دغدغه بیمه آثار هنری و تاریخی همچنان در ایران پررنگ است و علیرغم برخی گشایشهای رخ داده پس از برجام، هنوز ردپایی از بیمههای بزرگ بین المللی که توان بیمه واقعی آثار هنری چند میلیارد دلاری موزههای ایران را داشته باشند، مشاهده نمیشود؛ شرایطی که شاید به بیارادگی و عدم کوشش مسئولان فرهنگی و میراث فرهنگی کشورمان نیز بیارتباط نباشد.
به گزارش «تابناک»؛ آثار هنری و تاریخی ایران معمولاً شرایط نگهدای همتراز با موزههایی چون موزه لوور ندارند و تصاویر منتشر شده از موزه هنرهای معاصر ایران نیز نشان میدهد که حتی وسایل حمل و نقل کافی برای نگهداری تابلوهای ارزشمند نیز وجود ندارد و اثر چون تابلوی چندصد میلیون دلاری جکسون پولاک در برخی نقاط موزه بالاجبار و به دلیل عدم وجود وسایل حمل و نقل مناسب، با دست جابجا میشود.
پیش از این نیز تصاویری از انبار برخی موزههای آثار تاریخی ایران منتشر شده بود که نشان میدهد وضعیت نگهداری آثار چندان مطلوب نیست و شماری از آثار کشف شده در جعبههای میوه در انبار این موزههای ایران نگهداری میشد. طبیعتاً با چنین سطح نگهداری، ریسک آسیب دیدن آثار تاریخی به مراتب افزایش مییابد.
در این شرایط برخی بیمههای داخلی برخی مجموعهها و آثار ارزشمند را بیمه کردهاند اما واقعیت آن است که ارزش آثار آنچنان بالاست که در صورت آسیب دیدگی این مجموعهها، بیمههای داخلی توان بازپرداخت خسارت را ندارند. البته خسارت اولویت نهایی است اما همین بیمه آثار منتهی به الزام مسئولان برای رعایت استانداردهای بالای نگهداری میشود که پیش شرط بیمهها برای بیمه نمودن یک اثر تاریخی یا هنری است.
در میان ناتوانیِ بیمههای داخلی و حتی بسیاری از بیمههای بین المللی، تنها برخی شرکتها عظیم بیمه نظیر لویدز لندن توان بیمه چند میلیارد دلار آثار موزههایی نظیر موره هنرهای معاصر یا موزه ایران باستان را دارند. این موزهها از چنان پشتوانه مالی برخوردارند که در صورت وقوع حادثه، غرامت لازم را پرداخت میکنند و در عین حال موزههای داخلی را ملزم به رعایت استانداردهای ایمنی بسیار بالایی میکنند که ریسک آسیب دیدن این آثار به شدت کاهش میدهد.
در دوران تحریمها اساساً امکان همکاری با بیمههای بین المللی برای بیمههای دارای ارقام سنگین وجود نداشت اما اکنون که این امکان فراهم شده و راه برای بیمه گذاران بین المللی باز شده نیز ارادهای نزد مسئولان برای بیمه ی واقعی آثار هنری ایران مشاهده نمیشود. نتیجه اینکه در صورت بیمه آثار داخلی توسط بیمه های داخلی، با وارد آمدن خسارت به آثار موزهای چون موزه هنرهای معاصر، یا بیمه گذار توان تقبل خسارت را ندارد و یا در صورت پرداخت ورشکسته میشود.
شاید سهولت عدم رعایت استانداردهای نگهداری سخت گیرانه و درست بیمههای بین المللی باعث شده تا مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان میراث فرهنگی و سایر نهادهای موزه دار در کشور به سراغ گره گشایی و بیمه معتبر مجموعه عظیم هنر و تاریخ ایران نروند و همان وضعیت گذشته تا زمان وقوع یک فاجعه استمرار داشته باشد.