با وجود آنکه مسئولان صداوسیما حتماً با مدلهای استاندارد تولید در سطح جهان آشنا هستند، شاهد استفاده از چنین روشهایی برای ایجاد رقابت در حوزه تولید با هدف کاهش هزینه ها و افزایش کیفیت تولید در یک بازار رقابتی که به نفع صداوسیما خواهد بود، نیستیم.
به گزارش «تابناک»؛ تلاش تولیدکنندگان محتوا برای همکاری با صداوسیما، همواره با چالشهای بزرگی همراه بوده است. مسیر تولید آثار نه برای تولیدکنندگان جوان و تازه نفس، بلکه برای چهرههای پرسابقه نیز در فضای تلویزیون هموار نیست یا بهتر بگوییم ناپیداست. در واقع مشخص نیست دقیقاً چه اتفاقی رخ میدهد که یک سریال تولید میشود اما سریال دیگر تولید نمیشود؟
فقط تصویب مدیر گروه و تأیید مدیر شبکه لازم است یا معاون سیما و رئیس صداوسیما نیز باید نظر دهند؟ چه کسی صلاحیت ساخت سریال الف یا الف ویژه را دارد و معیارها چیست؟ چگونه میتواند به این صلاحیت دست یافت؟ هزینههای یک مجموعه تولیدی در چه دوره زمانی، در چه قسط و به چه شکل پرداخت میشود؟
در چنین فضای پرابهامی خبر رسید، مجموعه تلویزیونی «خواب خانه» به تهیهکنندگی «محمدرضا شفیعی» در بیش از 200 قسمت ساخته میشود. شفیعی پیش از این نیز سریال صد قسمتی «کیمیا» را تهیه کنندگی کرده بود و سپس سریال «نوار زرد» را تهیه کنندگی کرد، هم اکنون نیز تولید سریال «عقیق» را برای محرم در دستور کار دارد.
در مقابل شفیعیِ جوان که به سرعت کارنامه کاریاش شکل میگیرد، چهرههایی هستند که با وجود ثبت آثار درخشان ـ که تحسین همگان را در پی داشته ـ سالهای متمادی منتظر تولید یک اثر دیگر هستند؛ اما به دلیل مشخص نبودن سازوکارهای مشخص تولید، نحوه نوبت بندی در تولید، عدم مشخص بودن شیوه اولویتبندی در تولید آثار و تخصیص اعتبارات به پروژهها، نمیدانند چه راهی در پیش بگیرند.
کارگردان «معصومیت از دست رفته» با گله از مسئولان فرهنگی و همچنین نیروهای متدین و مذهبی به دلیل قصور در تولید آثار فاخر و اثرگذار بر روح جامعه ادامه داد: «چقدر باید به خاطر «سلمان» روح و زندگیم زخم بخورد؟ این زخم ها زمانی اجر دارد که نتیجه داشته باشد. من ۱۵ سال پیش «سلمان» را نوشته ام و آماده است، دیگر خسته شده ام از این نوع کار کردن، یعنی شما سال ها زحمت می کشی ولی آخر کار با آنچه که فکر می کردی تفاوت دارد و موضع گیری ها، کمبود امکانات و یک تغییر مدیریت این همه لطمه به کار وارد می کند.»
میرباقری تأکید کرد: «سلمان را اینگونه نخواهم ساخت، سلمان را همانطوری می سازم که فکر می کردم، همانطوری می سازم که نوشتم. به اعتقاد من «سلمان فارسی» یک پروژه جهانی است بخصوص که موضوعش جستجوی خداست که همه جهانیان سال هاست با آن درگیرند. شخصا به لحاظ ساختار همه بضاعتم را گذاشتم روی فیلمنامه تا کار جذابی شود تا هم مخاطبان حرفه ای و هم مخاطبان عام از آن لذت ببرند.»
این نویسنده و کارگردان با انتقاد از بهانه برخی از مدیران که بودجه را عامل تولید نکردن آثاری همچون سلمان می دانند، اظهار کرد: «مختار به روایتی ۲۵ میلیارد و به روایتی دیگر ۳۰ میلیارد هزینه داشت. فارغ از پخش چندین باره از تلویزیون و عرضه در دیگر کشورهای مسلمان، به طور متوسط چند خانواده ایرانی یک مجموعه مختار را خریده و در خانه دارند؟ آن هم مجموعه ای که قیمتش ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان است. بر این اساس، مگر می شود هزینه تولید برنگشته باشد.»
«تابناک» پیشتر پیشنهاد کرده بود صداوسیما، درها را باز کند و مدل استاندارد جهانی را برای حوزه تولید در پیش بگیرد. در این مدل میتوان از سازندگان سریال اپیزود پایلوت طلب کرد و در صورت تأیید کیفیت اپیزود پایلوت و جذب کف مخاطب در نظرسنجیها، سایر قسمتها را تولید کرد و همین رویه را فصل به فصل ادامه داد و با اقبال مخاطب پیش رفت اما وقتی باید در یک مقطع زمانی کوتاه، حجم قابل توجهی از برنامه سازی را پی گرفت، اساساً امکان چنین نظارت کیفی سختگیرانهای وجود ندارد.
با وجود آنکه مسئولان صداوسیما حتماً با مدلهای استاندارد تولید در سطح جهان آشنا هستند، شاهد استفاده از چنین روشهایی برای ایجاد رقابت در حوزه تولید با هدف کاهش هزینه ها و افزایش کیفیت تولید در یک بازار رقابتی که به نفع صداوسیما خواهد بود، نیستیم.
به دلایلی که برای هر ناظری قابل درک است، تلویزیون با همان مدل قدیمی به تولید ادامه میدهد و شماری تهیه کنندگان موفق میشوند آثارشان را تولید کنند و شماری از تهیه کنندگان پشت در میمانند. مسئولان تلویزیون نمیتواند نبود شفافیت در حوزه تولید را به حساب نبود بودجه و... بیندازند... .