خاورمیانه در 24 ساعت گذشته، تحولات و خبرهای متعددی را به خود دید. تلاش ترامپ برای کاهش حجم خرید نفت از ایران در بازارهای جهانی، پاسخ شنیدنی نماینده سوریه به نماینده عربستان در سازمان ملل، دفاع جانانه جبران باسیل از حزب‌الله در روسیه، تحریم بانک سپه توسط آلمان و سیبل شدنِ عکس «اردوغان» و «آتاتورک» در رزمایش ناتو از جمله این تحولات بودند. در این میان، باید به وتوی قطعنامه ضدسوری ژاپن توسط روسیه نیز اشاره کرد.
«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا در اطلاعیه‌ای، بدون اشاره به تعهدات دولتش در توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ (برجام)، اعلام کرد که «میزان عرضه نفت و فرآورده‌های نفتی از کشورهایی غیر از ایران به اندازه‌ای هست که بتوان حجم خریداری نفت و محصولات نفتی از ایران توسط مؤسسات مالی خارجی یا به واسطه آنها را به نحو محسوس کاهش داد.»
ترامپ در این بیانیه در شانزدهم نوامبر ـ که طبق قوانین آمریکا، خطاب به وزرای خارجه، خزانه‌داری و انرژی این کشور نوشته شده ـ تصریح کرده این ارزیابی را پس از بررسی دقیق عواملی مانند وضعیت اقتصاد جهان، افزایش تولید نفت توسط برخی کشورها، ظرفیت اضافی تولید انرژی در جهان و میزان ذخائر راهبردی آمریکا انجام داده است.
رئیس‌جمهور آمریکا به رغم آنکه در این بیانیه، الزامی برای کاهش میزان خریداری محصولات فرآورده‌های نفتی ایران مطرح نکرده، هیچ اشاره‌ای به تعهدات واشنگتن برای عدم تلاش در زمینه کاهش فروش نفت ایران نکرده است.
دولت آمریکا به موجب بند ۲۱ توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵، موظف است از تلاش‌ها برای کاهش فروش نفت ایران، «شامل محدودیت‌ها بر مقدار فروش نفت خام ایران و کشورهایی که می‌توانند نفت خام ایران را بخرند» جلوگیری کرده و اجرای تحریم‌ها در زمینه «خرید، تحصیل، فروش، حمل و نقل یا بازاریابی نفت، فرآورده‌های پتروشیمی و گاز طبیعی از ایران» را متوقف کند.
دولت آمریکا همچنین به علاوه به موجب بند ۲۶ این توافق موظف شده است، از بازگرداندن یا تحمیل دوباره تحریم‌های مشخص شده که اعمال آنها را وفق برجام متوقف کرده است، خودداری کند.
پاسخ شنیدنی نماینده سوریه به نماینده عربستان در سازمان ملل
نماینده جمهوری عربی سوریه در پاسخ به اتهام نماینده سعودی که می گفت، ایران در امور اعراب دخالت می کند، گفت: آیا پیشنهاد سلمان فارسی در جنگ خندق هم دخالت ایران در امور اعراب بود؟
«امجد قاسم آقا» در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل متحد در پاسخ به اتهامات عبدالله المعلمی، نماینده عربستان سعودی که حضور ایران در سوریه را در حمایت از تروریسم دانسته بود، این مطلب را مطرح کرد.
نماینده سوریه که اظهارات خود را با نیشخندی به نماینده سعودی آغاز کرد، افزود: نماینده عربستان به کشورم و حضور نیروهای ایرانی در آن اشاره کرد. باید بگویم این یک دفاع مشترک بین ما و ایران است و به این روابط گرم افتخار می کنیم.
امجد قاسم آقا ادامه داد: همچنین به روابط گرم با روسیه هم افتخار می کنیم که در مقابله با داعش و النصره که مورد حمایت نظامی و مالی سعودی ها هستند، همکاری می کنند.
وی با تأکید بر این که همکاری ایران، روسیه و سوریه در مقابله با تروریسم و داعش است و ما به این همکاری افتخار می کنیم، اضافه کرد: من باید نکته کوچکی را به سفیر سعودی بگویم؛ شاید متوجه شود در گذشته چه اتفاقی افتاده است؟
نماینده سوریه اظهار کرد: در جنگ خندق که قبایل عرب در محضر رسول خدا(ص) در مدینه منوره جمع شده بودند، سلمان فارسی پیشنهاد داد تا اطراف مدینه را خندق حفر کنند. این پیشنهاد سلمان فارسی قریش را از دست کفار نجات داد.
امجد قاسم آقا اضافه کرد: حال باید از سعودی ها پرسید، در این جا هم ایران در امور اعراب دخالت کرد؟ آیا در زمان رسول خدا، فرمانده سپاه، ایرانی نبود؟
وی تأکید کرد: اتهاماتتان ربطی به روابط قوی و برادرانه ما ندارد و امروز هم افتخار می کنیم که این روابط صمیمی را اعلام کنیم. ما از نیروهای ایرانی برای کمک به سوریه در مقابله با تروریست ها تشکر و از نیروهای روسیه هم قدردانی می کنیم که ما را در مقابله با تروریسم کمک می کنند.
دفاع جانانه جبران باسیل از حزب‌الله در روسیه
جبران باسیل، وزیر خارجه لبنان که در روسیه است، طی سخنانی گفت: رفتاری که با سعد حریری، نخست‌وزیر این کشور شده است، بی‌سابقه بوده که به کرامت لبنانی‌ها صدمه می‌زند و دخالتی خارجی در امور داخلی لبنان به شمار می‌رود.
وی افزود: حریری باید بدون هیچ محدودیتی به لبنان برگردد و سپس تصمیمی را که مناسب می‌بیند، بگیرد.
وزیر خارجه لبنان گفت: نقشه‌ای که برای لبنان کشیده شده، باقی ماندن آن در مشکلات و خلأ اقتصادی است.
باسیل در ادامه تأکید کرد: اولویت ما حفظ ثبات لبنان از طریق وحدت ملی است و اگر مجبور شویم، کسی که به دنبال ضربه زدن به این وحدت است، کنار گذاشته می‌شود.
وزیر خارجه لبنان گفت: باید به مسیری که قدرت لبنان را تقویت می‌کند، ادامه دهیم، زیرا نقشه‌های خارجی برای هدف قرار دادن لبنان ادامه دارد.
وی افزود: کشورهایی که ما به آن سفر کردیم، برای امنیت لبنان و ثبات آن اهمیت قائل هستند، زیرا این کشورها معتقدند که تضعیف لبنان، به منزله تضعیف خود آن‌هاست.
باسیل گفت: لبنان همچنان خواهان روابط ممتاز با عربستان است و به همین دلیل ما به تشدید رویکردهای دیپلماتیک خود علیه این کشور روی نیاوردیم.
وزیر خارجه لبنان تأکید کرد، حزب‌الله جنبشی مقاومتی است که سرزمین‌های تحت اشغال اسرائیل را آزاد کرد و همه لبنانی‌ها حزب‌الله را قبول دارند.
باسیل گفت: آن‌گونه که دستگاه‌های امنیتی لبنان اعلام کردند، هیچ‌گونه خطری، امنیت نخست‌وزیر را تهدید نمی‌کند.
وزیر خارجه لبنان امروز همچنین در جریان سفر به روسیه گفت، حزب‌الله از لبنان در برابر گروه تروریستی داعش دفاع کرد.
وی افزود: زمانی که دولت و ارتش لبنان در مقابله با حزب‌الله کوتاهی کردند، این حزب‌الله بود که به مبارزه با داعش پرداخت.
تحریم بانک سپه توسط آلمان یک روزنامه صهیونیستی مدعی شده، «اداره فدرال نظارت مالی» آلمان اعلام کرده، علیه بانک سپه ایران به دلیل نقض قوانین اعتباری آلمان برخی محدودیت‌ها را صادر کرده است.
روزنامه جروزالم‌پست به نقل از یک سخنگوی «اداره فدرال نظارت مالی» به نام «سابین رایمر» نوشته، «علیه شعبه فرانکفورت بانک سپه به دلیل عدم رعایت قوانین مربوط به سازمان‌های تجاری مندرج در بند ۲۵ (a) قانون بهره، ممنوعیت اعتبار اعمال شد.»
این سخنگوی اداره نظارت مالی آلمان گفت، به دلیل محرمانه بودن موضوع قادر به ارائه اطلاعات بیشتر در این مورد نیست. این ممنوعیت اعتبار از ۱۳ اکتبر اجرایی شده است.
سازمان ملل متحد، آمریکا و اتحادیه اروپا قبلاً بانک سپه ایران را به بهانه کمک به برنامه موشکی ایران در فهرست تحریم‌های خود قرار داده بودند. این تحریم‌ها بعد از اجرایی شدن توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ رفع شدند.
سیبل شدنِ عکس «اردوغان» و«آتاتورک» در رزمایش ناتو در پی حرکت توهین‌آمیز نظامیان اروپایی در رزمایش «ناتو» نسبت به رئیس جمهور ترکیه، آنکارا نظامیان خود را از این رزمایش خارج کرده و ناتو نیز مجبور به عذرخواهی شد.
مرکز چند ملیتی نظامی مشترک ناتو در «نروژ» ده روز (8 تا 17 نوامبر) است که رزمایشی را در این کشور با حضور چهل نظامی ترکیه برگزار کرد.
نظامیان اروپایی ناتو اما در آخرین روز این رزمایش (امروز) تصاویری از «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور ترکیه و «مصطفی کمال آتاتورک» بنیان‌گذار جمهوری فعلی این کشور را به عنوان سیبل تیراندازی استفاده و جملاتی توهین‌آمیز علیه اردوغان را نیز در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند.
اردوغان سپس در سخنرانی امروز خود با اشاره به این اتفاق گفت: «چنین چیزهایی چند بار و در مکان‌های مختلف اتفاق افتاده است. متأسفانه چنین انسان هایی هم در بین ما پیدا می‌شود.»
وی سپس به ارتش ترکیه دستور داد به نشانه اعتراض، نظامیانش را از این رزمایش خارج کند و سفارت ترکیه در نروژ نیز از دولت این کشور و ناتو خواست درباره اتفاق مذکور توضیح دهد.
در پی این وقایع، «ینس استولتنبرگ»، دبیرکل ناتو طی نامه‌ای از توهین نظامیان ناتو به رئیس جمهور ترکیه عذرخواهی و تأکید کرد این واقعه یک اشتباه فردی بوده و دیدگاه کلی ناتو نیست.
خیلی جالب است « آیا پیشنهاد سلمان فارسی در جنگ خندق هم دخالت ایران در امور اعراب بود؟» چرا من از تاریخ بی اطلاع ام.