مدیریت نادرست منابع آب و برداشت های بی رویه از آبخوان های زیرزمینی آن هم در شرایطی که ایران یکی از خشک ترین کشورهای جهان است، همچنان ادامه دارد و این مسأله مشکلات آبی کشور را دوچندان کرده است. دردآور اینکه بسیاری از برداشت های بی رویه در مناطقی انجام می شود که بیشترین مشکلات آبی را نیز دارد. مثل بسیاری از مناطق استان قم که مشخص نیست با کدام مجوز عده ای سودجو به غارت آب های زیرزمینی مشغول اند.
به گزارش «تابناک»؛ با اینکه مشکلات آبی کشور روز به روز در حال افزایش است و هر ازچندگاهی اخباری نگران کننده مبنی بر سهمیه بندی و خشک شدن منابع آب در صدر اخبار قرار می گیرد، گویا هنوز مدیران و مقامات صاحب نفوذ کشور به این باور نرسیده اند که در آینده نزدیک، کشور با بحران شدید آب رو به رو خواهد شد، چون اگر چنین بود، دیگر نباید برداشت های بی رویه آب از سفره های زیرزمینی آن هم به شکلی بسیار بی رحمانه ادامه می یافت.
برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی و مصرف آن به هر شکل از آن جهت نگران کننده است که دانسته شود، تولید این منابع در دوره های زمانی طولانی ایجاد شده است و برداشت بی حساب و کتاب از این سفره ها سبب خواهد شد، تنها ظرف چند سال تمام منابعی که طی چند صد سال ایجاد شده است، پایان یابد و مشکلات آبی کشور صد چندان شود.
برداشت آب از سفره های زیرزمینی اگر با رعایت قوانین مرتبط و آن هم در مناطق کوهستانی که برف گیر و در فصل سرد سال غیر فعال هستند انجام شود، تا حدودی قابل پذیرش است، اما دردآور اینکه بیشترین برداشت های بی رویه از سفره های زیرزمینی آن هم در کل روزهای سال اختصاص به منطقه ای دارد که جزو خشک ترین مناطق کشور است.
مناطق جنوبی استان قم که تا چند دهه پیش، تنها محل سکونت اهالی محلی بود و عمده منابع آب مورد نیازشان ـ چه در بخش شرب و چه در بخش کشاورزی ـ از طریق قنات تأمین می شد، حالا تبدیل به سفره ای نامتناهی برای عده ای سودجو شده که با حفر چاه های عمیق و برداشت های بی رویه آب به ساخت و ساز اماکن تفریحی می پردازند و فعالیت غیر عاقلانه اقتصادی خود را به قیمت تخریب آینده منطقه دنبال می کنند.
احداث سازه های آبی عظیم برای پرورش ماهی، ایجاد استخرهای بزرگ با هدف آبیاری باغ و زمین های کشاورزی، ساخت بلوک های تفریحی متعدد با هدف جذب گردشگر و کاشت درختان و گیاهانی غیر بومی با مصرف آب زیاد از جمله اقداماتی که این روزها در مناطق جنوبی استان قم به امری عادی تبدیل شده و گویا کسی بنا ندارد در مورد علت صدور چنین مجوزهایی و میزان خسارت های آن به آبخوان های زیرزمینی هشدار بدهد.
جالب اینکه در چنین شرایطی، بسیاری از صاحبان استخرهای آب با قراردادهای هنگفت و سالیانه ای که با همسایگان می بندند، به فروش میلیونی آب در سال مشغول اند و تنها از فروش آب جدا از مزایای دیگری مثل کشاورزی و باغ داری منافع زیادی به دست می آورند.
به این مهم باید اضافه کرد که حفر چاه های عمیق و مکیدن آب های زیرزمینی، قنات هایی را که در منطقه وجود داشته و از سابقه تاریخی نیز برخوردار هستند خشک کرده و دیگر نشانی از این روش هوشمندانه و تاریخی برای تهیه و توزیع آب در این منطقه دیده نمی شود.
تصاویری که از طریق نقشه های ماهواره ای از این مناطق به دست آمده است، به خوبی استخرها و حوضچه های بزرگ آبی را به نمایش می گذارد و اثبات می کند، در این مناطق بدون هیچ ملاحظه ای، آبخوان های زیرزمینی در حال تخلیه و مصرف است.
اگر مجریان چنین طرح هایی اهالی محلی این مناطق هستند که باید بدانند با این کار آینده محل زندگی اجدادی خود را نابود خواهند و دیر یا زود با اتمام منابع آب زیرزمینی، باید خانه و کاشانه خود را تخلیه و سایر مناطق کشور مهاجرت کنند و اگر بهره برداران این فضاها افراد غیر بومی هستند، باید از آنها پرسید چه سازمان یا نهادی به شما اجازه چنین اقدام های سودجویانه ای را به قیمت تخریب منابع طبیعی داده است؟
در ادامه به برخی از تصاویر هوایی و محلی که از این مناطق جنوبی استان قم به دست آمده است، اشاره می شود.
جدا از تصاویر بالا که به خوبی برداشت و مصرف بی رویه آب را در مناطق جنوبی استان قم نشان می دهد، اگر به میانگین بارش سالانه کشور در قالب نقشه مراجعه شود، این نقشه ها گویای این حقیقت هستند که استان قم و حوضه آبریز دریاچه نمک، یکی از کم بارش ترین و خشک ترین مناطق کشور ایران است.
آنچه آمد، جز اشاره به یک بی قانونی و تخلف بزرگ در یکی از خشک ترین استان های کشور، مفهوم دیگری را به ذهن متبادر نمی سازد؛ تخلفی که شاید در پس آن لابی های قدرتمندی باشد که می شود با کمک آن به سادگی قانون را نادیده گرفت و به مکیدن مایه حیات طبیعت ادامه داد.
حالا و با تفاسیری که رفت، باید نشست و دید تا چه زمانی آبخوان های زیرزمینی این استان یارای پاسخگویی به نیازهای رو به افزایش مردم منطقه را دارد و پس از این دوران آنها چه برنامه ای برای ادامه زندگی خود و آیندگانشان دارند؟