حواشی انتشار بخشهایی از بودجه ۹۷، گرانی کاغذ و مچاله شدن روزنامه ها، سفیر شدن سرمربی تیم ملی ایران، روحانی علیه غیر شفاف ها، اعلام آمادگی تاج زاده برای مناظره با احمدی نژاد، دور شدن دوربینها و فراموش شدن کرمانشاهی ها، دیدار رهبر انقلاب با علیرضا کریمی کشتی گیر سرافراز و اعلان بحران خاک پس از بحران آب، از محورهایی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز بوده است.
به گزارش «تابناک»، روزنامههای امروز بیستم آذرماه، یک روز پس از تحویل لایحه بودجه ۹۷ توسط رئیس جمهور به مجلس شورای اسلامی با حال و هوای بودجهای منتشر شد و بر پیشخوان مطبوعات قرار گرفتند. روزنامههای نزدیک به دولت، سعی کردند از محاسن بودجه ۹۷ و ارتقای بودجه نویسی نسبت سالهای گذشته بنویسند و روزنامههای منتقد دولت در موارد تعبیر بودجه هراسی را برای لایحه تقدیمی رئیس جمهور به مجلس به کار بردند.
روزنامه جوان که مشی منتقدانه به سیاستهای دولت دارد، در گزارش خود درباره بودجه ۹۷ را با تیتر «بودجههراسی دولت امید!» نوشت: بودجه هزار و ۱۹۴ تریلیون تومانی سال ۹۷ در شرایطی راهی مجلس شد که مهمترین ویژگی آن، اتکای بیشتر دولت به افزایش قیمتها و حذف یارانهبگیران متمرکز شده است. اما روزنامه ایران با اعلام رونمایی از دخل و خرج سال ۹۷ از بودجه ۹۷ به عنوان بودجه متفاوت نام برد. این روزنامه همچنین در گزارشی از حمایت بهارستان برای بودجه نویسی عملیاتی خبر داده است.
برخی دیگر از روزنامهها همچون خراسان با تیتر «بمب خبری بودجه ۹۷»، به برخی ویژگیهای خاص بودجه سال آینده پرداخته است که از جمله آنها افزایش بی سابقه عوارض خروج از کشور و نیز «حذف حدود ۳۰ میلیون تن » از دریافت یارانه اشاره کرده است. بودجه پیشنهادی برای برخی نهادهای فرهنگی و افزایش تا سه برابری عوارض خروج از کشور از مواردی است که روز گذشته در شبکههای اجتماعی نیز با واکنشهای وسیع کاربران مواجه شده بود.
جهان صنعت نیز موضوع حذف تعداد زیادی از یارانه بگیران در بودجه سال آینده را موضوع گزارش خود قرار داد و با عنوان «یارانه نقدی همچنان قربانی میگیرد» آن را تیتر اول شماره امروز خود کرد.
روزنامه اعتماد با چاپ تصویری بزرگ از لحظه تحویل لایحه بودجه توسط رئیس جمهور به رئیس مجلس، حذف جدول شماره ۱۷ را برجستهتر از سایر مباحث مربوط به بودجه ۹۷ قلمداد کرده و نوشت: با ارائه لایحه بودجه ٩٧، مؤسسات خاص نظارت پذیر شدند.
قانون نیز همچون اعتماد، حذف جدول شماره ۱۷ را ـ که از آن به عنوان بخش مناقشه انگیز بودجه یاد میکند ـ برجسته کرده و به عنوان تیتر اول شماره امروز خود قرار داده است.
در ادامه تعدادی از گزارش ها، یادداشتها و سرمقالههای منتشر شده با موضوعات مختلف در روزنامههای امروز را مرور میکنیم.
بمبهای خبری بودجه ۹۷
کاهش ۳۳ میلیونی یارانه بگیران، افزایش سه برابری عوارض سفر خارجی و گرانی ۱۷ هزار میلیاردی انرژی برای اشتغال زایی در لایحه دولت، از مواردی بود که روز گذشته پس از تحویل لایحه بودجه ۹۷ به مجلس صدا کرد.
روزنامه خراسان در گزارشی در این باره نوشت: روز گذشته رئیس جمهور لایحه بودجه ۹۷ را به مجلس ارائه داد و از بودجهای رونمایی کرد که برای نخستین بار شامل درخواست دولت برای کاهش تعداد یارانه بگیران به میزان ۳۳ میلیون نفر است. به این ترتیب و در شرایطی که سالهای پیش مجلس به کاهش تعداد یارانه بگیران اصرار داشت، دولت برای سال آینده خود اصرار به حذف یارانه ۳۳ میلیون نفر افراد با تمکن مالی دارد. بودجه حاوی نقاط سیاه و سپید زیادی است. افزایش درآمد مالیاتی و کاهش درآمد نفتی موجب کاهش وابستگی بودجه ۹۷ به نفت شده است. در عین حال وابستگی بیشتر به درآمد فروش اوراق بدهی و مشارکت به نوعی آینده فروشی را در بودجه تقویت کرده است. دلار ۳۵۰۰ تومانی و نفت ۵۵ دلاری احتیاط بودجهای دولت را نشان میدهد. همچنین پیش بینی افزایش تا ۱۷ هزار میلیارد تومانی قیمت حاملهای انرژی و اختصاص آن به اشتغال از رویکرد اشتغال زایی دولت برای سال آینده حکایت دارد. از دیگر نکات خبری جذاب بودجه میتوان به افزایش ۳ برابری عوارض خروج از کشور و تداوم پرداخت جریمه تاخیر خدمت سربازی اشاره کرد. مشروح خبر بودجه در ادامه مطلب آمده است.
قطعا یکی از تغییرات مهم در بودجه سال آینده کل کشور، مربوط به وضعیت هدفمندی یارانه هاست. کاهش ۱۰ هزار میلیارد تومانی اعتبارات مربوط به پرداخت یارانه نقدی، در کنار معافیت شرکتهای برق و آب از پرداخت منابع برای یارانه، تغییر ساز و کار پرداخت یارانه از سازمان هدفمندی به صندوق رفاه اجتماعی و اظهارات رئیس جمهور مبنی بر تعریف استاندارد زندگی و پوشش افراد زیر آن از طریق سازمانهای حمایتی، همه حکایت از آن دارد که تحولات جدی در حوزه پرداخت یارانه در راه است که یکی از قطعیترین آنها حذف یارانه حدود ۳۳ میلیون نفر از اقشار برخوردار جامعه است.
طبق جدول تبصره ۱۴ ماده واحده لایحه بودجه سال آینده کل کشور، فقط ۲۳ هزار میلیارد تومان برای پرداخت یارانه نقدی به خانوار در نظر گرفته شده است. با توجه به این که هر نفر مشمول در سال ۵۴۶ هزار تومان یارانه دریافت میکند، این مبلغ فقط برای پرداخت یارانه به ۴۲ میلیون نفر کفایت میکند؛ بنابراین با توجه به این که هم اکنون طبق آخرین آمار حدود ۷۵ میلیون نفر یارانه میگیرند باید منتظر حذف یارانه حدود ۳۳ میلیون نفر بود.
درآمدهای آزادشده از محل یارانه کجا میرود؟
دولت در تبصره ۱۴ اگرچه سهم پرداخت یارانه نقدی را ۱۰ هزار میلیارد تومان کاهش داده، اما همزمان هفت هزار میلیارد تومان برای پرداخت به اقشار ضعیف از طریق کمیته امداد و بهزیستی، ۳۷۰۰ میلیارد تومان برای بخش سلامت ودرمان و ۳۳۰۰ میلیارد تومان هم برای خرید تضمینی گندم و یارانه نان در نظر گرفته شده است.
دولت در لایحه بودجه ۱۳۹۷ کل کشور، عوارض خروجی مسافران از کشور را سه برابر افزایش داد!
در حالی که امسال عوارض خروجی مسافران برای هر نفر در سفرهای سیاحتی ۷۵ هزار تومان و در سفرهای زیارتی شامل حج تمتع، عمره مفرده و عتبات عالیات ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان بود؛ دولت این رقم را در لایحه بودجه سال آینده به حدود سه برابر افزایش داد. بر اساس این گزارش، در جدول شماره ۱۶ لایحه بودجه ۱۳۹۷ کل کشور با عنوان "تعرفههای درآمدهای موضوع جدول شماره ۵؛ درآمد حاصل از عوارض خروج مسافر از مرزهای کشور برای هر نفر ۲۲۰ هزار تومان و عوارض خروج زائران حج تمتع، عمره و عتبات عالیات ۱۱۰ هزار تومان تعیین شده است. همچنین ارقام تعیین شده در این بند برای سفر دوم به میزان ۵۰ درصد و سفرهای سوم و بیشتر به میزان ۱۰۰ درصد افزایش مییابد. یعنی اگر فردی در سال چند بار به سفر عتبات برود؛ نوبت اول باید ۱۱۰ هزار تومان، نوبت دوم ۱۶۵ هزار تومان و نوبت سوم و بیشتر از آن ۲۲۰ هزار تومان بابت عوارض خروج از کشور بپردازد.
ترس زیباکلام از ظهور پوپولیسم ۱۴۰۰
روزنامه همدلی با انتشار متن سخنرانی صادق زیباکلام به مناسبت روز دانشجو به نقل از او نوشت: روزی روزگاری روابط عمومیدانشگاه تهران باید استعفا میداد که چرا اعلامیه داده برای ۱۶ آذر، اما امروز به گونهای دیگری است و باید خوشحال بود که اندکی رو به جلو حرکت کردهایم.
صادق زیبا کلام در مراسم روز دانشجو که به همت انجمن اسلامیدانشجویان دانشکده پلی تکنیک دانشگاه امیر کبیر برگزار شد، اظهار کرد: شاید بهتر باشد با یک خاطره من بزرگداشت ۱۶ آذر را شروع کنم؛ سال ۶۱ مدیر کل روابط عمومیو امور بینالمللی دانشگاه تهران شده بودم. به خاطر دارم تازه این سمت را گرفته بودم که روز دانشجو فرا رسید، من هم به عنوان روابط عمومیدانشگاه یک بیانیه رسا نوشتم و به مطبوعات دادم و چاپ شد. فردا صبح که بیانیه انتشار پیدا کرد، من به شورای انتظامیدانشگاه تهران احضار شدم. دکتر گرجی گفت: این چه کاری است که شما کردید. گفتم ۱۶ آذر است باید دانشگاه تهران بیانیه صادر کند. البته درست هم میگفتند. معتقد بودند ۱۶ آذر چه ربطی به نهضت اسلامیما دارد. خب دو نفر سمپات حزب توده بودند و یک نفر هم با جبهه ملیها بود.
نمیتوانستیم بیانیه را پس بگیریم، به من گفته شد منبعد هر اعلامیهای که خواستید بدهید باید با دفتر دانشگاه هماهنگ شود، باورم نمیشد که این رفتار شود و همان جا استعفا دادم.
خوشحالم که در حال حاضر به مناسبت روز دانشجو مراسم برگزار میشود و مسئول روابط عمومیدانشگاه تهران توبیخ نمیشود که چرا اعلامیه داده است. روزی روزگاری روابط عمومیدانشگاه تهران باید استعفا میداد که چرا اعلامیه داده برای ۱۶ آذر، اما امروز به گونهای دیگری است و باید خوشحال بود که اندکی رو به جلو حرکت کردهایم.
این استاد دانشگاه در بخشی از سخنانش اظهار کرد: فکر میکنم برای دانشجویان ستارهدار و خبرنگاران در حبس و کسانی که در حصر هستند چه کار کردهام. اینطور میتوانم بگویم که تا جایی که میتوانستم هرکاری کردم، این جمله که حصر نه قانونی نه اخلاقی نه انسانی و نه شرعی است را نخستین بار من دو، سه سال پیش مطرح کردم، اما خود را مخاطب این پرسش میدانم که «چه کردهام؟ و چرا امروز وضعیتمان چنین است؟»
وی با بیان اینکه «من هرکاری که میتوانستم برای روحانی و رییسجمهور شدنش در دوره دوم انجام دادم» و بیان این ادعا که «اما امروز هرجا میروم ناامیدی میبینم و حال باید گفت که آیا باید از روحانی عبور کرد یا در کنار وی ماند؟» عملکرد اطرافیان رییسجمهور را قابل نقد دانست و گفت: به نظرم جهانگیری باید کنار بکشد و خود را برای انتخابات ۱۴۰۰ آماده کند. جهانگیری آمادگی کار اجرایی را دارد. البته ما باید کنار روحانی بمانیم و با او بسوزیم و بسازیم.
وی با انتقاد از وضعیت اقتصادی دولت نیز گفت: من از پوپولیسمیمیترسم که در سال ۱۴۰۰ ظهور کند و باز هم به مردم بگوید که حق شما را خوردهاند. حالا یا آقای ضرغامییا آقای رئیسی جای احمدینژاد را میگیرد یا دیگری، اما سخت در اشتباه هستید اگر فکر کنید که لاریجانی جای احمدینژاد را میگیرد. من میگویم نباید فضا را برای پوپولیسم آماده کرد. پس از روحانی عبور نمیکنیم، اما به او میگوییم تغییر کن و وعدههایت را فراموش نکن.
همصدایی با انگلیسیها برای چه؟
آفتاب یزد سرمقاله امروز خود را به انتقاد از پوشش رسانهای تعدادی از رسانههای داخلی از سفر اخیر وزیر خارجه انگلیس به ایران و به کار بردن تعبیر همصدایی با انگلیسیها برای آن اختصاص داد و نوشت: همصدایی برخی رسانههای داخلی با نشریات انگلیسی جالب توجه است. رسانههای بریتانیایی مدعی هستند که سفر وزیر خارجه این کشور به تهران صرفا به منظور آزادی دو تبعه انگلیسی است ولاغیر. رسانههای حاکمیتی بریتانیا در حقیقت از آنجا که مطلع هستند جامعه شان نسبت به این موضوع حساسیت فوق العادهای دارد متمایلند از این سفر حداکثر سود را ببرند. یعنی به اصطلاح میخواهند از این نمد برای خود کلاهی نیز بدوزند و تبلیغ دولت خودشان کنند. حال در چنین شرایطی عدهای از دلواپسان نیز در داخل، مدام براین نکته تاکید میورزند که وزیر انگلیسی صرفا برای همین موضوع به تهران آمده و فقط میخواهد دست آن دو نفر را بگیرد و سوار هواپیما کند و برود.
طرح چنین ادعایی و همصدایی با رسانههای بریتانیایی نه تنها توهین به دولت و دیپلماسی آن تلقی میگردد بلکه به نوعی جایگاه و شان نظام را نیز مورد خدشه قرار میدهد. اگر رسانه ثالثی به این ماجرا بنگرد او نیز اینگونه میپندارد که پس تمام دیدارهای بوریس جانسون در تهران با مقامات مختلف «کشک» است و هدف غایی همان است که برخی رسانههای ایرانی و انگلیسی میگویند. صد البته یکی از اهداف سفر مقام مو زرد و بدهیکل انگلیسی پیگیری آخرین وضعیت دو تبعه بریتانیایی است، اما تمام ماجرا چنین نخواهد بود و نیست. صرفنظر از این نکته به نظر نگارنده این سطور اگر هم برفرض تمام هدف این بوده چه اشکالی دارد ما وی را به تهران بکشانیم و از او مطالبه کنیم که چرا انگلیس آنچنان که باید و شاید به برجام پایبند نبوده و فی المثل از منظر مسائل بانکی همکاری خوبی با تهران ندارد؟ اگر هم رسانههای جزیره درست میگویند – که نمیگویند- ما میتوانیم و توانستیم از انگلیسیها حق خود را بگیریم و به آنان گوشزد کنیم که اگر شرایط اینگونه ادامه پیدا کند ممکن است این آخرین تعامل تهران با لندن باشد. قطعا دیدار و چانه زنی حضوری صدها برابر اطلاعیه، بیانیه و نطق میتواند موثر واقع شود. ضمنا همینجا یک پرسش هم مطرح است؛ این آقایانی که با رسانههای انگلیس همصدا شده اند و مجددا تا یک اروپایی دیدند به لرزش افتاده اند چرا آن زمان که محمود احمدی نژاد رئیس دولت وقت ملوانان انگلیسی را با کت و شلوار برند معروف و سوغات، مفت و مسلم روانه کشورشان کرد سخنی نگفتند؟ قصد قیاس نیست، اما بهتر است این جماعت به موضع گیریهای گذشته شان نیز رجوع کنند.
چرا مذاکره را راه حل مسأله اعلام کردید؟
روزنامه کیهان نیز در ستون خبر ویژه امروز خود نقد امروز آفتاب یزد در رابطه با سفر جانسون به ایران را به نحوی دیگر و به شکلی معکوس به گزارش روز گذشته روزنامه ایران وارد کرده و نوشت: ارگان رسانهای دولت، دیروز تلاش کرد با هدف مداخلهگرانه و زیادهخواهانه جانسون از سفر به تهران همراهی کند و تلویحا با مالهکشی روی جرم قطعی محکومان امنیتی، مذاکره را راه حل مسئله اعلام کند!
روزنامه ایران نوشت: «یکی از گرههایی که هر از گاهی در روابط ایران و انگلیس پیش میآید از مسائل مستحدثهای است که یک طرف ممکن است از ابتدا نقش مستقیمی در آن نداشته باشد، اما بر اثر دخالتهای دیگران این اتفاقات پیش بیاید. چنین مسائلی را باید با درایت حل کرد به نحوی که از یک سو، این دسته از مشکلات عامل منفی برای توسعه مناسبات دو کشور نشود و دوم اجازه دهند این گونه مسائل از مجاری ذیربط و قانونی خود جلو رود، چه آنکه اگر هر دو کشور از مجاری قانونی مذاکره کنند راه حل منصفانهای برای آن پیدا خواهند کرد.»
به اعتراف رسانههای انگلیسی و تصریح تحلیلگران و همچنین بر اساس تحرکات اخیر جانسون، هدف اصلی سفر وزیر خارجه انگلیس به تهران رایزنی و فشار بر ایران برای آزادی نازنین زاغری، محکوم سیاسی امنیتی بود که به جرم فعالیت علیه نظام و مشارکت در براندازی نرم در بازداشت به سر میبرد. اکنون دم زدن از مذاکره در این موضوع، آشکارا همصدایی و همگامی با انگلیس به حساب میآید و از عزم مدعیان اصلاحات برای بزک روباه پیر حکایت دارد.
کیروش سفیر چیست؟
شهروند در شماره امروزش در گزارشی به رمزگشایی از ماجرای حضور سرمربی تیمملی فوتبال روی بیلبوردهای سطح شهر تهران پرداخت و نوشت: در روزهای منتهی به برگزاری قرعهکشی جامجهانی، بیلبوردهایی با تصویر سرمربی محبوب تیمملی فوتبال ایران در اتوبانهای تهران نصب شد. بیلبوردهایی با جمله عجیب «مربی سفیر شد» که همچنان در سطح شهر وجود دارد، آن هم درست در روزهایی که کارلوس کیروش بهدلیل مشخص شدن حریفان ایران در جامجهانی، چهرهای ویژه تلقی میشود، توجهات زیادی را به خود معطوف کرد. قطعا رمزگشایی از ماجرای این بیلبوردها میتواند جذابیت زیادی برای اهالی فوتبال داشته باشد.
کارلوس کیروش این روزها تبدیل به یکی از محبوبترین سلبریتیها در ورزش ایران شده است و جای تعجب ندارد اگر سرمایهگذارهای متمول ایرانی برای تبلیغات از شهرت و محبوبیت او استفاده کنند. درست در روزهای حساس قرعهکشی جامجهانی ٢٠١٨ روسیه که تا حدود زیادی سرنوشت تیمملی ایران را در بزرگترین تورنمنت فوتبالی دنیا مشخص میکرد، بیلبوردهایی با تصویر کیروش در اتوبانهای پرتردد تهران نصب شد. در این بیلبوردها تصویر خندان کیروش در کنار جمله «مربی سفیر شد» به چشم میآمد که واکنشهای زیادی را به دنبال داشت. این بیلبوردها مشخص نبود متعلق به کدام سازمان یا نهاد است. برخی از رسانهها اینطور گمانهزنی کردند که شهرداری تهران برای تقدیر از کیروش به دلیل نتایج خوب تیمملی این بیلبوردها را در سطح شهر نصب کرده است. احتمالهای دیگری هم در اینباره مطرح شد و صحبت از حضور کیروش در یک کار فرهنگی به میان آمد. برخی هم با استناد به برخورد کیروش و سلبریتی پرطرفدار سینما محمدرضا گلزار، از احتمال حضور سرمربی تیمملی و گلزار برای تبلیغ یک پروژه خبر دادند. البته هیچکدام از این احتمالها درست نبود و پیگیری ماجرا، همکاری کیروش با یکی از بانکهای داخلی را میرساند.
همکاری با یکی از بانکهای خصوصی بهعنوان سفیر، نخستین کار تبلیغاتی کارلوس کیروش در طول حضورش در ایران است. او پیش از این وقتی در انگلیس، اسپانیا و آفریقای جنوبی مشغول بود، درگیر پروژههای تبلیغاتی نمیشد، اما در هفتمینسال حضورش در ایران پیشنهاد یک بانک خصوصی را برای همکاری و تبلیغات پذیرفته است. آنچه در همکاری کیروش با بانک سامان، جالب به نظر میرسد انتخاب سرمربی تیمملی بهعنوان سفیر بینالمللی این بانک است. درواقع قرار نیست کیروش در ایران مردم را برای استفاده از خدمات بانکی این مجموعه ترغیب کند بلکه برای دستیابی به اهداف دیگری از طرف این مجموعه انتخاب شده است. کیروش بهنوبه خود، فردی مشهور با وجاهت بینالمللی است و به دلیل پروژههای خیریه و برنامههایی که برای حفظ محیط زیست دارد، از محبوبیت زیادی در دنیا برخوردار شده است. موفقیتهای او با تیمملی فوتبال هم مزید بر علت شد تا مجموعه اقتصادی سامان این انتخاب هوشمندانه را داشته باشد و مرد پرتغالی را بهعنوان سفیر خود در دنیا انتخاب کند. درواقع کارلوس کیروش قرار نیست کاری تبلیغاتی برای این مجموعه اقتصادی انجام دهد. او بهعنوان حامی این برند در همایشهای داخلی و خارجی شرکت خواهد کرد تا معرفی معتبر برای آن باشد. سرمربی تیمملی هفته گذشته هم به مدیران درجه یک و پرسنل بانک مذکور معرفی شد تا این همکاری شکل جدیتری به خود بگیرد. او قرار است طی ماههای آینده میهمان ویژه افتتاح نمایندگی این بانک در ایتالیا باشد.
در این شرایط برای خیلیها جذاب است که بدانند آیا فدراسیون از این موضوع خبر دارد یا خیر. وقتی با کمیته روابط عمومی فدراسیون برای کسب اطلاعات بیشتر تماس گرفتیم، متوجه شدیم اعضای این کمیته نهتنها از سفیر شدن کیروش برای یک بانک ایرانی بیخبر هستند بلکه برخی افراد ادعا کردند که این بیلبوردها را ندیدهاند. قطعا فدراسیون فوتبال بهعنوان مجموعهای که کیروش تحت استخدام آن قرار دارد باید در جریان فعالیتهای این مربی در ایران باشد، اما ظاهرا اهالی فدراسیون هیچ اطلاعی در این زمینه ندارند. البته شاید مسئولان ردهبالای فدراسیون مانند مهدی تاج و محمدرضا ساکت از این امر باخبر باشند.
یارانه نقدی همچنان قربانی میگیرد
جهان صنعت در گزارشی حذف تعداد زیادی از یارانه بگیران از دریافت یارانه در بوجه ۹۷ را موضوع قرار داده و نوشت: لایحه بودجه ۹۷ امروز روی میز نمایندگان کمیسیونهای مختلف مجلس قرار خواهد گرفت تا پس از بررسی و تجزیه و تحلیل آمار و ارقام، سند دخل و خرج یک ساله دولت در خانه ملت بررسی شود. این در حالی است که دولت همچون سالهای گذشته با چالشهای جدی در لایحه سال آینده روبهرو خواهد بود و از مهمترین آنها میتوان به کمبود شدید منابع برای پرداخت یارانههای نقدی اشاره کرد که از دورههای قبل تا هماکنون ادامه یافته و دولت را با چالشهای دشواری مواجه ساخته است.
این در حالی است که دولت یازدهم پیش از این نتوانست چارهای برای حل این مشکل بیندیشد و نه تنها موفق به کاهش هزینه پرداخت یارانه نقدی از طریق شناسایی و حذف افراد غیرنیازمند نشد، بلکه شاهد آن بودیم که در ماههای پایانی حیات خود و با نزدیک شدن به دوران انتخابات، دست به اقدامی غیرکارشناسی شده زد و یارانه نقدی برخی از افرادی که پیش از این قطع شده بود را نیز دوباره در چرخه پرداخت قرار داد.
باید اذعان داشت که مساله شناسایی و حذف یارانهبگیران از دیرباز تاکنون مورد بحث و جدال مردم و مسوولان بوده است و در حالی که بسیاری از کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی معتقد به حذف بخشی از لیست یارانهبگیران یا حذف کلی فرآیند پرداخت یارانهها هستند، اما هیچ سازوکاری برای آن وجود ندارد و دولت نیز در کشمکش پرداخت یا عدم پرداخت یارانهها با درهای بسته مواجه است.
در این میان سنگینی بار یارانهها در کسری بودجه خود را نشان میدهد و هزینههای هنگفتی روی دست دولت میگذارد که مدیریت آن به سادگی امکانپذیر نخواهد بود. هرچند تصور حاکم بر قانون هدفمندی به دنبال توسعه و رشد بخشهای عمرانی و تولیدی کشور بود و قصد داشت با شناسایی نیازمندان و پرداخت یارانه نقدی میان اقشار مختلف جامعه تعادل برقرار سازد، اما نبود هیچگونه بانک اطلاعاتی و آمار و ارقام مستند از وضعیت معیشتی خانوارها منجر به شکست این طرح شد تا جایی که امروز قریب به ۷۶ میلیون نفر از جمعیت کشور در لیست یارانهبگیران قرار دارند. در حالی که دولت در سال ۹۶ باید ۴۸ هزار میلیارد تومان یارانه پرداخت کند و از این مبلغ ۳۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان شامل پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارهاست، به نظر میرسد بخش عمدهای از این منابع حاصل نخواهد شد و دولت تا پایان سال با کسری بودجه شدیدی مواجه خواهد بود. حال پرسشی که مطرح میشود این است که با ادامه این روند چه آیندهای در انتظار ایران خواهد بود و دولت تا چه زمانی میتواند با این کمبود منابع و محدودیتها در بودجه خود دست و پنجه نرم کند؟
ضمن اینکه هزینههای جاری دولت روز به روز افزایش مییابد و از آنجایی که دولت از ابتدا هزینههای خود را از محل درآمد ناشی از هدفمندی یارانهها برداشت میکرد، در نتیجه هر روز میزان اعتبار برای پرداخت یارانه نقدی در قانون مصوب مجلس کاسته خواهد شد.
حال به نظر میرسد بسیاری از نمایندگان مجلس و همچنین دولتمردان، با در نظر گرفتن شرایط بحرانی ایجاد شده در طرح هدفمدی، موافق حذف کامل یارانههای نقدی و تخصیص منابع حاصل از آن به بخشهای عمرانی و تولیدی کشور هستند، اما همانطور که اشاره شد نبود سازوکار مناسب و عدم ارائه راهکار از سوی مسوولان اقتصادی برای این فرآیند موجب شده تا همچنان پرونده یارانههای نقدی بینتیجه باقی بماند.
در همین رابطه عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی معتقد است: تا زمانی که پول و اعتباری وجود ندارد به طور صریح و آشکار به مردم بگوییم که فعلا اعتباری نیست، زیرا در شرایطی که امکاناتی وجود ندارد دادن وعدههای غیرواقعی به مردم تنها موجب ناامیدی و بدبینی مردم به نظام میشود.
اصغر سلیمی در این رابطه گفت: بودجهای که در مجلس تصویب میشود باید بودجه واقعی باشد تا هم نظام و هم کشور بتواند از این بودجه به طور صحیح و شفاف استفاده کند.