ریسک پذیری ، تحمل ریسک یا اشتهای پذیرش ریسک، یک معیار شخصی است که نشان میدهد شما مایل هستید تا چه مقدار ریسک برای یک سطح پیشبینیشده از سود در سرمایه گذاری هایتان بپذیرید. بهطورکلی، هرچه سرمایه گذاری از ریسک بیشتری برخوردار باشد، پتانسیل پاداش و سود آن نیز بیشتر است ولی همچنین ریسک ضرر بزرگتری نیز در کمین شما خواهد بود. هرچه ریسک کمتر باشد، بازده مورد انتظار نیز کمتر خواهد بود ولی ریسک زیان نیز کاهش مییابد. ما این نوع رابطه را که درواقع همان رابطه ریسک و بازده است،
قانون الاکلنگ در بازار بورس نامیدهایم.
کلاسهای مختلف دارایی ها سطوح متفاوتی از ریسک و بازده مربوط به خود را در اختیار دارند. به طور مثال سهام شرکت ها معمولاً به عنوان دارایی های ریسکی تر در نظر گرفته میشوند چون از نوسان پذیری بالاتری در بازده های خود برخوردارند. در طرف مقابل اوراق مشارکت معمولاً به عنوان سرمایه گذاری های با ریسک کمتر در نظر گرفته میشوند چون بازده های نسبتاً ثابتی دارند (به همین دلیل است که این اوراق را "اوراق با درآمد ثابت” هم مینامند).
چرا موضوع ریسک پذیری در سرمایه گذاری از اهمیت بالایی برخوردار است؟
به عنوان بخشی از فرآیند تخصیص دارایی ها که اولین و احتمالاً مهمترین گام در سرمایه گذاری است، سطح تحمل ریسک یا اشتهای پذیرش ریسک شما تعیین خواهد کرد که چه میزان در دارایی های مختلف نظیر سهام، اوراق مشارکت، ارز، طلا، مسکن و بانک سرمایه گذاری کنید.
اشتهای ریسک شما تابع چند متغیر است که مختص موقعیت شما هستند، مثلاً:
- افق زمانی در سرمایه گذاری شما (بلندمدت، میان مدت یا کوتاه مدت)
- موقعیت شخصی شما (مجرد، متأهل، جوان، میان سال، بازنشسته، سرپرست خانواده، دانشجو، تازه کار و …)
- سبک سرمایه گذاری شما (تهاجمی، محافظه کارانه، با ریسک متوسط، ریسک گریز یا ریسک پذیر)
آگاهی نسبت به میزان ریسک پذیری یا ریسک گریزی شما چه کمکی میکند؟
نقطه شروع شما مشخص کردن اهداف سرمایه گذاری تان است تا ببینید که چه میزان پول و چه میزان زمان برای دستیابی به اهدافتان نیاز دارید. بهطورکلی هرچه زمان بیشتری در اختیار داشته باشید، ممکن است مایل به پذیریش ریسک بیشتری هم باشید. هرچه زمانبندی دستیابی به اهداف شما کوتاهتر باشد، ممکن است ریسک کمتری کنید. یک چارچوب خوب این است که برای اهداف مالی کوتاه مدت یعنی کمتر از ۲ تا ۳ سال احتمالاً پذیرش ریسک کمتر مناسبتر است، درحالیکه برای رسیدن به اهداف ۱۰ سال و بیشتر بهتر است ریسک بالاتری را قبول کنید تا پاداش بیشتری در انتظارتان باشد. برای دورههای بین این دو نیز احتمالاً یک روش با ریسک متوازن خوب باشد.
شما همچنین نیاز دارید تا شرایط شخصی خود را در نظر بگیرید:
- آیا همسر یا شریک و یا یکی از اعضای خانواده به شما متکی است؟
- آیا وابستگانی دارید که آنها را حمایت مالی میکنید؟
- آیا شرایط کاری شما ثابت است و یا مدام در حال تغییر است؟
- آیا کارتان را تازه شروع کردهاید یا بازنشستگی نزدیک است؟
- اگر ناگهان به پول نیاز داشته باشید چه اتفاقی میفتد؟
توجه کنید که هیچ دو سرمایه گذاری موقعیت مشابه هم نخواهند داشت و فقط شما میتوانید تصمیم به ایجاد توازن بین ریسک و پاداشی که برای شما وجود دارد، بگیرید. به همین دلیل قبل از پذیرش پیشنهاد خرید و فروش مشاوران مالی، مطمئن شوید که این مشاور مالی شرایط شما را مدنظر قرار داده است.
در آخر، چک کردن همه چیز و فکر کردن راجع به اشتهای شخصی تان برای ریسک، به شما کمک زیادی میکند.
آیا میتوانید با بالا و پایین رفتنهای بازار بورس کنار بیایید و گامی به عقب برندارید؟ یا هر نوسانی را به منزله رای نهایی دادگاه در نظر خواهید گرفت و فوراً تصمیم به فروش کلیه سهام خود میگیرید؟
در دام مدلهای مالی شخصی استانداردشده مثل اینکه "اگر شما ۳۰ سال داشته باشید، باید در سهام شرکت های فرضی شناسا و صنوبر سرمایه گذاری کنید” نیفتید. شما تنها کسی هستید که باید با تصمیمات سرمایه گذاری اش زندگی کند، پس یک سطح تحمل ریسک برای خود برگزینید که با آن احساس راحتی میکنید و شبها با خیال آسوده سر بر بالش گذاشته و به خواب عمیق فرو میروید.
منبع: مدیرمالی