روزنامه لس آنجلس تایمز در گزارشی با عنوان "شاید سوریه ویرانه باشد، اما به نظر میرسد اسد به لحاظ نظامی پیروز جنگ شده باشد" نوشت: در حال حاضر، توافق دیپلماتیک رو به رشدی وجود دارد مبنی بر اینکه اسد، چشم پزشک ۵۱ ساله که رهبری سوریه را ۱۷ سال پیش از پدر خود به ارث برد، تقریبا و به طور قطع بر تلاشها با هدف کنار گذاشتن خودش، از نظر نظامی پیروز شده و مخالفانش باید شرایط لازم را برای کنار آمدن با بقای سیاسی او همزمان با اینکه برای یک دوره جدید طرحریزی میکنند، ایجاد کنند.
به گزارش ایسنا، این روزنامه آمریکایی نوشته است: ناظران دیرینه این جنگ معتقدند این جنگ چند جانبه که در اواسط هفتمین سال مرگبار خود است، تا پایان راه فاصله بسیاری دارد اما تحکیم کنترل اسد در بخشهای کلیدی کشور و ادامه کمکهای اساسی از سوی متحدانش شامل روسیه و ایران باعث شده است که کار برای شورشیانی که زمانی از حمایت آمریکا برای عزل او از قدرت برخوردار بودند، غیر ممکن شود.
رابرت فورد، سفیر سابق ایالات متحده در دمشق که شاهد روزهای ابتدایی اعتراضات بوده، میگوید: دولت بشار اسد به لحاظ نظامی در جنگ پیروز شده است. من نمیتوانم چشماندازی را متصور باشم که در آن اپوزیسیون سوریه بتواند او را وادار کند تا در مذاکره صلح امتیازهای چشمگیری بدهد.
دولت هنوز به طور کامل امنیت در مناطق اطراف پایتخت را تامین نکرده و مبارزه هنوز در بخشهای شرق سوریه و نیز استان ادلب در شمال غرب ادامه دارد. با این حال، حتی محکمترین دشمنان بینالمللی اسد هم ادامه حکومت او را امری حتمی میدانند و از شورشیانی که علیه او به صف شدهاند میخواهند که همین کار را انجام دهند.
اسامه ابو زید، یک سخنگوی اپوزیسیون در تماسی تلفنی گفت: کشورهایی که بیشترین حمایت را از ما میکردند مواضع خودشان را تغییر دادند. ما از سوی تمام طرفها تحت فشاریم تا دیدگاهی واقعبینانهتر تدوین کنیم و ماندن اسد را بپذیریم.
اصلیترین عامل بقای رهبر سوریه نبرد متحدان او مسکو و تهران است که هر دوی آنها شدیدا روی نگه داشتن او در قدرت متمرکز هستند.
روسیه سال ۲۰۱۵ در شرایطی که ائتلافی از شورشیان اسلامگرای تندرو در آستانه به دست گرفتن پایگاههای مهم دولت بودند، جنگنده و نیروهای ویژهای موسوم به اسپتسناتز به سوریه فرستاد تا مقابل پیشروی اپوزیسیون بایستند. ایران هم نیرو فرستاد تا نیروهای خسته اسد را تقویت کند. به لحاظ دیپلماتیک، روسیه مکررا در شورای امنیت سازمان ملل متحد از حق وتوی خود برای محافظت از دمشق در برابر مجازات استفاده کرده و برای ایجاد مناطق کاهش تنش که مجرای تنفسی برای ارتش ایجاد میکند تا حملات در استان دیرالزور واقع در شرق سوریه را شدت بخشد، تلاش کرده است.
در همین حال، اپوزیسیون سوریه پشتیبانی حامیان بینالمللی از اراده سیاسی برای عزل اسد را از دست رفته میداند چرا که هر کدام از آن کشورها اولویتهای استراتژیک خودش را در سوریه دنبال میکنند.
ترکیه که جزو اولین مجراهای حیات اپوزیسیون بود و شهرهای مرزیاش در ابتدای بحران به پایگاههای شورشیان تبدیل شد، در حال حاضر روی توقف پیشرفت یگانهای مدافع خلق (یپگ) متمرکز شده که یک جبهه کرد سوری است. آنکارا آن را به چشم یک نیروی نیابتی از طرف یک گروه جداییطلب کردهای داخلی میبیند که چندین دهه است با آنها در جنگ است.
این مساله ترکیه را در مسیر ائتلاف با آمریکا قرار داده و ایالات متحده هم یپگ را هسته نیروی ضد داعش قرار داد و همچنین امید دارد تا آنها با تمایلات ایران در این کشور مقابله کنند.
حامیان اپوزیسیون سوریه در خلیجفارس هم با یکدیگر اختلاف نظر دارند. عربستان و امارات متحده در جر و بحث با قطر و باتلاق یمن هستند؛ جایی که ۲۹ ماه کمپین هوایی به رهبری عربستان به مرگ بیش از ۱۰ هزار تن انجامیده و بحران انسانی و یکی از بدترین بحرانهای وبا در جهان را رقم زده است.
در همین حال، دولت اسد اعتماد به نفس خود را به روشهای خرد و کلان نشان میدهد. اوایل همین ماه، نمایشگاه بینالمللی دمشق که زمانی محل نمایش دستاوردهای اقتصادی و فناوری بود و سرمایهگذارانی از سراسر جهان عرب و فراتر از آن را جذب میکرد، برای اولین بار از زمان آغاز جنگ داخلی برگزار شد.
فارس کرتالی، مدیر برگزاری این نمایشگاه در تماسی تلفنی از دمشق میگوید: این نمایشگاه راهی برای اعلام پیروزی در سوریه بود.
در همین حال کسانی که امیدوار بودند اسد را بیرون کنند، شاهد اجرای یک سیستم سیاسی "عملگرا و واقعی" در میان کشورهایی هستند که مخالفان پیشتر آنها را به عنوان پشتیبان تشخیص داده بودند. ابو زید، سخنگوی مخالفان سوریه میگوید فرانسه و سایر قدرتهای اروپایی بیشتر علاقهمند هستند تا جریان پناهندگان سوری را مدیریت کنند و کشور را به اندازه کافی برای برگرداندن بسیاری از کسانی که در حال حاضر در اروپا هستند، امن کنند.
او و دیگر چهرههای مخالف، از دولتهای اوباما و ترامپ انتقاد کرده و میگویند که ایالات متحده با تمرکز روی مقابله با داعش و القاعده با نبرد گستردهتر با روسیه مخالفت کرده است. گرچه ترامپ ماه آوریل پس از انتشار گزارشی مبنی بر وقوع حمله شیمیایی در سوریه دستور داد تا یک حمله هوایی در سوریه انجام شود اما همچنین به وضوح از درخواست برای کنارهگیری اسد خودداری کرد. ابو زید گفت: جدا از تمایل برای مبارزه با گروههای ترویستی، اوضاع به گونهای است که انگار آمریکا اهمیتی به موضوع نمیدهد.
با این وجود، اپوزیسیون سوریه نشان داده که گاهی بدترین دشمن خود است. آنها که درگیر اختلافات داخلی هستند و برخی از جناحهای آنها گاها منافع رقابتی دارند، زمانی قادرند تا چالشی جدی برای نیروهای دولتی ایجاد کنند که نیروهایی در شمایل "میانهرو" با گروههای اسلامی از جمله جبهه النصره که زمانی هم شاخه القاعده بودند، متحد شوند. این گروهها که مورد رضایت غرب قرار ندارند، از حضور در مذاکرات ژنو و یا آستانه، پایتخت قزاقستان میان دولت و اپوزیسیون منع شدهاند.
در همین حال دمشق به دستاوردهای میدانیای دست یافته که سلطه اسد بر آنچه سیاستگذاران آن را "سوریه مفید" میخوانند، تحکیم شده است. دمشق، حلب، حمص و شهرهای ساحلی طرطوس و لاذقیه در کنترل قاطع اسد هستند. نیروهای او به سمت شرق حرکت میکنند و عمدتا مسیرهای تامین انرژی را تحت کنترل دولت درآوردهاند.
یحیی اریدی، یک سخنگوی اپوزیسیون سوریه و عضو کمیته عالی مذاکرات تحت حمایت عربستان میگوید تمامی این عوامل منجر به کمپینی تمام عیار برای "بازیافت این رژیم" میشود.
در بلندمدت، کسانی که روی شکست اسد شرط بندی کرده بودند اکنون تمایلی هم به مشارکت در تلاشهای بازسازی ندارند. در مقابل ایران، روسیه و چین به دنبال کسب پروژههای بازسازی هستند. اسد هم در سخنرانی اوایل ماه، آن را سیاست "چرخش به سمت شرق" توصیف کرد.