حميد چيت چيان، وزير نيروي دولت يازدهم در اظهاراتي عجيب ـ كه به تازگی در رابطه با بحران آب و مسائل مرتبط با سدسازي در كشور بر زبان راند ـ مخالفان اجراي پروژه هاي سد را افرادي رمانتيك معرفي كرد كه هيچ تصوير مشخص و حقيقي از مشكلات كشور در ذهن ندارند.
به گزارش «تابناك»؛ چيت چيان با تأكيد بر اينكه مخالفان سدسازی دیدگاهی صحیح نسبت به مسایل واقعی جامعه ندارند، گفت: آنها در حالی دیدگاهی رمانتیک دارند که ما در کشور با مسائلی واقعی روبه رو هستیم.
وزير نيرو براي تأييد ادعاهاي عجيب و جديد خود افزود: از کسانی که فکر می کنند سدسازی با توسعه کشور هماهنگ نیست، یک سؤال ساده بپرسید؛ اگر پنج سد لار، لتیان، ماملو، کرج و طالقان نبودند، آب شرب شهر تهران، شهرهای اطراف تهران و همچنین آب شرب کرج را چگونه تأمین می کردیم؟
چيت چيان گفت: اگر سدهای خوزستان نبود، چطور ممکن بود بتوانیم کشاورزی را در این سطح در خوزستان توسعه دهیم؟ چرخ صنعت برای گردش نیاز به آب دارد؛ تولید غذای مردم به آب نیاز دارد؛ آب شرب یک نیاز حیاتی برای ادامه زندگی انسان است.
وي همچنين در بخش ديگري از سخنان خود، با اشاره به كاركردهاي مفيد پروژه هاي سد در سيلاب ها تأكيد كرد: در فروردین ماه امسال، ما شاهد سیل هایی مهیب در استان های بوشهر، هرمزگان و جنوب فارس بودیم. آن افراد که می گویند ساخت سد ضرورت ندارد، بدانند که اگر بعضی از این سدها نبود، در جریان سیل های فروردین و اردیبهشت ماه امسال تعداد زیادی از شهرهای جنوب کشور از بین رفته بودند و مردم زیادی جانشان را از دست می دادند.
انتقادات تند و صريح وزير نيروي دولت يازدهم ـ كه در مذمت مخالفان پروژه هاي سدسازي و دفاع تمام قد از پيمانكاران ميلياردر اين طرح ها بر زبان رانده شد ـ در حالي است كه او در خرداد سال جاري در مصاحبه با روزنامه خراسان، از لزوم توقف بيش از 50 پروژه سدسازي به دليل تغيير شرايط منابع آب كشور خبر داده بود.
چيت چيان در اين گفت و گو در خرداد ماه سال جاري به خراسان گفت: اكنون در برخي رودخانه هاي كشور، شرايط به كلي تغيير كرده و مشخصاتي كه سد بر اساس آن ساخته شده، مطابق با آمارهاي سال هاي قبل است و با آمارهاي كنوني صدق نمي كند.
او همچنين در خردادماه سال جاري با اعتراف به اينكه بسياري از سدهاي كشور ملاحظات زيست محيطي ندارند، اضافه كرد: 50 سدي كه دستور توقف آن داده شد، وقتي دوباره بررسي كرديم ديديم اين سدها نبايد از اول ساخته مي شد.
وزير نيرو البته دليل مهم ديگري را نيز براي توقف بيش از 50 سد كشور آورد و گفت: برخي از سدهايي كه در حال ساخت بود، يا از نظر فني مشكل داشت و يا اصلا توجيه اقتصادي نداشت.
حالا وزير نيرو بدون توجه به سخنان حدوداً يك ماه پيش خود و با فراموش كردن عامدانه بسياري از حقايق مرتبط با پروژه هاي سد سازي سخناني بر زبان آورد كه نه با اعتراف هاي پيشين خودش همخواني دارد و نه در عالم واقع چنين چيزي به صورت مطلق ديده مي شود.
وزير نيرو در حالي با انتخاب واژه رمانتيك براي مخالفان طرح هاي سدسازي آنها را بيگانه با عالم حقيقت معرفي مي كند كه در واقع بسياري از كارشناسان و دلسوزان آينده كشور، نه با نفس سدسازي بلكه با افراط در اين زمينه مشكل دارند.
مخالفان طرح هاي سدسازي منكر محاسن و فوايد بسياري از سدهاي اثرگذار و حيات بخش كشور نيستند و تحت هيچ شرايطي نقش مؤثر بسياري از اين طرح ها را در به گردش درآوردن چرخ هاي صنعت و آباداني شهر و روستاهاي كشور منكر نمي شوند.
آنچه مخالفان سدسازي كشور را نگران و وزير نيرو را از اين نگراني عصباني كرده است، دقيقاً مشكلات خانمان برانداز حقيقي و ويرانگري است كه بسياري از سدهاي ساخته شده وزارت نيرو در مناطق مختلف كشور بر جاي گذشته است؛ سدهايي كه حقابه هاي زيست محيطي تالاب ها را از بين برد، چشمه هاي جوشان مناطق پايين دست را نابود و زمينه تبخير شديد آب هاي سطحي را فراهم كرد.
نمونه فراواني از سدهاي داراي مشكل كشور وجود دارد و نمونه بارز آن، ساخت بيش از 70 سد در حوضه آبريز درياچه اروميه است كه به اذعان بیشتر كارشناسان، يكي از اصلي ترين دلايل خشك شدن درياچه نيز بوده است. سدهايي نيز كه در استان خوزستان ساخته شده است، اقليم اين منطقه را به كلي برهم زده و آب و هواي خنك و مطبوع اين منطقه از كشور را به آب و هوايي شرجي، گرم و غير قابل تحمل تبديل كرده است.
از اين موارد كه بگذريم، وزير نيرو در حالي تأثير مثبت سدهاي كنوني در كاهش خسارات برآمده از سيلاب را يكي از اصلي ترين دلايل منطقي بودن اجراي سدها عنوان مي كند كه اگر از او و ساير دست اندركاران خواسته شود پس از اتمام بازه زماني سيلاب دوباره اجازه جريان يافتن آب رودخانه و پرداخت حقابه تالاب ها را بدهيد، قطعاً چنين اجازه اي را نخواهند داد.
هرچند تجاوز بسياري از افراد سودجو به حريم رودخانه ها در دهه هاي گذشته و در دوراني كه وزارت نيرو چشم خود را بر اين بي قانوني ها بسته بود، يكي از اصلي ترين عوامل بروز خسارت هنگام بروز سيل است، وزير نيرو در سخنان اخير خود با فراموشي عامدانه اين مهم، ضمن رمانتيك خواندن مخالفان تلاش مي كن،د به هر قيمتي شده، تمام قد از سدهايي كه تا كنون ساخته شده است، دفاع كند.
وزير نيرو پروژه هاي سد موجود را عاملي در توسعه كشاورزي و رونق بخش اقتصادي عنوان مي كند، حال آنكه هيچ یک از اين دو مهم، رسالت وزارت نيرو نيست و بارها دیده ايم كه وزارت جهاد كشاورزي و ساير نهادهاي دولتي مشابه سازمان حفاظت محيط زيست در اين باره با اين وزارتخانه اختلاف نظر داشته و اعتراضات جدي خود را به عدم پايبندي اين نهاد به مصالح و منافع جمعي گوشزد كرده اند. مثل اعتراض هايي كه در سال هاي اخير در ستاد احياي درياچه اروميه مبني بر مقاومت وزارت نيرو در پرداخت حقابه هاي اين درياچه از چيزي حدود 70 سد حاشيه درياچه اروميه مي شد.
تأكيد وزير نيرو بر نقش مثبت سدها در توسعه بخش كشاورزي كشور، در حالي است كه همين سدها در بسياري موارد به نابودي كشاورزي به ويژه در بخش هاي پايين دست رودخانه منجر شده است و از سوي ديگر، علوم جديد كشاورزي توفيق در اين حوزه را نه وابسته به مصرف بي رويه آب بلكه وابسته به تنظيم الگوي كشت صحيح و انجام كشاورزي بر اساس جديدترين تكنولوژي هاي روز مي داند.
آنچه وزير نيرو در سخنان اخير براي توجيه ساخت سد در كشور به آن اشاره كرد، دقيقاً نكات و استدلال هايي است كه دولتمردان تركيه و افغانستان در قبال ايران به كار مي برند و بر همين اساس، پروژه هاي عظيم سدسازي خود را توجيه مي كنند.
بنابراین مي توان گفت، آقاي چيت چيان با استفاده از واژه ي رمانتيك، جانب ادب را نسبت به مخالفان سدسازي كشور ـ كه در بیشتر مواقع سخنان برحقي دارند ـ رعايت نكرد و ناخواسته به بازي در زمين سياستمداران تركيه و افغانستان روي آورد و با اين كار، دست رقباي آبي كشور را در دادن پاسخ به اعتراض ايراني ها كه به دليل ساخت سد در بالادست رودهاي دجله، فرات و هيرمند صورت مي گيرد، پر كرد.