روز روشنبه شرکت نفتی توتال قراردادی با ایران امضاء کرد که به موجب آن چند میلیارد دلار برای کمک به توسعه فاز 11 میدان پارس جنوبی در این پروژه سرمایه گذاری می شود. از زمان برداشته شده تحریم ها، این اولین قرارداد بزرگ سرمایه گذاری یک شرکت غربی با ایران به شمار می آید.
به گزارش
تابناک اقتصادی، شرکت نفت و گاز فرانسوی توتال در سال ۱۹۲۴ توسط ارنست مرسی‌یر تاسیس شد. این شرکت، یکی از هفت شرکت بسیار بزرگ نفتی جهان بحساب می آید و درحال‌حاضر توتال در تمامی حوزه‌های صنایع نفت و گاز، فعالیت می‌نماید. این شرکت فرانسوی، در زمینه اکتشاف و تولید نفت خام و گاز طبیعی و نیز تولید برق، احداث خطوط لوله، پالایش و بازاریابی نفت خام و گاز طبیعی فعالیت می‌کند.
توافق دیروز حاصل مذاکراتی ست که از اوایل اردیبهشت سال ۹۵ با شرکت توتال به منظور تهیه HOA جهت توسعه و بهره برداری فاز ۱۱ پارس جنوبی در قالب قراردادهای جدید نفتی ایران رقم خورد و رئوس آن در ۱۸ آبان همان سال بین شرکت ملی نفت ایران و مشارکت توتال، CNPCI و پتروپارس به امضاء رسید. همچنین در این قرارداد ١٩,٩ درصد سهم شركت پتروپارس، ٣٠ درصد سهم شركت چيني و ٥٠.١ درصد سهم توتال به عنوان رهبر اين كنسرسيوم است.
بیژن زنگنه ابراز امیدواری کرده است که با امضای این قرارداد مرحله جدیدی در صنعت نفت ایران رقم بخورد. او این توافق را ما حصل رای مردم و حمایت رهبر معظم انقلاب اسلامی دانسته و گفته است که: ۱۰ روز قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری از من در مورد امضای این قراردادها سوال شد و من پاسخ دادم مردم در ۲۹ اردیبهشت تصمیم می‌گیرند که این قراردادها ادامه پیدا کند یا خیر و امضای این قرارداد را به مردم ایران، رهبر معظم انقلاب اسلامی که بدون حمایت ایشان این قراردادها به نتیجه نمی‌رسید و رئیس‌جمهور تبریک می‌گویم و از حمایت‌های دولت و مجلس تشکر می‌کنم.
مطابق زمان بندی پیش‌بینی شده قرار است تولید اولیه از این میدان ۴۰ ماه بعد از امضای قرارداد آغاز شود و با توجه به پیچیدگی ساخت تاسیسات فشارافزایی در فاز دوم ۳۶ ماه زمان برای مطالعه و آماده سازی و ۶۰ ماه زمان برای ساخت سکو در نظر گرفته شده است. البته باید گفت که مدت قرارداد از زمان امضای آن ۲۰ سال است که قابلیت تمدید تا 25 سال هم دارد.
وزیر نفت بیان داشته که با امضای قرارداد برای توسعه فاز ۱۱ و توتال نزدیک به ۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در کشور صورت می‌گیرد و تاکید داشته است که ما هیچ گاه پیشتاز بودن توتال را در صنعت نفت ایران فراموش نمی‌کنیم. وی همچنین از CNPCI به عنوان شریک توتال تشکر کرده است و گفته: «ما دوستان خود را در روزهای سخت فراموش نخواهیم کرد و از این شریکان راهبردی همچنان استفاده می‌کنیم.»
شاید این پرسش عجیب نباشد که آیا واقعا توتال دوست ما در شرایط سخت بوده است یا به دنبال منابع شخصی خویش است؟ باید گفته شود که اگر به راستی ما بعد از برجام با مشکلاتی برای معاملات نفتی رو به رو نیستیم، دیگر نیازی به منت سایر کشور ها برای داد و ستد با ایران نیست و هر کسی دارد نفع خود را از این میان می برد. لذا با فرض برداشته شدن تحریم های نفتی بعد از برجام، توجیهی برای تشکر از توتال نیست. این شرکت سابقه پاکی در ایران ندارد و می توان از خاطره حضورش به پرداخت 60 میلیون دلار رشوه به یک مقام ایرانی برای "اعمال نفوذ و تضمین سود 40 درصدی"(یعنی دوبرابر سود مرسوم) یاد کرد، که با این قرار داد توانست حداقل 150 میلیون دلار سود بچنگ آورد.
زنگنه ضرورت انجام چنین توافقاتی را این چنین توضیح داده که: در برنامه پنج ساله باید ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه برای بخش بالادستی و پایین دستی نفت درج شود که بیش از ۷۰ درصد آن باید از منابع خارجی تامین شود. بنابراین ما به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز داریم. هدف ایران تولید شش میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی در پایان برنامه ششم توسعه است.
اینکه آیا به راستی تنها راه به دست آوردن این سود، معامله ای این چنینی بوده است یا خیر هنوز در هاله ای از ابهام است به طوری که برخی صاحبنظران معتقدند تأمین سرمایه توسط شرکت‌های خارجی در سطحی که در برنامه ششم برای بخش بالادستی نفت اعلام شده، نمی‌تواند دلیل قانع کننده ای برای بازگشت و حضور بلندمدت شرکت‌های نفتی خارجی نیست، چراکه می‌توان این مبلغ را از منابع داخلی و خارجی به ویژه در شرایط کنونی که بازار جهانی سرمایه با مازاد سرمایه رو به روست تأمین شود.
اما هنگامی که پرسش از در آمد این طرح می شود باید پاسخ داد که در آمد حاصل از این قرار داد می تواند به ۸۴ میلیارد دلار نیز برسد. ایسنا در توضیح این رقم آورده است که با فرض قیمت حدود ۵۰ دلار برای هر بشکه نفت خام بدون احتساب ارزش گاز سبک شیرین ارزش سایر محصولات قابل استحصال در طول دوره قرارداد بالغ بر ۲۳ میلیارد دلار می‌شود. ارزش گاز سبک شیرین تولیدی نیز با فرض هر مترمکعب ۱۰ سنت دلار بالغ بر ۳۱ میلیارد دلار می‌شود و در مجموع بر اساس قیمت‌های فعلی حامل‌های انرژی در بازار بین المللی ارزش محصولات این طرح در طول دوره قرارداد برابر با ۵۴ میلیارد دلار آمریکا است.
البته درآمد دولت از اجرای این طرح منحصر به دوران قرارداد نبوده و برآورد می‌شود که ارزش تولیدات این میدان پس از پایان قرارداد بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار می‌شود که در نتیجه درآمد کشور از اجرای این طرح جمعا از مبلغ ۸۴ میلیارد دلار با قیمت‌های فعلی نفت خام فراتر خواهد رفت.
