استراتژی عملیاتی آمریکا در «دیرالزور» برای از بین بردن کریدور مورد نظر ایران در سوریه

در حالی که همه نگاه ها به رقه و ادلب در سوریه خیره شده است، به نظر می رسد رقابت جدی تری میان ارتش سوریه، نیروهای دموکراتیک کرد و معارضان مورد حمایت آمریکا در حال جریان است.

به گزارش «تابناک»، در همین زمینه، «مؤسسه واشنگتن» در گزارشی به رقابت ایجاد شده برای تسلط بر دیرالزور پرداخته است.

در این مطلب آمده است: پس از آزادسازی تدریجی رقه ـ پایتخت داعش ـ همه چشم ها به جنوب شرقی سوریه در استان دیرالزور دوخته شده است؛ جایی که در آن رقابت میان شورشیان حمایت شده از سوی ایالات متحده و نیروهای ارتش سوریه به همراه کردهایی که احتمالا دست به کار خواهند شد، آغاز شده است.

در ماه های اخیر، ارتش سوریه در صحرای تدمر (پالمیرا) و در جنوب استان رقه پیشروی هایی داشته است و در هفته های آینده نیز قصد دارد محاصره دیرالزور توسط داعش را از بین ببرد. به ویژه اگر ارتش سوریه موفق به گرفتن شهر دیرالزور شود، پس از آن بر میدان های نفتی غنی «العمر» در دیرالزور ـ که 50 درصد از تولیدات نفتی سوریه، واقع در شمال فرات بین المیادین و ابو کمال را شامل می شود ـ تمرکز خواهد کرد. در هر دو سطح محلی و ملی، این مسأله به بشار اسد کمک خواهد کرد که وفاداری امن و مطمئن قبایل این ناحیه را به دست آورد. به لحاظ منطقی، نیروهای ارتش سوریه پس از آن به سوی مرز عراق حرکت می کنند و به نیروهای حشدالشعبی در مرز عراق و مشخصا در کوه های سنجار می پیوندند. در نتیجه، نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) و شورشیان عرب تحت حمایت ایالات متحده دسترسی به دره پایین رود فرات ـ بین دیرالزور و ابوکمال را از دست می دهند؛ همان طور که پیش از این نیز در ژوئن 2017 در التنف، ارتش سوریه و حشدالشعبی در مرز عراق به یکدیگر ملحق شدند.

این مؤسسه آمریکایی در ادامه تأکید کرد: یک تهاجم محدود توسط نیروهای دموکراتیک کرد مورد حمایت آمریکا در شمال استان دیرالزور امکان پذیر است. با وجود این، ارتش سوریه و متحدان آن مرتب کار خواهند کرد تا مانع رسیدن نیروهای کرد به میدان نفتی العمر شوند، چون چنین تحولی می تواند دسترسی به مسیر دیرالزور و مرز عراق را مختل و برنامه های ایران برای ایجاد کریدور به سمت مدیترانه را با مشکل مواجه کند.بنابراین، قرار است، شورشیان عرب و نیروهای حزب دموکراتیک از کرانه شمالی فرات تا المیادین پیشروی کنند، سپس از رودخانه عبور می کنند و تا قبل از حمله به منطقه مرزی عراق به ابوکمال می رسند. بنا بر این سناریو،  ارتش سوریه به درگیری در دیرالزور و محیط اطراف آن محدود می شود.

چنین مسأله ای اجازه خواهد داد که ایالات متحده از کریدور برنامه ریزی شده ایران جلوگیری و فشار را بر دولت اسد حفظ کند. در طرف دیگر مرز، ارتش عراق (و نه حشدالشعبی)، حضور داعش در این منطقه را از بین می برد.

بنابراین قبیله های عرب سنی در هر دو طرف مرز تحت حمایت ارتش ایالات متحده قرار می گیرند و پروژه کریدور مورد نظر ایران را نیز از بین می برند.

مؤسسه واشنگتن در ادامه نوشت: حتی اگر ملاحظات ژئوپلیتیکی را در نظر نگیریم، چندان نمی توان به این طرح عملیاتی از سوی آمریکا به دلیل وجود برخی عوامل میدانی امیدوار بود.

نخست اینکه، شورشیان تحت حمایت آمریکا در این ناحیه از جمله «جیش اسود الشرقیه»، «لواء تحریر دیرالزور»، «جیش مغاویر الثوره» در بهترین حالت دو هزار نیرو دارند که توان جنگنیدن با نیروهای داعش را ندارند؛ به ویژه اینکه آن ها انگیزه ای برای مبارزه علیه داعش را ندارند!

دوم، بیش از یک سال پیش، در 29 ژوئن 2016، این شورشیان تلاشی برای تصرف ابوکمال انجام دادند و ناکام ماندند. زمانی که قبایل محلی، از ترس داعش، شورش داخلی خود را انجام ندادند. سوم، در بهار 2017، هنگامی که شورشیان سعی در پیشبرد اهداف خود در مسیر ابو کمال از تنف داشتند، توسط اقدام تهاجمی حشدالشعبی متوقف شدند.

فرماندهان آمریکایی ابراز تمایل کرده اند که شورشیان عرب را به الشدادی در حسکه منتقل کنند؛ جایی که آنها را می توان در نیروهای کرد ادغام کرد، به گونه ای که امکان حمله در استان دیرالزور از شمال را فراهم می کند. با این حال، برخی سربازان به جای رفتن به الشدادی احتمالا به ارتش سوریه ملحق خواهند شد.

چهارم و مهم تر از همه، فرماندهی نیروهای کرد احتمالا نمی خواهد شورشیان عرب پشتیبانی کند.
 
الطلاع با اشاره به اینکه این مذاکرات در مراحل پیشرفته ای است، تصریح کرد، این گروه تنها گروهی است که وظیفه ورود به دیرالزور و آزادسازی آن از دست داعش را بر عهده دارد و مغاویر الثوره هر گونه تعامل با نیروهای کُرد را نمی پذیرد.
 
«محمد جراح»، سخنگوی مغاویر نیز با اشاره به همکاری نکردن با هر گروه «تجزیه طلب» ـ در اشاره به کُردها ـ تأکید کرد که تجهیزات آمریکا برای مغاویر نیست و از محتوای آن اطلاعی ندارند، بلکه شاید برای نیروهای کُرد در شمال دیرالزور باشد، ولی «به خاطر اینکه [کُردها] خاستگاه مردمی ندارند و ساکنان دیرالزور خواهان ارتش آزاد هستند، لذا فرماندهی این نبرد برای آنان آسان نخواهد بود.»
 
گفتنی است، نیروهای دموکرات نیز چندی پیش نپذیرفتند که مغاویر الثوره در الشدادی پایگاه نظامی ایجاد کنند و جلب موافقت خود را شرط ایجاد این پایگاه دانستند.

با این حال، گویا آمریکایی ها برای راه اندازی عملیات در رقه مصمم هستند، به گونه ای که رسانه های نزدیک به مخالفان سوریه نیز با تأیید این تحرکات، در چند روزگذشته، از ورود 200 نظامی آمریکا و 100 تروریست عضو ارتش آزاد سوریه به این منطقه خبر داده اند.
 
شبکه خبری المیادین نیز به نقل از منابع میدانی اعلام کرد، ائتلاف آمریکایی اسلحه و تجهیزات مختلف را از شهر میلان به سوی الشدادی اعزام کرده است.

از سوی دیگر، پیشروی به ‌سمت دیرالزور برای ارتش سوریه، مسأله قطعی و نهایی است که از طریق هماهنگی با نیروهای حشد شعبی صورت می‌گیرد که از سمت خاک عراق پیشروی می‌کنند و به آستانه مرزهای سوریه رسیده‌اند، به ‌ویژه پس از آزادسازی محله القیروان و حرکت آنها به‌ سمت غرب و انسجام و یکپارچگی نیروهای سوری و عراقی راه را به ‌روی هرگونه پیشروی نیروهای آمریکایی به‌ سمت دیرالزور قطع خواهد کرد.
 
این در حالی است که برخی منابع خبری گزارش داده بودند که آمریکا و روسیه توافق کرده اند که نیروهای دولتی سوریه وارد دیرالزور شوند و کردها هم کنترل رقه را به دست بگیرند.
 
به نظر می رسد، اگر عملیات طرفین در دیرالزور با یکدیگر هماهنگ نشود، از یک سو، باید منتظر برخورد میان نیروهای ارتش سوریه و نیروهای کرد شویم که این مسأله خود می تواند بحران بزرگ تری را در سوریه ایجاد کند و از سوی دیگر، به برخورد میان ارتش سوریه و نیروهای آمریکایی و شورشیان عرب در این منطقه منجر شود.