طی چند ماه اول ریاست جمهوری، دونالد ترامپ مواضع خود را به شکلی متعدد تغییر داد؛ اما هیچ کدام از آنها به اندازه تصمیم وی در 18 آوریل برای اعتراف به پایبندی ایران به توافق هسته ای که راه را برای تعلیق بیشتر تحریم ها هموار کرد، دارای اهمیت نبود. تنها در چند ماه، دونالد ترامپ از موضوع پاره کردن توافق هسته ای به موضع مجوز برای ادامه حیات آن تغییر نظر داده است.
به گزارش «تابناک»؛ تریتا پارسی، پژوهشگر روابط
بین الملل و رئیس شورای ایرانیان آمریکایی در مطلب خود در نیویورک تایمز، با نقل
گفته فوق ادامه می دهد؛
اکنون دولت آمریکا بیان کرده است که یک بازرسی نود روزه را در این مورد به جریان می اندازد که آیا تعلیق تحریم های ایران – که به واسطه توافق هسته ای لازم الاجراست – در راستای منافع امنیتی ایالات متحده هست یا نه؛ اما این مدت زمان به حد لازم برای حفظ توافق هسته ای و جلوگیری از لغزش ایران و آمریکا به مسیر خطرناک به سمت جنگ، کافی نیست.
چند زمینه خطرناک بالقوه در این چشم انداز وجود دارد. اولین آنها کنگره آمریکاست که اکنون طرحی دو حزبی در آن برای اعمال تحریم های بیشتر بر ایران در جریان است و علیرغم مخالفت مدافعان توافق هسته ای، می تواند مفاد برجام را نقض کند. اگر این طرح به میز رئیس جمهور آمریکا برسد؛ او دو راه دارد که یکی رد کردن این طرح و زنده نگاه داشتن توافق هسته ای است و دیگری امضای آن و ایجاد یک بحران بزرگ بین المللی. با توجه به اعتراف اخیر دولت آمریکا در مورد پایبند بودن ایران به توافق هسته ای، برای این دولت سخت است که اکنون از موضع خود عقب نشینی کند و اقدام به وضع تحریم های جدید کرده یا جلوی تعلیق تحریم ها را بگیرد؛ اما همه چیز در حال حاضر امکان پذیر است.
تهدید دیگر از سوی سیاست داخلی ایران در حال ظهور است. شاید انتخابات ریاست جمهوری در ایران در ماه آینده، دوباره سیاست خارجی این کشور را در دست اصولگرایان قرار دهد. به زغم حمایت پر قدرت عمومی در ایران از توافق هسته ای و نیز رشد اقتصادی 6.6 درصدی، انتخاب مجدد حسن روحانی از طیف معتدل در ایران به هیچ وجه قطعیت ندارد.
در حالی که اقتصاد ایران به خوبی رشد کرده، بخش اعظمی از بازپروری این اقتصاد به واسطه رشد و ادامه صادرات نفتی بوده است. در نتیجه توقع می رود، بیشتر ایرانیان عواید ناشی از برداشته شدن تحریم ها به واسطه توافق هسته ای را مشاهده کنند. رشد واقعی اقتصادی نیازمند سرمایه گذاری مستقیم و با ثبات خارجی است؛ اما بانک های بین المللی همچنان در مورد سرمایه گذاری در پروژه های داخلی در ایران نگرانی دارند که بیش از همه ناشی از تأخیر در لغو تحریم ها از سوی آمریکا و ترس از اقدام دولت ترامپ برای زیر پای گذاشتن توافق هسته ای است.
اگر آقای روحانی توسط صندوق های رأی مجازات شود، دردسر در راه خواهد بود. برای توافق هسته ای بسیار دشوار است که از دست دولت ترامپ جان سالم به در برد. اما نجات از دست ترامپ و یک رئیس جمهور اصولگرا، تقریبا غیر ممکن است.
تهدید سومی نیز وجود دارد که شاید از باقی تهدیدها مهمتر و شدیدتر باشد: تطابق دولت ترامپ با وسواس دولت عربستان سعودی برای مقابله با نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه. در حالی که دولت اوباما، رقابت بین ایران و عربستان را منبع اصلی بی ثباتی در خاورمیانه قلمداد می کرد و از دو کشور درخواست کرده بود تا یاد بگیرند که چگونه منطقه را بین خود به اشتراک بگذارند، به نظر دولت ترامپ تصمیم گرفته است، چالش میان ایران و عربستان را به عنوان یک چالش برای خود انتخاب کند. صحنه اصلی این رویارویی در یمن است که در آن اکنون دولت آمریکا حمایت هایش از بمباران صورت گرفته توسط عربستان را افزایش می دهد و از آن به عنوان وسیله ای برای مقابله با آنچه نفوذ ایران می داند، یاد می کند.
برای آنکه توافق هسته ای به حیات خود ادامه دهد، باید تنش های بین تهران و واشنگتن در موضوعات دیگر کنترل یا آنکه این توافق از یک پوشش حفاظتی برخودار شود تا در برابر نوسانات خارجی محافظت شود؛ برای نمونه، بسیار دشوار است که تصور کرد، توافق هسته ای در برابر یک رویارویی مستقیم یا غیر مستقیم میان ایران و آمریکا در منطقه دست نخورده و سالم بماند.
اگر ایالات متحده تعهدات خود در قالب توافق هسته ای را زیر پای بگذارد، ایران نیز به احتمال قوی اقدامی متناسب خواهد کرد و صرف نظر از اینکه چه کسی در ایران به ریاست جمهوری برسد، فعالیت های هسته ای ایران از سر گرفته خواهد شد. در این شرایط، ایالات متحده باز هم به جنگ با ایران نزدیک خواهد شد. این دقیقا وضعیتی است که در سال 2012 و 2013 رخ داد: دولت اوباما در حالی به این نتیجه رسید که سیاست تحریمی آن به جای تسلیم کردن ایران به سمت جنگ پیش می رود، تصمیم گرفت تا از طریق برگزاری گفت وگوهای دیپلماتیک سری در عمان، شرایط را تغییر دهد. به نظر می رسد، این بار اما رئیس جمهور آمریکا به دنبال یک خروج دیپلماتیک به این شکل نباشد. از نظر بسیاری از تندروهای واشنگتن، این امر به نظر مسأله و مشکل کمتری است نسبت به محدودیت هایی که توافق هسته ای در راستای کنترل ایران در سایر نقاط ایجاد می کند.
با این حال، اثر مهم توافق هسته ای برای دو کشور این است که هزینه و زیان افزایش تنش ها را به شدت افزایش داده است... بیش از هر چیز به این دلیل که ارزش های موجود در توافق هسته ای هر دو طرف را مصمم کرده است تا سایر تنش ها و مناقشات خود را برای زنده نگاه داشتن این توافق کنترل کنند. در طی زمان این امر می تواند ایران و آمریکا را از دشمنان قسم خورده به رقیبان و همکاران صرف بدل سازد.
به دور از مسائل سیاسی حزبی و اصول گرایی و اصلاح طلبی و اعتدال گرایی در جهت امنیت ملی ، امنیت داخلی و امنیت بین المللی کشور عزیزمان ایران و بدون اینکه طرفدار روحانی باشیم یا نه ، بهترین گزینه در این شرایط حساس داخلی و بین المللی ادامه ریاست جمهوری روحانی است. 
واسه چی؟