیمت گاز در بازار آسیا
قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار شمال شرقی آسیا در هفته منتهی به هفدهم اکتبر (بیست و ششم مهرماه گذشته) برای تحویل چهار تا هشت هفته ای به 6 دلار و 80 سنت برای هر میلیون بیتییو رسید که بالاترین رقم در سال 2016 میلادی به شمار می رود.
**بی توجهی ترامپ به گسترش انرژی های تجدیدپذیر
رییس جمهوری جدید آمریکا اعلام کرد این کشور ممکن است از توافق جهانی مقابله با تغییرات آب و هوایی پاریس خارج شود.
«دونالد ترامپ» بدون درنظر گرفتن این توافق بین المللی اعلام کرده است می کوشد صنعت نفت، گاز و زغالسنگ را در آمریکا تقویت کند اما یورالکتریک، لابی برق اروپا اعلام کرد: حتی اگر ترامپ اهداف توافق جهانی پاریس در مورد انرژی های تجدیدپذیر را نادیده بگیرد، اروپا سرمایه گذاری در این بخش را کاهش نمی دهد.
**سرمایه گذاری شرکت استات اویل در انرژی های تجدیدپذیر
«الدار ساتره» مدیرعامل شرکت نروژی استات اویل استفاده از انرژی های تجدیدپذیر را بخشی از سیاست های این شرکت خواند و گفت: 15تا 20 درصد از سرمایه گذاری این شرکت تا سال 2030 میلادی به انرژی های تجدیدپذیر اختصاص می یابد.
**کشته شدن 10 نفر در انفجار نفتکش پاکستانی
وقوع چند انفجار در یک نفتکش قدیمی پاکستان در روز سه شنبه (یازدهم آبان) واقع در بندر «گدانی» در بلوچستان موجب کشته شدن دستکم 10 نفر از کارگرانی شد که درحال اوراق کردن این کشتی بودند. ده ها نفر دیگر براثر این انفجارها مجروح شدند.
**نشت عظیم نفت در رودخانه کانادا
در پی نشت نفت از تاسیسات «ساسکاچوان» متعلق به شرکت کانادایی «هاسکی انرژی» به داخل یک رودخانه مهم این کشور در سی و یکم تیرماه گذشته، کارکنان و مقام های این شرکت که نگران آلوده شدن آب آشامیدنی بودند برای برطرف کردن نشت و پاکسازی محل تلاش کردند.
این شرکت روز حادثه به دلیل نشت هزار و 572 بشکه نفت سنگین از خط لوله تاسیسات ساسکاچوان به داخل روخانه ساسکاچوان شمالی، فعالیت این خط لوله را تعطیل اعلام کرد. این حادثه به مسموم و کشته شدن پرندگان و آبزیان منجر شد.
**اعتصاب کارگران صنعت نفت نروژ
در ماه جولای اعتصاب کارگران نفت نروژ، سبب شد تولید نفت نروژ 13 درصد افت داشته باشد؛ این جریان با دخالت دولت و مجبور کردن کارگران به پایان دادن به اعتصاب، به منظور حفظ شهرت این کشور نفتی به عنوان هشتمین تامین کننده پایدار نفت جهان، پایان یافت. در پی این اعتراض، 4.5 درصد به دستمزد کارگران اضافه شد و 630 دلار پاداش به آنها تعلق گرفت.
**رکود اقتصادی در نیجریه
بر اساس یک سند وزارت بودجه نیجریه، در پی حملات نظامی پی در پی به میادین نفتی این کشور این کشورپرجمعیت آفریقایی در سال 2016 نخستین رکود خود در 25 سال گذشته را تجربه کرده است. تخمین زده می شود که اقتصاد نیجریه در سال گذشته میلادی 1.54 درصد کوچکتر شده است.
**رکوردشکنی فروش خودروهای برقی تسلا
شرکت تسلا سازنده انواع خودروهای برقی و هوشمند در سه ماه سوم سال 2016 موفق به تحویل 24 هزار و 500 خودرو به خریداران شده که نسبت به سه ماه دوم سال 2016 رشد 70 درصدی داشته است.
**برگزاری کنفرانس بین المللی انرژی های تجدیدپذیر در تهران
کنفرانس بین المللی انرژیهای تجدیدپذیر ایران با حضور بیش از 70 شرکت معتبر اروپایی و آسیایی فعال در زمینه انرژی های بادی، خورشیدی، زمین گرمایی و زیست توده، ششم تا هشتم دسامبر 2016 (شانزدهم تا هجدهم آذرماه گذشته) در تهران برگزار شد.
**افزایش خودروهای برقی و کاهش مصرف بنزین در چین
آمار رسمی چین حاکی است فقط در سال 2016 میلادی استفاده از این خودروها باعث شد در مصرف 400 هزار تن بنزین صرفه جویی شود. با این حساب خودروهای الکتریکی در چین در سال گذشته میلادی یک میلیارد و 200 میلیون کیلووات ساعت برق مصرف کرده اند. همچنین برای سهولت رانندگی با این خودروها 14 هزار کیلومتر راه و بزرگراه در سراسر چین به ایستگاه های شارژی این خودروها مجهز شده اند و با این حساب حدود هر 48 کیلومتر یک ایستگاه شارژ وجود دارد. سال گذشته میلادی در سراسر کشور چین 100 هزار ایستگاه شارژ خودروهای برقی ساخته شد.
**برگزاری کنگره جهانی انرژی 2016 در ترکیه
بیست و سومین کنگره جهانی انرژی یکشنبه نهم اکتبر (هجدهم مهرماه گذشته) در استانبول با هدف ایجاد ارتباط میان فعالان بخش انرژی، سرمایه گذاری در بازارهای جدید، بررسی برنامه های پیش روی صنعت انرژی، فناوری و منابع انرژی در جهان، تامین منابع مالی و توسعه زیرساخت های انرژی آغاز به کار کرد.
