«تابناک»، مهدی خرم دل؛ با وجود آنکه برخی سیاستگذاران عرصه انتخابات، احتمالاً تصور کرده‌اند با تطویل زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، تبلیغات کاندیداها در فضایی معقولانه و غیرهیجانی برگزار می‌شود، با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری، ادبیات کاندیداها بیش از هر زمان تندتر شده و اگر با ادبیات کاندیداها در سال‌های 1392 و حتی 1388 -در فاصله ده روز تا آن انتخابات- مقایسه شود، می بینیم که ادبیات و رویکردهای این روزها تهاجمی تر است.
کاندیداهای اصلی که خود را به پاستور نزدیک می‌بینند، با توجه به نتایج نظرسنجی‌ها کوشش می‌کنند با مواضع رادیکال و حتی با افشاگری درباره پرونده نزدیکان رقبایشان که دچار محکومیت قطعی قضایی نشده‌اند، سبد رأیشان را کامل کنند و جامعه هدفشان را کامل به سمت خود سوق دهند؛ مدلی که یادآور وقایع تلخ مناظره‌های دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و رفتار نامتعارف و غیرقابل دفاع محمود احمدی نژاد است.
بی گمان این رویه به هیجانی و قطبی شدن انتخابات ـ که اتفاقاً کاندیداها روی آن حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند ـ منجر خواهد شد و پس از رسیدن جامعه به چنین نقطه‌ای، نمی‌توان انتظار داشت که همه چیز پای صندوق‌های رأی به پایان رسد. یکی از عوارض بلندمدت چنین فضایی، ایجاد شکاف میان گروه‌های مختلف مردم و حفظ این شکاف است؛ هرچند وقوع مسائل گذشته در شرایط کنونی بسیار بعید است.
با این وجود، ایجاد چنین برش هایی در سطح جامعه با تیغ کلام کاندیداها میان بخش‌هایی از مردم در بلندمدت هزینه‌های گسترده، بلندمدت و در عین حال تعلیقی و همراه با تاخیر دارد؛ اما آنچه تجربه نشان داده که هزینه‌هایش بلافاصله به کشور تحمیل می‌شود، ایجاد شکاف میان کارگزارن ارشد کشور است. پاشیدن تخم کینه در دل‌ها، یک بار در سال 1388 تجربه شده که هزینه‌هایش بسیار بیش از حد تصور بوده است.
بسیار بعید به نظر می‌رسد که پس از انتخابات ریاست جمهوری، چهار تن از شش کاندیدای کنونی از صحنه سیاسی کشور حذف شوند و احتمالاً با کیفیت‌های مختلف در کشور به عنوان یک کارگزار مؤثر نقش آفرین خواهند بود؛ بنابراین، انتظار می‌رود کاندیداها به گونه‌ای عمل نکنند که پس از انتخابات، نخواهند کنار یکدیگر حتی در صف نماز جمعه بایستند.
کشور ایران در دوران کنونی به قدر کفایت دشمن دارد؛ بنابراین، نباید حداقل در سطح مدیران موثر کشور شاهد چنین عمقی از تقابل باشیم و بستر انتخابات محل وقوع این سطح از تنش منتهی به دشمنی باشد. پیروزی در این انتخابات پر اهمیت است، ولی چهره پیروز یا ناکام باید بتواند در صحنه کشور مدیریت کند.
یکی از دلایل عدم توفیق مورد انتظار از دولت احمدی نژاد، جدال با شمار قابل توجهی از خبرگان و کارگزاران مؤثر کشور بود؛ جدالی که در کلام و رفتار رئیس جمهور وقت نمود داشت. باید از گذشته و به ویژه سرنوشت مدیرانی که با چنین حربه‌ای به قدرت رسیدند یا در قدرت ماندند، درس گرفت و در عین حال که انتقاد را در بالاترین سطح مطرح کرد، ادبیاتی را در دستور کار قرار نداد که برخی کارگزاران نظام به «دشمن» همدیگر تبدیل شوند و کشور هزینه تلافی مستمر و این «دشمنی» را پرداخت کند.
