خسارات حاصل از فعالیت های صنعتی و ساختمان سازی را باید از جمله مهم ترین خسارات زیست محیطی قلمداد کرد که در سال های اخیر به محیط زیست مناطق مختلف کشور تحمیل شده است؛ خساراتی که در پس آن، منافع مادی فراوانی نهفته و شاید همین منافع، امکان مقابله مؤثر را از نهادهای مسئول بگیرد؛ مثل بخش 150 هزار مترمربع از باغ های تاریخی و ارزشمند میدان فردوسی مشهد که در سال های اخیر نابود و به خاک و خل تبدیل شدند.
به گزارش «تابناک»؛ باغ های متعددی که در بخش های مختلف شهر مشهد وجود دارد، زینت بخش این شهر زیارتی و به عبارتی ریه های تنفسی مشهد است و قدمت گونه های گیاهی و درختان این باغ ها بسیار طولانی است و چند سالی هست که تحت تأثیر فعالیت های مخرب انسانی حال و روز خوشی ندارند؛ مثل 150 هزار متر مربع از باغ های ضلع شمال شرقی میدان فردوسی مشهد که در برابر دیدگان شهروندان این شهر نابود شد و اکنون نیز سازه های قابل اشاره ای در آنجا دیده نمی شود.
یکی از مهم ترین اقدامات اقتصادی که در سال های گذشته و در دل مشهد مرکز سیاسی استان خراسان رضوی دنبال شد، توسعه فعالیت های عمرانی و ساخت و سازهای گسترده ای بود که در بسیاری از موارد در پی اهداف آن جز موضوعاتی نظیر ساخت مراکز تجاری و کسب سود بیشتر از زائران حرم امام هشتم (ع) هدف دیگری قرار نداشت؛ اقداماتی که گاه به تخریب باغ های شهر مشهد منجر شد و این زینت های خدادادی را نابود کرد.
هرچند تخریب باغ های شهر مشهد و ساخت مراکز تجاری در این شهر زیارتی نمونه های فراوانی دارد و اشاره به همه آنها در این مجال میسر نیست، یکی از مهم ترین و به روز ترین این تخریب ها، ماجرای قطع بیش از 2800 درخت در ضلع شمال شرقی میدان فردوسی و از بین بردن مجموعه باغ هایی به مساحت 150 هزار متر مربع است.
این اقدام که از بهار سال 1392 در زمین های متعلق به آستان قدس رضوی آغاز شد، در یک فرایند آرام و حساب شده بخش زیادی از باغ و زمین های زراعی حوالی میدان فردوسی را تخریب و آماده ساخت و ساز تجاری و مسکونی کرد.
همزمان با آغاز عملیات تخریب ـ که با کمک مجموعه های مدیریتی مختلف شهر مشهد و استان خراسان رضوی شروع شد ـ اعتراض های جسته و گریخته ای از سوی مردم شهر مشهد شکل گرفت؛ اما این اعتراض ها هیچ گاه به نتیجه نرسید، تا پیش چشم شهروندان و دوستداران محیط زیست 2800 قطعه درخت و زمین های زراعی مجموعه زیر چرخ ماشین آلات سنگین به فضایی از خاک و خل تبدیل شود؛ فضایی که پس از گذشت نزدیک به پنج سال، هنوز مدیران اجرایی این طرح را به سر منزل مقصود نرسانده و مجموعه های مورد نظر آنها شامل هتل و مراکز تجاری در این فضا هنوز ساخته نشده است.
نکته مهمی که با اشاره به این تخریب هولناک و خسارات زیست محیطی آن می توان به اشاره کرد، این است که این رخداد تنها منحصر به این بخش از مشهد منحصر نیست و نمونه های فراوانی از این شکل اقدامات در مناطق دیگر شهر نیز قابل رویت و اشاره است.
موضوع دیگر نقش این زمین های زراعی و باغ ها در کاهش حجم آلودگی هوای شهر مشهد، تعدیل آب و هوای این شهر و نیز افزایش زیبایی های بصری شهر است که گویا مسئولان بنا دارند با ساخت برج های چند طبقه، زیبایی های دیگری را به شهر هدیه دهند و زیبایی های خدادادی را از آن بگیرند.
داستان تلخ تخریب باغ و فضای سبز حوالی میدان فردوسی مشهد که هر شنونده ای را به تأسف وامی دارد، درس عبرتی است برای کسانی که بنا دارند، چنین فعالیت هایی را در مناطق حساس کشور آغاز کنند یا ادامه دهند.
جدا از اینکه مسئولان محیط زیست استان خراسان رضوی در مورد چنین اقداماتی باید به افکار عمومی پاسخ دهند که به چه دلیل از کنار چنین حجمی از خسارت به سادگی می گذرند، مدیران اجرایی این طرح نیز باید پاسخ دهند چرا پس از تخریب های گسترده، هنوز این بخش از شهر را از خاک و خلی که به آن گرفتار شده است، نجات نداده اند.
در تصاویر پایین می توان فرایند تخریب باغ قره نی مشهد را دید.
هر چند جبران آنچه بر سر این باغ ها آمد، دیگر امکان پذیر نیست، شاید با اشاره به این رخداد تلخ بتوان امید داشت چنین مواردی در آینده روی ندهد.