امسال حوزه اینفوگرافیک در ایران وارد فاز جدیدی از حیات خود شده است. با درک اهمیت و اثرگذاری اینفوگرافیک، رسانه های مختلف مبتنی بر گرایشهای سیاسی خود به استفاده از این نوع گرافیک اقدام کرده اند.
اگر در گذشته در حملات رسانه ای جریانهای مختلف سیاسی، به کلمات و عکس بسنده می شد ، امسال این نبرد به یاری اینفوگرافیک، جنبه بصری بیشتری یافته است.
نبرد اینفوگرافیکی انتخاباتی حاضر، عمدتاً بر رینگ پیام رسان های تلفن همراه صورت می گیرد و انتظار می رود تا به تدریج این نبرد به یک نبرد تمام عیار تبدیل شود.
از یک سو، رسانه هایی مانند ایرنا و دیگر سایتهای متعلق یا طرفدار دولت در اینفوگرافیکهای تولیدی خود بر دستاوردها و موفقیتهای دولت یازدهم تمرکز کرده اند.
در نقطه مقابل نیز رسانه های منتقد دولت با تمرکز بر ضعفهای دولت و به ویژه ضعفهای اقتصادی، بحثهایی همچون ورشکستگی تولید، اقدامات دولت در آستانه انتخابات همچون حمایت یارانه ای از اقشار ضعیف، اجرای فاز دوم سهام عدالت و... را هدف گرفته اند.
برخی از آثار انتقادی اینفوگرافیک نیز گاه رنگ بوی مقایسه ای به خود گرفته اند.
برخی نیز به سراغ وعده های روحانی در دوره های مختلف رفته اند که هنوز جامه عمل به خود نگرفته اند.
خنثی ترین نمونه های موجود اینفوگرافیک در حال و هوای انتخاباتی امروز ایران، نمونه هایی است که بر آمار ثبت نام کنندگان در دو انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا، مقایسه 11 دوره انتخابات ریاست جمهوری، فرآیند انجام انتخابات و دوره زمانی آن و... تمرکز دارند.
سوژه هایی از این قبیل شباهتهای سوژه ای و موضوعی و بعضاً اجرایی نیز دارد. تنوع آثار، در اختلافها و افتراق ها عمدتاً ظهور و بروز می یابد.
از دیگر نمونه هایی که اهداف اطلاع رسانی را پیش گرفته اند نمونه هایی است که به معرفی ثبت نام کنندگان و... پرداخته اند.
عاری از بحث کیفیت آثار، نکته اصلی در این بررسی ها، اهمیت گرایش رسانه ها به اینفوگرافیک است. امید است به تدریج، این گرایشها سبب افزایش کیفیت آثار اینفوگرافیک شود.
• دولت یازدهم بیشترین استفاده از اینفوگرافیک
شاید دولت روحانی را بتوان تصویری ترین دولت دانست که با درک اینفوگرافیک تلاش کرده تا از آن بهره گیرد. نمونه آثاری را که در این حوزه تحت عنوان کلی « 100 روز 100 اقدام» تولید و منتشر کرده گواه این مسأله است. این دولت سعی کرد تا برخی رویدادهایش را نیز نه تنها به روش ایستا که حتی به صورت موشن اینفوگرافیک نیز ارائه کند. نمونه آن نیز خریداری هواپیماهای جدید و... بود.
به همان نسبت که اینفوگرافیک و قابلیتهای آن بیشتر شناخته می شود استفاده و کاربرد آن در ایران ابعاد جدیدتری به خود می گیرد.
تجربه ارائه دستاوردهای اقتصادی دولت، نمونه درک آن از قابلیتهای اینفوگرافیک برای اطلاع رسانی، تبلیغات و ... است.
در حال حاضر نیز دولت یازدهم می کوشد تا پاسخگوی انتقادات وارده نوشتاری و بصری، با زبان تصویری باشد. تداوم این نگاه توسط دولتهای بعدی ضروری به نظر می رسد.
• پیام رسان های تلفن همراه، رینگ نبرد اینفوگرافیک انتخاباتی
نبرد اینفوگرافیکی انتخاباتی حاضر، بیش از نشریات چاپی در رسانه های آنلاین ، دیجیتال و الکترونیک صورت می گیرد. البته تمرکز نبرد مذکور بر رینگ پیام رسان های تلفن همراه است.
اشتراک گذاری اینفوگرافیک و گردش بالای آن بین مخاطبان، دلایل انگیزشی در تولید و انتشار آثار اینفوگرافیک توسط دولت، بخش خصوصی، اشخاص، سازمانها و... است.
• نبرد تمام عیار اینفوگرافیکی انتخاباتی طی روزهای آتی
انتظار می رود تا طی روزهای آینده، نبرد اینفوگرافیک در انتخابات 96 وارد فاز جدی تر خود شده و این نبرد تصویری را به یک نبرد تمام عیار تبدیل کند. به طوری که بیش از افراد و اشخاص، اینفوگرافیک به تریبون گرایشهای مختلف سیاسی تبدیل شود و اینفوگرافیک سخن بگویند.
• ضرورت استفاده اینفوگرافیک توسط وزارت کشور
وزارت کشور از متولیان برگزاری انتخابات است. علی رغم اهمیت اینفوگرافیک ، هنوز وزارت کشور در مراحل مختلف اطلاع رسانی خود به طور جدی به اهمیت بهره گیری از آن پی نبرده است.
از بصری کردن برگه های رأی و معرفی کردن داوطلبان تا معرفی نقشه محور مراکز برگزاری انتخابات و... از جمله کاربردهایی است که از بهره گیری اینفوگرافیک توسط وزارت کشور در روند انتخابات انتظار می رود.
امید می رود همگام با بهره گیری اینفوگرافیک توسط رسانه ها، در سازمانها و وزارتخانه هایی همچون وزارت کشور نیز این گرایش و کاربرد افزایش یابد. در این تأکید، روابط عمومی ها بیش از همه هدف توجه دهی هستند.
* مولف و مدرس اینفوگرافیک
سلام